Het is de paus menens: al op dag één komt hij met een lijst voorstellen
Geen woorden meer, het is tijd voor daden. De oproep van paus Franciscus, vandaag bij het begin van de misbruiktop in het Vaticaan, was helder.
“Het volk van God kijkt naar ons en verwacht van ons niet eenvoudige en voor de hand liggende veroordelingen, maar het in gang zetten van concrete en effectieve maatregelen”. En onverwacht voegde hij de daad bij dat woord: de deelnemers, voornamelijk bisschoppen, kregen een dubbelzijdig bedrukt A4’tje met 21 ‘punten om over na te denken’.
De woorden van Franciscus lijken een reactie op de scepsis van misbruikslachtoffers van wie sommigen de topconferentie van te voren omschreven als één grote pr-show. Maar het lijkt Franciscus dus menens. Die 21 punten variëren van concrete voorstellen tot onuitgewerkte ideeën. In de komende dagen – de top duurt tot en met zondagochtend – moeten de deelnemers over die punten in gesprek.
Een van de suggesties op de lijst is een handboek voor bisschoppen hoe om te gaan met misbruikzaken. Een andere verplicht bisschoppen en religieuze oversten om misbruikzaken voortaan bij de burgerlijke autoriteiten te melden. En op de lijst staat een voorstel voor ‘protocollen’ voor het omgaan met beschuldigingen tegen bisschoppen en het betrekken van leken bij de opsporing en kerkrechtelijke vervolging van daders.
Live uitzending
Een van de meer omstreden suggesties is om geen lijsten met van misbruik beschuldigde priesters te publiceren voordat een definitieve veroordeling heeft plaatsgevonden, iets wat in nogal wat bisdommen in de Verenigde Staten wel is gebeurd.
De ’21-punten-lijst’ is een resultaat van een vragenlijst die alle deelnemers voor aanvang van de topconferentie moesten invullen. Een Amerikaanse slachtofferorganisatie was er niet van onder de indruk. Vaag en niets nieuws onder de zon, was hun oordeel over het aandachtslijstje van Franciscus.
De ochtendsessie van vandaag bestond naast de toespraak van de paus uit twee lezingen en een aantal gebedsmomenten. Alles werd live uitgezonden, met uitzondering van vijf van tevoren opgenomen getuigenissen van slachtoffers.
IJzingwekkend
Die getuigenissen – alle vijf geanonimiseerd – waren ijzingwekkend en maakten veel indruk op de zaal. Een van de slachtoffers, de Chileen Juan Carlos Cruz, had zich van tevoren bekendgemaakt. Hij sprak de aanwezigen rechtstreeks toe: “Jullie zijn dokters van de ziel, maar jullie zijn in sommige gevallen veranderd in moordenaars van de ziel en van het geloof. Wat een verschrikkelijke tegenstelling.”
Een slachtoffer uit Azië – onduidelijk was of het hier om een man of een vrouw ging – vertelde meer dan honderd keer door een geestelijke te zijn verkracht. De kerkelijke autoriteiten hielden de dader de hand boven het hoofd. “Dat is soms killing”, zei het slachtoffer. “Als we de kerk willen redden, moet er nu echt wat gebeuren en moeten we de daders gaan vervolgen.”
De emoties liepen hoog op in de vergaderzaal. De Filipijnse kardinaal Luis Antonio Tagle, aartsbisschop van Manilla en een vertrouweling van paus Franciscus, had tijdens het uitspreken van zijn speech af en toe moeite zijn tranen te bedwingen. “Hoe kunnen we ons geloof in Jezus belijden, terwijl we tegelijkertijd onze ogen sluiten voor de wonden die het misbruik veroorzaakt heeft”, zei de kardinaal.
Lees ook:
Paus wil bisschoppen op één lijn bij misbruiktop, maar schoon schip is nog te veel gevraagd
De paus tempert de verwachtingen rond de bisschoppentop over misbruik. Intussen neemt de urgentie toe, schrijft Stijn Fens aan de vooravond van de misbruiktop.
Wim Deetman adviseerde de paus over hoe om te gaan met misbruik in de kerk (en nam geen blad voor de mond)
Wim Deetman ging op bezoek bij paus Franciscus om te vertellen over zijn onderzoek naar misbruik in de Nederlandse rooms-katholieke kerk. Aanleiding: de misbruiktop die deze week in Rome begint.‘Er moeten nu echt stappen worden gezet.’
