Ook in de bijbelgordel is de kerk vrijwel leeg: ‘Natuurlijk doet dit pijn’

De roep om religieuze vieringen niet langer toe te staan, wordt luider. Verschillende oppositiepartijen in de Tweede Kamer riepen het kabinet daar woensdag toe op. En op sociale media klinken vergelijkbare geluiden. Aanleiding daarvoor zijn de cijfers van het RIVM, waaruit blijkt dat het aantal coronabesmettingen in delen van de orthodox-protestantse bijbelgordel flink zijn toegenomen.

De vrees is dat die toename mede komt doordat kerkdiensten door mogen gaan, zolang er tenminste niet meer dan dertig mensen bij aanwezig zijn. Of dat verband bestaat, is niet te zeggen. In de Tweede Kamer wees premier Rutte erop dat een verbod op religieuze bijeenkomsten sowieso niet kan, omdat een dergelijk verbod in strijd is met de vrijheid van godsdienst. “Nog belangrijker: in veel gevallen gaan de bijeenkomsten al niet door”, voegde Rutte daar aan toe.

In de praktijk blijkt dat er inderdaad nauwelijks nog kerken zijn die hun vieringen door laten gaan met dertig mensen: vrijwel alle Nederlandse kerken organiseren hun diensten inmiddels met een handjevol mensen, een minimum aantal dat nodig is om een dienst te kunnen houden, die vervolgens online wordt uitgezonden. Dat geldt ook voor zo goed als alle orthodox-protestantse kerken in de getroffen gebieden van de bijbelgordel: daar maakt slechts een enkele gemeente nog gebruik van de ruimte tot dertig personen, blijkt uit een rondgang van Trouw.

Maximaal vijf deelnemers

Ook in Nunspeet, met meer dan vijftig besmettingen een zwaar getroffen gemeente, houden orthodoxe protestanten hun viering in een vrijwel lege kerk. Op een doorsnee zondag zitten er in de kerk van de Gereformeerde Gemeente Nunspeet zo’n 1600 mensen: sinds twee weken is dat aantal teruggeschroefd tot vijf, de predikant, de koster, de organist en twee ouderlingen. De rest kan vanuit de huiskamer de dienst volgen via een livestream. “Dat was geen moeilijk besluit. Natuurlijk doet het pijn, maar we moeten onze verantwoordelijkheid nemen.”

Johannes Diepenbroek is predikant in de behoudende Hersteld Hervormde Kerk in Rouveen, vlak bij het zwaar getroffen Hasselt. De landelijke discussie over de vieringen leeft niet echt onder de gemeenteleden, zegt hij. “Men is veel meer bezig met de ernstige situatie in Hasselt, een deel van de kerkgemeente komt daar vandaan.” De kerk in Rouveen doet het al weken met een maximum van tien mensen in de kerk. “Voor de gezondheidszorg, en ook voor de beeldvorming moeten we niet de grens gaan opzoeken. Dat wordt door iedereen breed gedragen.”

Mogelijk verband met biddag

Het landelijk bestuur van de Gereformeerde Gemeenten riep zijn lokale afdelingen al op om kerkdiensten met zo weinig mogelijk mensen te organiseren. Daarmee volgen het de richtlijn die is voortgekomen uit overleg tussen het CIO, het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken, en minister Grapperhaus. Vrijwel alle Nederlandse kerken zijn aangesloten bij het CIO, ook de behoudende protestantse kerken.

Waarom er in delen van de bijbelgordel brandhaarden van coronabesmettingen zijn ontstaan, is niet met zekerheid te zeggen. Een mogelijke verklaring voor het hogere aantal besmettingen is de biddag voor gewas en arbeid, die op 11 maart werd gehouden. Op die jaarlijkse biddag wordt in veel protestantse kerken een kerkdienst gehouden. Op 11 maart kon dat ook nog: de regel dat bijeenkomsten met meer dan honderd mensen niet konden doorgaan was toen nog niet van toepassing. Tegelijkertijd zijn er ook delen van de bijbelgordel die niet met hoge besmettingscijfers te maken hebben.

Lees ook:

Het coronavirus verspreidt zich razendsnel op een deel van de bijbelgordel

Een deel van de bijbelgordel, de orthodox-gereformeerde strook dwars door Nederland, lijkt zich te ontwikkelen tot nieuwe, aanwijsbare plek waar het coronavirus zich snel verspreidt.

Theoloog des Vaderlands: Niet God straft ons, wij straffen onszelf

Theoloog des Vaderlands Samuel Lee denkt dat de coronacrisis een aanwijzing is dat mensen terug moeten naar de bron: medemenselijkheid.