Ook in de Koran gaat het al over een megacatastrofe in Antakya

Natuurrampen kunnen snel in de vergetelheid raken. Dat geldt zelfs een beetje voor de afgrijselijke aardbevingen van februari, in het oosten van Turkije, waarbij vijftigduizend mensen omkwamen. Wie kent nog de precieze datum?

Je staat compleet machteloos wanneer aardschollen kopstoten aan elkaar uitdelen. Wat je ervan vindt doet er niet toe, het gebeurt gewoon. Het klimaat kun je verpesten of redden. Maar op onderaardse seismische kroeggevechten van dit kaliber heeft niemand invloed.

Bij oorlogen kun je iemand de schuld geven. Poetin, Napoleon, Hitler. Maar welke tiran kan je zulke aardbevingen in de schoenen schuiven? De aanslagen van 11 september 2001 waren, hoe absurd ook, mensenwerk. Het was politiek, religie, oorlog. Je kon er eindeloos over debatteren. Daardoor blijven ze langer in het geheugen hangen dan een aardbeving die zeventien maal zoveel mensen doodde.

Profetieën over het einde van de wereld

Totaal anders ligt dat natuurlijk voor de direct betrokkenen. Dinsdag beschreef Ingrid Woudwijk in Trouw hoe een van de zwaarst getroffen steden, Antakya, de draad toch weer oppakt. Ze had het over de unieke kookcultuur van de stad, waar het alweer geurt naar lekker eten.

Antakya ligt vlakbij Syrië in de provincie Hatay. Het heeft een verleden van talloze rampen. Geen wonder dat juist in die contreien godsdiensten profetieën over het einde van de wereld ontwikkelden. Het christendom deed dat en de islam ook. Antakya is het oude Antiochië, dat een hoofdrol speelde in het vroege christendom. Uitgerekend de naam van de oudste moskee van de stad verwijst daarnaar. De in februari verwoeste Habib i Neccar-moskee zou vernoemd zijn naar de allereerste christen aldaar, althans volgens een islamitische legende.

Neccar betekent timmerman. Habib de timmerman dus. Volgens de legende was hij melaats en woonde hij in een grot. Hij ontmoette daar twee apostelen, die over Jezus vertelden. Als je me geneest geloof ik jullie, zei Habib. Zo gezegd zo gedaan en Habib was overtuigd. Waarop de ‘koning’ van Antakya de twee apostelen gevangen zette.

Eén schreeuw van God

Een derde apostel, Petrus, deed een goed woordje voor zijn collega’s. Op ‘s konings verzoek wekte hij iemand op uit de dood. Waarop de vorst tot geloof kwam. De overledene vertelde aan de bevolking welke horror hij had meegemaakt tijdens zijn dood. Breek met de afgoden, was zijn boodschap. In plaats daarvan sloeg een meute de bekeerde timmerman Habib dood. Of ze hetzelfde deden met de zojuist opgestane overledene, vermeldt de legende niet.

In de Koran staat in soera 36 een soortgelijk verhaal, zonder de inkleuringen van de legende. De Koran heeft het over ‘de stad’, maar volgens moslim-commentatoren is daarmee Antakya bedoeld. Bij hen heet Habib ook wel de ‘zoon van Israël’. Dat sluit aan bij wat alawieten in Hatay denken, dat ze afstammen van de Bijbelse Israëlieten. Die staken niet de Rode Zee over, maar liepen over de drooggelegde bodem van de Middellandse Zee van Egypte naar Hatay.

Een derde alternatieve naam luidt ‘Habib de zoon van Maria’. Habib krijgt dus twee attributen van Jezus: zoon van Maria en timmerman. De Koran laat het overigens verkeerd aflopen met de ongelovige stedelingen. Ze komen om, door ‘één schreeuw’ van God. Ook toen al een mega-catastrofe in Antakya.