Kerken blijven meer geld en meer tijd steken in hulp aan mensen die in armoede leven. Maar de activiteiten van de kerken zijn niet zichtbaar genoeg, en ze moeten hun stem vaker laten horen in het publieke debat.
“Er gebeuren hele mooie dingen in en vanuit kerken. Ik gun iedereen dat ze kerken zien als optie om bij aan te kloppen”, zegt Marleen de Sterke, woordvoerder van Kerk in Actie, de sociale poot van de Protestantse Kerk in Nederland.
De PKN doet samen met de katholieke kerk, migrantenkerken en een aantal kleinere protestantse kerkgenootschappen elke drie jaar onderzoek naar de bijdrage van kerken aan armoedebestrijding. De nieuwste studie, Gerechtigheid en barmhartigheid, presenteren ze vandaag aan minister van armoede Carola Schouten (ChristenUnie).
Vaker niet dan wel kerklid
De kerken hebben het afgelopen jaar bijna 41 miljoen euro besteed aan sociale hulp. Een kleine 17 miljoen ging naar het betalen van rekeningen, huurachterstanden en andere directe financiële steun aan mensen in geldnood. Dat is zo’n twee miljoen meer dan drie jaar geleden.
Naar collectieve activiteiten ging ook meer: dat bedrag steeg van bijna 17 miljoen naar ruim 23 miljoen.
Daar valt steun onder op velerlei gebied. De katholieke kerk in Helmond bijvoorbeeld deelt drie keer per week gratis maaltijden uit in wijken met veel arme mensen. Die zijn vaker niet dan wel lid van de kerk en dat is prima, zegt pastoor Erik Seidel daarover vandaag in de Verdieping. “Ze komen als mens aan de deur. Omdat ze honger hebben, niet omdat ze lid zijn van de parochie.”
Wantrouwen tegen de overheid
De pastoor trekt zelf de wijk in om mensen te wijzen op de afhaalmaaltijden. Dat is iets wat steeds vaker gebeurt, constateren de onderzoekers. Want veel mensen weten niet dat ze ook als niet-lid hulp kunnen krijgen van kerken. Kerken hebben bovendien niet bij iedereen een even goede naam. Maar naarmate het wantrouwen tegen de overheid toeneemt, staan mensen volgens de onderzoekers meer open voor hulp vanuit de kerk.
In Helmond zorgen zo’n 15 tot 20 vrijwilligers voor het gratis eten. Ondanks dat de kerken krimpen, is het aantal uren dat alle kerkelijke onbetaalde en betaalde krachten samen aan sociale hulp besteden de afgelopen drie jaar ook weer met een paar procent gestegen, tot meer dan 2,2 miljoen uur.
Bij die cijfers past wel een relativering. Er zijn ruim 3500 kerken en diaconale organisaties benaderd, maar slechts 12 procent vulde de vragenlijst in. De onderzoekers houden daarom rekening met een foutenmarge van 5 procent. Ze hebben voor het eerst, naast de enquête, gesprekken gevoerd met experts. Samen met de honderden diaconieën die de vragenlijst wél hebben ingevuld, is dat volgens PKN-woordvoerder De Sterke voldoende om conclusies te trekken, zeker over trends.
Lees ook:
Liever voor de armen koken dan over Jezus praten
In Musselkanaal zijn ze actief voor de Voedselbank, in Helmond zorgen ze voor gratis maaltijden, in Den Haag runnen ze een buurthuis. Kerken rekenen het van oudsher tot hun taak, mensen in nood te helpen.
