Op de koffie bij de BBB van de katholieke kerk

Ik moest de afgelopen week veel denken aan Herman Schaepman en aan zijn best wel groot uitgevallen monument in Tubbergen.

Voor de zekerheid: Herman Schaepman (1844-1903) was een Twentse priester-dichter en echte katholieke emancipator. Je kunt met recht zeggen dat hij de grondlegger was van de Nederlandse katholieke partijpolitiek en de christendemocratie. Zo legde Schaepman dus ook de kiem voor het CDA. U weet wel: die splinterpartij.

Andere journalisten gingen mij voor, maar ook ik reed naar Tubbergen na deze politiek bewogen week. Ik wilde Schaepman zien. Weer parkeerde ik mijn auto aan de andere kant van de provinciale weg en liep door de nog altijd even troosteloze voetgangerstunnel richting het op een heuvel gelegen monument.

Voor mij liep een vrouw met een kinderwagen. Het kostte haar moeite die de heuvel op te duwen. Ze passeerde Schaepman vervolgens zonder acht op hem te slaan, maar hij moet haar wel gezien hebben.

Er was niets veranderd bij het Schaepman-monument. Zijn hoofd leek alleen nog iets meer door de tijd aangetast. Weer las ik op de granieten sokkel Schaepmans beroemde devies ‘Credo pugno’ (ik geloof, ik strijd). Dat associeer je niet direct met CDA-leider Wopke Hoekstra .

Vorige week veranderde werkelijk alles

Sinds 1927 staat Schaepman er nu en in al die tijd heeft hij het politieke landschap om zich heen zien veranderen. Om de zoveel tijd een ander uitzicht. De katholieke stem bestaat al lang niet meer. Maar vorige week veranderde werkelijk alles. In Tubbergen haalde de BoerBurgerBeweging op 15 maart bij de Provinciale Statenverkiezingen maar liefst 58,8 procent van de stemmen. Het CDA ging in Tubbergen van 41,8 procent naar 11,2. Die getallen leken overal op het monument zichtbaar.

Ook in Enter, gemeente Wierden, stemden heel veel inwoners op de BBB. Ook Gerard Braamhaar en Martin Stijnenbosch. Op deze woensdag drinken ze samen koffie in de pastorie van de Heilige Antonius Abtkerk. Op tafel ligt het onvermijdelijke roodbruine kleedje. Er zijn paaskoeken.

“Die Caroline is zo’n normaal denkend mens”, zegt Gerard. “Daar ga je gewoon in mee. De manier waarop zij over mensen spreekt en mensen een hart onder de riem steekt. Dat raakt je gewoon. Wij proberen als geloofsgemeenschap ook normaal te zijn en niet dingen te doen die ons van boven worden opgelegd.”

Martins keuze voor BBB is een anti-Ruttestem. Hiervoor stemde hij op Pieter Omtzigt, toen nog van het CDA. “Ik vind dat Rutte in al die jaren als premier zoveel verkwanseld heeft. Door alles aan de marktwerking over te laten. Wij houden hier niet van marktwerking. Wij vinden dat de menselijke maat terug moet in de maatschappij.”

Gerard en Martin kennen elkaar van Samen Kerk, Samen Sterk, een verband van verontruste parochianen uit Overijssel en Gelderland die zich niet kunnen vinden in het ‘afbraakbeleid’ van het aartsbisdom Utrecht. De aartsbisschop, kardinaal Wim Eijk, wil onder meer priesterloze communievieringen verbieden. Dat zint veel katholieken hier niet.

‘Dit mag wel en dit mag niet. Dat past ons niet’

De naam Utrecht wordt in Enter en verre omtrek inmiddels met hetzelfde wantrouwen uitgesproken als ‘Den Haag’. Allebei ver weg, allebei het zicht op de menselijke maat kwijt. Martin ergert zich kapot. “Nu zijn er allemaal regels gekomen, die de boeren beperken en vanuit Utrecht komen er aangescherpte regels voor het kerkelijk leven. Dit mag wel en dit mag niet. Dat past ons niet.” Gerard schenkt nog wat koffie in. “Neem nog een paaskoek. Of wij de BBB van de katholieke kerk zijn? Dat mag je best zo zeggen.”

Het gesprek gaat even over alles wat uit het dorp verdwenen is. “Wij hadden hier zes cafés”, vertelt Gerard. “Die zijn er niet meer. Hier op de hoek had je het café van Jan de Bakker. Ook weg. Dat wordt nu een sjiek restaurantje. Kun je nagaan.”

Gerard en Martin weten ook wel dat ze niet te veel van Caroline van der Plas moeten verwachten en dat zij niet alles kan terugdraaien. “Ik hoop dat ze goede mensen om zich heen heeft verzameld die ervoor kunnen zorgen dat er een andere wind gaat waaien. De oude politieke partijen hebben afgedaan. Ook het CDA”, aldus Martin.

Ook Herman Schaepman en zijn monument komen nog even voorbij. Volgens Martin zou die het liefst van zijn sokkel springen. “Vanwege het feit dat het CDA zo diepgezonken is en zijn ideeën zo verkwanseld heeft. Als hij geleefd zou hebben, zou hij een donderpreek hebben gehouden in de kerk. De ramen zouden eruit gedonderd zijn.”