Kerkgang
Onderzoek bevestigt vrees van kerken: leegloopeffect van lockdowns blijvend
Drie jaar na de eerste kerkelijke lockdown wordt de balans opgemaakt. Wat eerder al gevreesd werd, wordt bevestigd: kerkbanken blijven leeg, vrijwilligers zijn verdwenen.
Halverwege de coronaperiode werd al duidelijk dat de lange kerksluitingen tijdens lockdowns ingrijpende, blijvende gevolgen zouden hebben. In Trouw sprak onderzoeker Joris Kregting van Kaski, een centrum dat religie en samenleving bestudeert, die verwachting al uit. Hij voorzag dat parochies zich ‘grote zorgen’ moesten maken. Nu kerken de deuren enige tijd heropend hebben, valt dat ook cijfermatig te onderbouwen.
De Kaskicijfers wijzen erop dat de kerkgang na het dieptepunt van oktober 2021 – toen de kerken net weer open waren – een zeer bescheiden herstel te zien gaf, maar dat covid langdurige schade heeft aangericht in het parochieleven. Tijdens de drie coronajaren liep de kerkgang in katholieke kerken met gemiddeld 14 procent per jaar terug. Dat is meer dan een verdubbeling van de jaarlijkse afname van 6 procent. Het is de kerkelijke tegenhanger van long covid.
Ook vrijwilligers blijven weg
Uit een rondgang die Katholiek Nieuwsblad onder parochies heeft gemaakt blijkt dat ook vrijwilligers in 2020 de kerkdeur achter zich hebben dichtgetrokken en niet terugkomen. Een op de tien is afgehaakt. Dat heeft grote gevolgen voor de koren, die aan vieringen meewerken; een derde van de vrijwilligers is zanger in zo’n koor.
De bevindingen sluiten aan bij een onderzoek onder 750 kerken, protestants en katholiek, uitgevoerd in opdracht van Nederlands Dagblad. Daaruit bleek dat drie op de vijf kerken een afgenomen belangstelling voor de vieringen signaleerden; de kerkgang liep tussen de 10 en 25 procent terug. Vooral jongere kerkleden zijn verdwenen.
Tijdens de coronaperiode verzorgden kerken vaak gestreamde diensten. Veel kerken gaan daarmee door, online kerkgang lijkt een blijvend fenomeen te zijn. Wat het betekent voor de kerkelijke betrokkenheid van de kijkers is nog niet helder.
Lees ook:
‘Grote zorgen’ om terugloop bezoek bij katholieke kerk sinds lockdowns
Dat corona de kerken bezoek zou kosten, werd na het uitbreken van de epidemie snel duidelijk. Behalve kerkgangers vonden ook koorzangers de uitgang.
