Het is riskant om ahmadi-moslim te zijn, en niet alleen in Pakistan

Iemand die het geluk heeft te leven in een seculiere samenleving kan moeilijk navoelen hoe verbijsterend het ontbreken van godsdienstvrijheid kan uitpakken.

Neem de uitwassen begin deze maand in Bangladesh tegen ahmadi-moslims. Deze aanhangers van een binnen de islam opgekomen messianistische stroming wilden hun jaarlijkse grote bijeenkomst houden in de stad Ahmednagar. Dat bleek onmogelijk. Drie dagen van geweld kostten aan een 25 jaar oude man het leven. Doodgeknuppeld door een meute die meende de almachtige God te moeten beschermen tegen ‘ketters’.

Vier andere ahmadi’s belandden zwaargewond in een ziekenhuis. Honderd lichtgewonden. Een moskee en een kliniek gingen in vlammen op. Bijna tweehonderd woonhuizen brandden af. Vijftig winkels werden leeggeplunderd. Kortom, een ware pogrom, op gang gebracht door preekheren, zelf even verblind als hun dolgedraaide kudde.

Zo’n vier miljoen ahmadi’s

Ahmadi’s hangen de ideeën aan van de Indiër Mirza Ghulam Ahmad (1835-1908). Hij zag zichzelf als een hervormer van de islam. Op den duur zou God hem hebben geopenbaard dat hij de teruggekeerde messias was, ook wel mahdi genoemd. Sinds zijn dood leidt een ‘kalief’ de ahmadi-gemeenschap. Zijn titel luidt ‘kalief van de messias’. De huidige kalief zetelt in Londen.

Al snel riep een Indiase fatwa op Ghulam Ahmad te doden. Ook buiten India stuitte hij op felle tegenstand. De schattingen over het aantal ahmadi’s wereldwijd lopen sterk uiteen. Het zijn er in elk geval miljoenen maar op een totaal van zo’n anderhalf miljard moslims is dat ook weer niet zo heel erg veel.

Pakistan zou zo’n vier miljoen ahmadi’s tellen, op een totale bevolking van bijna tweehonderd miljoen. Dat land heeft bij wet ahmadi’s verboden zichzelf moslims te noemen. Ook mogen hun godshuizen geen moskeeën heten. Als ze de islamitische geloofsbelijdenis in zo’n gebouw aanbrengen stuurt het bevoegd gezag werklieden die over de tekst zwarte verf schilderen.

Niet welkom bij de hadj in Mekka

In november kreeg een Pakistaanse ahmadi-advocaat problemen met de politie. Zijn stukken ondertekende hij met zijn naam: Syed Ahmed Tareq. Dat leverde hem een proces-verbaal op. Immers, Syed is de titel van iemand die van de profeet Mohammed afstamt. Hoe kan een ahmadi, die volgens de Pakistaanse wet geen moslim kan zijn, het euvele lef hebben zich een Syed te noemen? Het is afwachten of ahmadi’s die Mohammed heten binnenkort soortgelijke problemen zullen ondervinden.

Ahmadi’s beschouwen zichzelf wel als moslims. Maar als je in Pakistan een paspoort aanvraagt moet je een verklaring ondertekenen die Ghulam Ahmad een bedrieger noemt. Weiger je dan komt er in je reisdocument te staan dat je een ahmadi bent, waardoor je bijvoorbeeld niet welkom bent op de hadj in Mekka. Ook bij de aanvraag van een ID moet je Ghulam Ahmad verloochenen. Doe je dat niet dan krijg je dezelfde aantekening op je ID als op je pas. En dat kan gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld in Ahmednagar.

Ook elders is het riskant om ahmadi te zijn. In West-Afrika wonen nogal wat ahmadi’s. In Burkina Faso was het in januari raak. Jihadisten drongen een ahmadi-moskee binnen. Ze sleepten de imam en nog acht oudere mannen naar buiten. Ze moesten hun geloof afzweren. Toen ze dat weigerden schoten de overvallers hen dood.