Op blote voeten herken je pas dat de aarde je thuis is

Vanuit allerlei spirituele tradities proberen mensen weer in verbinding te komen met de natuur. Wenika Soebhag is hindoeïstisch, en loopt zoveel mogelijk op blote voeten.

Op de zolder van haar hoekhuis in Barendrecht heeft psychiater Wenika Soebhag (41) haar meditatiekamer. De wierook van eerder die ochtend hangt nog in de lucht. In de hoek ligt een yogamat, tegen de muur staat een laag tafeltje met een borstbeeld van de hindoeïstische god Shiva.

Er staat ook een kom met aarde op de vloer. “Ik hou bij het mediteren altijd een beetje aarde in mijn handen, met wat water, zodat het blijft plakken. Dan hoef ik tijdens het mediteren niet helemaal naar buiten.”

Dat is niet het enige dat Soebhag doet om weer in verbinding te komen met de aarde. Ze loopt ook zoveel mogelijk op blote voeten. Net zo goed buitenshuis. In de zomer lukt het haar vaker dan in de winter, vanwege de kou.

Ondanks de lage temperatuur wil ze best laten zien hoe ze normaal gezien zo’n wandeling op blote voeten maakt. Ze loopt het huis uit, de straat op, naar het speeltuintje om de hoek. De verslaggever doet mee. “Merk je dat je je bewuster bent van de omgeving?”, vraagt ze.

‘Wie schoenen draagt kan de bodem negeren. Maar de aarde is ons thuis’

Inderdaad dringt ineens elk steentje, stuk zwerfafval, en mysterieuze vlek op straat zich op. “Dat bedoel ik! Dat bewustzijn. Het hoeft helemaal niet zo spiritueel te zijn. Zo zegt Sadhguru, mijn goeroe, het ook. Je hoeft geen godsdienst te hebben om bij de natuur te horen, het is al een feit. Je hoeft je alleen maar bewust te worden van wat er al is.”

“Wie schoenen draagt kan de bodem negeren. Maar de aarde is ons thuis, meer nog dan onze stenen huizen. Als de vloer in je huis vies is, maak je die toch schoon? Doordat we buiten altijd schoenen dragen, accepteren we veel meer dan binnenshuis. Terwijl de bodem onze gemeenschappelijke huiskamer is.”

Intussen raapt ze ook zwerfafval op, waar ze het tegenkomt: bierdopjes, stukjes plastic, wat half vergaan vuurwerk. In de toch netjes ogende woonwijk gebeurt dat verrassend vaak, zegt ze, soms is het te veel om snel even mee te nemen. “Ik ga later nog wel een rondje, thuis heb ik ook zo’n afvalgrijper.”

Verlichte voeten

Soebhags meditatiekamer op zolder is aardig minimalistisch, zeker in contrast met de woonkamer beneden, vol kinderspeelgoed. Wat wel opvalt: overal hangen foto’s van een Indiase man met grote witte baard, krulsnor, borstelige wenkbrauwen en een tulband. “Dat is Sadhguru”.

Sadhguru is één van ‘s werelds bekendste goeroes, die onder meer sprak voor de Verenigde Naties en het Britse Hogerhuis. Zijn bekendheid heeft hij voor een groot deel te danken aan zijn milieuactivisme. “Mijn innige wens is dat hij mij tot verlichting leidt”, zegt Soebhag, die vrijwilliger is bij Save Soil (‘red de bodem’), één van Sadhguru’s campagnes.

Onder de grootste foto, direct naast het Shiva-beeld, staat een bak met daarin Sadhguru’s voetafdrukken. “Door je neer te leggen bij iemands voeten, sta je open voor diens boodschap.” De afdrukken zijn gevuld met as. Ze steekt haar vinger erin en strijkt wat van de as op haar voorhoofd. “Geofferde blaadjes, bloemen, vruchten uit Sadhguru’s gemeenschap, een zogeheten ashram. De as kan je kant en klaar kopen.”

