Nieuwe Theoloog des Vaderlands Claartje Kruijff: In de Bijbel kun je zoveel leren over het menselijk bestaan

Tegen het einde van de Nacht van de Theologie op 23 september zet Freek de Jonge de samenzang in. De uitverkochte zaal zingt uit volle borst mee met de tekst die de cabaretier voor de gelegenheid heeft geschreven, op een zeer bekende en zeer protestantse melodie.

Op de tonen van het lied ‘Wat de toekomst brengen moge, mij geleidt des Heren hand’ klinkt het nu: ‘Wat de toekomst brengen moge, ‘k vertrouw op de verzorgingsstaat’.

De Nacht van de Theologie, afgelopen zaterdag in Hilversum, haakte aan op het 500-jarig jubileum van de Reformatie. Eind volgende maand is het precies vijf eeuwen terug dat de Duitse monnik Maarten Luther in protest kwam tegen de rooms-katholieke leer. Het Woord, de Bijbel, moest centraal staan, vond Luther. En in die Bijbel, vertelde Luther-kenner Herman Selderhuis tijdens de Nacht van de Theologie, staat er volgens kerkhervormer Luther uiteindelijk maar één centraal: Christus.

Ontkerkelijking

Wat is er vijfhonderd jaar later nog van dat gedachtegoed over? Een heel stuk minder, liet Freek de Jonge zien. Door secularisatie en ontkerkelijking zijn grote delen van de samenleving losgeraakt van haar christelijke wortels. Niet de Bijbel is langer het richtsnoer, maar de mens zelf, ziet De Jonge. Nog een paar regels uit zijn lied: ‘Ik kan het lot niet accepteren, daarvoor heb ik geen geduld. Mocht het mij ergens aan ontberen, krijgt de ander daarvan schuld. Ik doe het goede, mijd het kwade, tot ik niet meer leven wil, krijg bij wijze van genade, mijn voltooidlevenseindepil’. En even later: ‘Wat de toekomst brengen moge, ik weet niet waar ik het zoeken moet’.

Menselijke vragen

Dat is precies waar Claartje Kruijff iets aan wil gaan doen. Kort na het lied van De Jonge werd de Amsterdamse predikante uitgeroepen tot nieuwe Theoloog des Vaderlands. Vorige week vertelde Kruijff (45, behalve predikant is ze ritueelbegeleider en coach voor mensen met levensvragen) in deze krant dat ze mensen erop wil wijzen hoe christelijk geloof kan helpen. “In de Bijbel kun je zoveel leren over het menselijk bestaan. Neem de vragen als, 'Mens, wie ben je?' of 'Ben ik mijn broeders hoeder?'. Die menselijke vragen dwingen me om na te denken hoe ik me verhoud tot mijzelf en anderen." Kruijff neemt het stokje over van Janneke Stegeman, die het afgelopen jaar Theoloog des Vaderlands was.

De Nacht van de Theologie is een samenwerking van uitgevers, omroepen, media (waaronder deze krant), kerken en nog een aantal andere organisaties. Doel: laten zien dat er met en vanuit de theologie zinnige dingen over leven en samenleven te zeggen zijn.

Beste theologische boek

Tijdens de Nacht van de Theologie werd ook de prijs voor het beste theologische boek van het jaar uitgereikt. De winnaar is 'God is een vluchteling – de terugkeer van het christendom in de Lage Landen’ van de Vlaamse rooms-katholieke filosoof David Dessin. Dessin laat zien dat een heel groot deel van migranten die in de afgelopen jaren naar Europa zijn gekomen christen zijn. Met hun komst komt er een nieuw, on-Europees christendom naar Europa. ‘Het christendom kan dan op zijn retour zijn’, schrijft Dessin, ‘het christendom in Europa is springlevend. Het is alleen niet Europees meer.’ De jury van de prijs voor het beste theologische boek wordt gevormd door religierecensenten van Trouw en het Nederlands Dagblad.