Kerkfinanciën
Leden blijven ook in coronatijd aan hun kerk doneren
Ook al kunnen ze al maanden geen kerkdienst meer bijwonen, en ook al liggen allerlei andere kerkelijke activiteiten stil, het lijkt erop dat de coronacrisis amper van invloed is op het geefgedrag van kerkleden.
Een peiling onder zo’n 250 gemeenten uit de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) wijst uit dat de opbrengst van de Actie Kerkbalans – een jaarlijkse inzameling en de belangrijkste inkomstenbron voor PKN-gemeenten – dit jaar nagenoeg gelijk zal zijn aan die van vorig jaar.
Bovendien blijkt dat de inkomsten uit collecten weliswaar zijn gedaald, maar veel minder dan gevreesd. Gemiddeld zagen de PKN-gemeenten de collecte-inkomsten met zes procent dalen. Vorig voorjaar was de vrees onder kerkbestuurders dat die daling drie keer groter zou uitpakken. De Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer (VKB) – die de peiling uitvoerde – denkt dat dat komt doordat de meeste kerken digitale manieren van collecteren hebben opgetuigd. In sommige gemeenten, zegt de VKB, zijn de collecteopbrengsten zelfs gestegen.
De verhuur van gebouwen levert veel minder op
De PKN-gemeenten zien wel een stevige inkomstendaling bij de exploitatie van hun gebouwen: verhuur van de kerk of van bijbehorende zalen zorgt in normale tijden voor aardig wat inkomsten. Een flink deel daarvan – ruim 35 procent – is door de coronacrisis weggevallen.
De VKB heeft becijferd dat inkomsten van de protestantse gemeenten in 2020 gemiddeld ongeveer 6 procent lager waren dan in 2019. “Daar staat tegenover dat gemeenten ook lagere kosten hebben gemaakt: minder energieverbruik, minder inschakeling van oproepkrachten, en in een aantal gevallen hebben ze succesvol een beroep kunnen doen op overheidssubsidies vanwege corona.”
De Actie Kerkbalans zorgt gemiddeld voor zo’n 50 à 55 procent van de inkomsten, collecten voor 15 à 20 procent en exploitatie van gebouwen 10 à 15 procent. De overige inkomsten komen uit spaargelden, beleggingen, pacht en dergelijke.
Sinds het uitbreken van de coronacrisis, worden de meeste kerkelijke vieringen online gehouden. Enerzijds maakt dat de diensten laagdrempeliger: het is eenvoudiger om een online dienst te volgen dan om een dienst fysiek bij te wonen. Anderzijds: dat een flink deel van het kerkelijk leven stilligt, zou ervoor kunnen zorgen dat de betrokkenheid van leden afneemt. De vraag was wat dat zou betekenen voor het geefgedrag van kerkleden. Vooralsnog weinig, lijkt de conclusie.
Lees ook:
Hoe overleven de kerken?
De coronacrisis raakt de financiën van kerken en moskeeën: collecteopbrengsten zijn lager, net als de opbrengsten uit verhuur.