Liever bewust dan comfortabel

Soebhag mediteert elke ochtend anderhalf uur. “Het is veel stilzitten, maar ik doe ook ademhalingsoefeningen en yoga-bewegingen. Ik heb ook ‘sportschoolyoga’ gedaan, maar dat is wel anders. Sommige bewegingen zijn hetzelfde, maar deze yoga leerde ik van yogi’s van Sadhguru’s yogaschool. Die moeten 21 weken lang gemiddeld 12 uur per dag yoga doen.”

“In Nederland is het moeilijk om verbonden te blijven met de natuur”, vindt Soebhag. “Je moet er vaak een eindje voor fietsen. Of het is oncomfortabel vanwege de kou, wat dat betreft hebben warme landen een voordeel.”

Toch kan je volgens haar niet alles daarop afschuiven. “Het is ook een generatiekwestie. Wij zijn de comfortabelste generatie ooit. Gemak vinden we belangrijker dan bewustzijn van onze omgeving.”

Voor Soebhag was de natuur nooit ver weg. “Tot mijn tiende woonden we in Suriname, daar ontkwam je er niet aan. De huizen staan daar niet in rijtjes zoals hier, groen groeit overal tussendoor. Het heeft ook geen zin om te proberen het weg te halen, het groeit zo terug. Als ik naar mijn tante verderop liep, zag ik regelmatig een aap of een slang.”

Sinds haar zwangerschap is Soebhag zich bewuster van de elementen

Ook in haar hindoeïstische opvoeding speelde de natuur een rol. “Het hindoeïsme is eigenlijk een natuurgodsdienst. Verlichting betekent één worden met alles wat leeft. Dieren, planten, de lucht. Ja, ook de lucht leeft.”

“Veel rituelen hebben dan ook een link met de natuur. Je legt een blad, een bloem, of een kommetje water bij een god of godin. Hout en vuur zijn ook belangrijk. Ik deed altijd mee, maar dacht er niet over na.”

Dat laatste veranderde in 2016, toen ze zwanger werd. “Ook al was ik arts, het moederschap veranderde mijn kijk op ons leven en lichaam. Er opende zich iets.” Rond die tijd stuitte ze ook op de meditaties van Sadhguru. “Hij zegt: de aarde is de baarmoeder van ieder levend wezen op aarde. Toen ik mijn zoon in handen kreeg besefte ik hoe hulpeloos we zijn zonder de bodem die ons voedt en draagt.”

Sindsdien is Soebhag zich veel bewuster van de elementen en het milieu. “We bestaan voor 70 procent uit water. Zonder lucht in je longen leef je ook niet. Ook niet als het vuur, de warmte, uit je lichaam weg is. Als je sterft, verander je weer in aarde. Hindoes laten zich het liefst cremeren, dan gaat dat snel.”

Nationale blotevoetendag

Het lukt Soebhag niet overal om zonder schoenen te lopen. “Langs een skatepark op weg naar de speeltuin ligt vaak glas, daarvoor neem ik slippers mee. Tijdens werk is het ook lastig, op veel patiënten zou het onprofessioneel overkomen. Dan draag ik vaak speciale barefootschoenen, met een extreem dunne zool. Dat doe ik ook als ik mijn zoon ophaal, het is niet de bedoeling dat hij wordt aangekeken vanwege zijn gekke schoenloze moeder.”

“Wat mij mooi lijkt, is om één dag in de week af te spreken dat gewoon iedereen op blote voeten loopt. Een soort nationale blotevoetendag.”

Lees ook:

Maarten van Vliet (30): ‘Door yoga zag ik plots wat een ongelofelijk wonder het lichaam is’

‘Trouw’ trekt door Nederland en gaat mee met tempelgangers van velerlei soort. Vandaag: Maarten van Vliet (30) uit Den Haag, die aan yoga doet.