‘Ik eer de hindoegoden via kunst en cultuur’

Het eerste wat opvalt

Budh en Ila. Parvati en Shiva. Subhadra en Arjuna. Het wemelt van de godenstelletjes in de hindoeïs­tische liefdesverhalen. En de verwikkelingen zijn haast onnavolgbaar. Maar Aruna Jagesar (45), die geduldig luistert naar de met westerse en Indiase klassieke muziek omlijste voordracht van ‘The Many Faces of Love’ in De Doelen in Rotterdam, heeft daar geen last van. Ze weet de goden feilloos uit elkaar te houden en dist vaardig levenslessen op uit de verhalen. Met iets dromerigs op haar gezicht kijkt ze naar het podium. Ze heeft haar bril afgedaan, en laat die rusten in haar schoot. Na een half uur draait ze zich even om. “Ben je al duizelig? Ik weet het, het is veel, veel!”

Tussen haar wenkbrauwen heeft ze een stipje in de vorm van een druppel, donkerrood, het matcht met haar jurkje. Nee, dat heeft geen spirituele betekenis, zegt ze. “Dit draag ik gewoon als make-up. Van huis uit leerde ik dat hindoevrouwen een rode stip horen te dragen om te laten zien dat ze getrouwd zijn. Maar ik ben een beetje feministisch, en doe het nét anders. Uit kritiek op het feit dat er voor vrouwen zoveel meer rituelen zijn die aangeven dat je getrouwd bent dan voor mannen.”

Wat is het programma?

De avond begint met een dans, door de Brits-Indiase artieste Shivali Bhammer, die ook de verhalen zal voordragen. Ze draagt een goudkleurige sari en fonkelend haar­sieraad, terwijl ze zich glimlachend voortbeweegt met kleine, sierlijke handbewegingen. “O, ze doet de dans van Ganesha”, fluistert Aruna.

Vanaf een rode bank begint Bhammer dan met de verhalen, die vol zitten met affaires en intriges. Ja, zegt ze, “echte Indiase verhalen zijn altijd een beetje spicy.” Soms wordt de moraal van het verhaal expliciet vermeld, en anders haalt Aruna die er zelf wel uit. Bijvoorbeeld als het gaat over een mannelijke godheid die vrouw wordt. Aruna: “In de moderne tijd worden er veel problemen voor transgenders veroorzaakt, maar dat is gewoon iets van duizenden jaren oud, hè? Ik vind het dus heel belangrijk om hen gewoon als mensen te zien.”

Aruna bidt elke avond, en elke ochtend bij het wakker worden raakt ze even de grond aan. “Dat is een soort meditatie, die ik heb geleerd van mijn oma. Dan breng ik mijn handen naar mijn hart. Zo laat ik elke ochtend zien dat ik blij ben dat ik wakker ben, dat ik leef, en dat de dag weer mag beginnen. Maar ik ben niet zo’n tempelganger. Ik heb mijn eigen manier van het eren van de goden: via kunst en cultuur. Het hindoeïsme is daar ook heel erg mee vervlochten, dus dat maakt het makkelijk.”

Waarom de hindoeïstische mythologie zoveel liefdesverhalen kent, weet Aruna ook niet precies. “Misschien omdat de goden ook naar liefde streven? Ik weet het niet, maar het is sowieso goed om je soms af te vragen: heb ik nog wel genoeg liefde in mijn leven?”

Zijn er rituelen?

Links van het podium staat een gouden Shivabeeld, bij zijn voeten liggen rozeblaadjes. “Om hem te eren”, Er liggen ook kussens bij. “Die zijn gewoon voor de sier.”

Shiva is haar favoriete god, zegt Aruna. “Ik ben single moeder, en dat is soms zwaar geweest, maar ik had altijd kracht, dankzij Shiva.” Het is ook een van de minder bewerkelijke goden, zegt ze. “Je hoeft hem niet zo veel te offeren. Hij is al tevreden met wat je in je hart hebt.”

Wat niet de bedoeling is

Na afloop, bij een drankje in de hal, verzucht Aruna dat haar geloof zo lastig uit te leggen is. “We hebben eigenlijk tientallen bijbels – en dus ook onnoemlijk veel verhalen.” Ze vindt het niet erg als je niet alles begrijpt, zolang je het hindoeïsme maar niet verwart met ‘veelgodendom’, zegt ze. “Er is één God, maar die heeft miljoenen manifestaties.” Lachend: “Ik had laatst een keer iemand van de Jehova’s aan de deur, en kreeg hem dit niet aan zijn verstand gepeuterd. Die arme man.”