MinaretEildert Mulder
Moslims in China mogen het hele jaar vasten, behalve tijdens de ramadan
President Xi Jinping wil een eigen Chinese islam. Daarom sloopte hij moskeeën en verbood hij de Koran. Ook aan de ramadan gaf hij een opknapbeurt.
Oeigoerse en andere moslims in de regio Xinjiang mogen het hele jaar vasten, behalve in de vastenmaand. Dan moeten ze juist eten. En wel overdag, wanneer moslims volgens hun geloof niets mogen nuttigen, zelfs geen druppel water.
Xi verrijkte de totalitaire Newspeak-taal van George Orwells klassieker 1948, waarin allerlei woorden een omgekeerde betekenis krijgen. In Xi’s variant van Newspeak betekent vasten eten en eten vasten. Het staatshoofd lijkt een moslimvervolger, maar je zou hem ook de teruggekeerde Mohammed kunnen noemen, die een nieuwe dageraad schenkt aan de islam.
Verscherpt verbod
Ouderwetse moslims, die niet met hun tijd zijn meegegaan en in de ramadan toch weigeren te eten riskeren hersenspoeling, sterilisatie, verkrachting, gedwongen abortus en dwangarbeid. Een en ander vindt plaats in instellingen voor beroepsonderwijs. Boze tongen noemen dat liever concentratiekampen.
Dit jaar is het verbod op de ramadan verscherpt. De afgelopen twee jaren was er juist een lichte versoepeling. Toen mochten mensen van 65 jaar en ouder wel vasten, en kinderen ook.
Deze ramadan moesten de pensionado’s ineens wel weer verplicht eten. Ze stonden zelfs onder extra scherp toezicht. Dat meldt Radio Free Asia. De reden: bejaarden hebben verstokte ideeën, die je moet corrigeren. Ook jongeren mogen niet langer vasten. Ze zouden ontvankelijk zijn voor beïnvloeding door die onverbeterlijke ouden van dagen.
Op jacht naar heterdaadjes
Radio Free Asia belde een openhartige functionaris in het district Turpan op. Misschien vond die de maatregelen tegen de ramadan zo gewoon dat er geen reden was er stiekem over te doen.
Probleem: hoe bewijs je dat mensen vasten? Zelfs in het met alle totalitaire middelen geknevelde Xinjiang kun je moeilijk iedereen oppakken die op straat loopt zonder in een loempia te bijten. Het repressie-apparaat wist er wel raad op.
Docenten hoorden kinderen op school uit over hun ouders. Moslim-ambtenaren kregen op kantoor lekkers aangeboden. Mensen die na zonsondergang thuis feestelijk gingen eten golden als verdacht. Hun avondmaal moest wel een iftar zijn, concludeerde het gezag, en was dus verboden. Even suspect was de soehoer, een ontbijt vóór zonsopgang, bedoeld om de vastendag draaglijker te maken. De politie deed invallen bij mensen thuis, op jacht naar heterdaadjes. Ook nam ze Oeigoerse verklikkers in dienst, vooral in dorpen.
Een vooropgezette val
Blijft de vraag: waarom die versoepeling in de voorgaande twee jaren? Het doet denken aan de campagne Laat Honderd Bloemen Bloeien in 1956 en 1957. De toenmalige Chinese leider Mao Zedong stimuleerde zijn landgenoten vrijelijk kritiek te uiten. Een jaar later liet hij honderdduizenden mensen die wantoestanden aan de kaak hadden gesteld, bijvoorbeeld via muurkranten, gevangen zetten.
Was Mao geschrokken van de felheid van de kritiek, ook op zijn persoon? Of was het een vooropgezette val? Chinakenners zijn verdeeld. In elk geval kon het regime lastposten identificeren en later oppakken. Zoals de tijdelijke ramadan-versoepeling in Xinjiang het mogelijk maakte om koppige moslims te ontmaskeren en nu met hen, een jaar later, alsnog de concentratiekampen bij te vullen.
In de rubriek ‘In de schaduw van de minaret’ leest u bespiegelingen over de islamitische wereld van Eildert Mulder, arabist en oud-redacteur van Trouw.