ReportageMisdienaars
Lotte (10) is misdienaar. ‘Mijn vriendinnen begrijpen niet altijd wat ik doe in de kerk’
Zaterdag kwamen honderden misdienaars naar de Duitse Mariabedevaartsplaats Kevelaer voor de Landelijke Misdienaarsdag. ”Wanneer je de mis dient, mag je van alles doen en verveel je je niet.”
Het terrasleven in Kevelaer is deze ochtend net op gang gekomen, als zich een processie van ruim 300 misdienaars door het centrum een weg baant naar de Mariabasiliek. Die misdienaars komen uit alle hoeken van Nederland en ze zijn hier voor de eerste Landelijke Misdienaarsdag van ons land. De dag is bedoeld om de misdienaars te bedanken voor hun inzet.
Onder hen Lotte, 10 jaar oud en net een half jaar misdienaar in de Heilige Michaëlkerk in Emmeloord. “Ik vond de mis een beetje saai, omdat ik de hele tijd in de banken moest blijven zitten. Toen ben ik misdienaar geworden. Wanneer je de mis dient, mag je van alles doen en verveel je je tenminste niet.”
In de katholieke kerk draagt de priester de mis op en misdienaars helpen hem daarbij. Zoals bij het gebruik van het wierookvat en het aandragen van brood en wijn voor het vieren van de eucharistie.
Jaybrian (15)
Misdienaar in de Heilige Michaelkerk in Emmeloord
“Ik ben al vijf jaar misdienaar. Het leukste vind ik dat ik op deze manier werk voor God doe. Ik help het altaar klaar te maken voor de eucharistie en we dragen de kaarsen op bijzondere momenten in de mis.
Ik ben katholiek. Dat betekent dat je christelijk bent. God betekent heel veel voor mij. Hij heeft mij in heel veel situaties geholpen. Mijn opa adviseerde mij om misdienaar te worden omdat hij ook heel gelovig is. Ook mijn moeder vond het een goed idee. Mijn opa is nu ziek en hij praat veel met God. Ook vandaag staat God mij bij, hij is er altijd.”
Lotte is zaterdagochtend al om zes uur opgestaan. Vervolgens was het twee uur rijden naar Kevelaer, dat net over de grens bij Venlo ligt. In een kapel in het centrum heeft ze haar misdienaarskleding aangedaan. ”Ik vind het best een beetje spannend”, geeft ze toe.
Goede leerlingen van Christus zijn
In processie met de andere misdienaars loopt Lotte de basiliek in, voor de openingsmis. Al snel is er geen plek meer vrij. Voorganger is Herman Woorts, hulpbisschop van Utrecht. Hij vertelt dat hijzelf 50 jaar geleden ook misdienaar is geweest. In die tijd kreeg je daar doordeweeks af en toe nog vrij van school, voegt hij eraan toe. In zijn preek bedankt hij de misdienaars voor alles wat ze doen en roept ze op om “goede leerlingen” van Jezus te zijn.
Lotte zit bij de ander misdienaars uit Emmeloord in de kerk. “Het is leuk om te zien dat zoveel andere kinderen ook misdienaar zijn. De meeste vriendinnen van mij zijn niet katholiek. Ze begrijpen niet wat ik doe in de kerk. Soms vinden ze het ook een beetje raar.” Tussen alle kinderen zitten ook nogal wat oudere misdienaars, maar die noem je eigenlijk acoliet.
Na afloop van de mis gaat iedereen – ook Lotte – zich weer verkleden en wordt er geluncht: op tafels staan honderden broodjes braadworst klaar. Ed Smeets, vicaris voor liturgie in het bisdom Roermond en een van de organisatoren van de dag, kijkt tevreden toe.
Ontkerkelijking
“Ik denk dat we blij mogen zijn dat we in Nederland in bijna elke parochie nog misdienaars mogen hebben. In mijn jeugd hadden we vroeger zo’n tachtig misdienaars in de parochie. Die tijd is geweest. Natuurlijk speelt de ontkerkelijking hierin een rol. Als er nauwelijks kerkgangers zijn, heb je ook geen misdienaars.”
Marissa (13)
Misdienaar in de Heilige Willibrorduskerk in ‘s-Heerenhoek.
“Mijn broer was al misdienaar. Toen ben ik het ook gaan doen.
Je kunt gewoon heel veel doen tijdens de mis. Als misdienaar voel ik dat ik dichterbij God kom. Hoe dat in z’n werk gaat? Dat is eigenlijk niet te beschrijven. Als er een verhaal wordt verteld tijdens de mis dan herken ik mij erin en dan heb ik het idee dat God echt over mij waakt.
Hoelang ik het nog blijf doen? Ik weet het niet. De kerk waar ik op dit moment misdienaar ben, wordt gesloten en daarna zie ik het wel.”
Je zou kunnen zeggen dat het aantal misdienaars een graadmeter is voor de vitaliteit van een parochie. Verder zegt Smeets dat de coronapandemie niet zoveel invloed heeft gehad op het aantal misdienaars. “De meesten kwamen terug.”. Ook de misbruikschandalen in de katholieke kerk hebben volgens hem niet tot een massale leegloop geleid onder misdienaars. “Ouders kennen de pastoors en vertrouwen die. En er zijn strenge protocollen. Een pastoor mag nooit alleen zijn met kinderen.”
Binnen een mum van tijd zijn alle broodjes worst op. In groepjes gaan de misdienaars daarna Kevelaer in voor de speurtocht die op het programma staat.
Wat opvalt is het relatief grote aantal kinderen van kleur onder de deelnemers. Smeets: “Hier zie je de toekomst van de katholieke kerk in Nederland.”
De spanning is er bij Lotte dan al lang van af. “Ik heb het gevoel dat God vandaag een beetje op mij let. Ik voel me daardoor veiliger.”
Lees ook:
Grote bedevaarten hebben zeker nog toekomst, volgens Olivier Dols. ‘Onderschat Maria niet’
Onlangs nam Olivier Dols na ruim dertig jaar afscheid als directeur van bedevaartorganisatie Huis voor de Pelgrim. Ook daar zijn de gevolgen van de ontkerkelijking merkbaar.
