Fundamentalisme, dat is je eigen waarheid

Fundamentalisme, zo luidt een van de vele definities, is de waarheid zoeken in de manier waarop bij de bron, de oorsprong, mee werd omgegaan en alle latere veranderingen daarvan afwijzen. Nu is het zoeken naar waarheid een nobel streven, maar eveneens een heilloze zoektocht. Want de waarheid bestaat niet.

Paul Delfgaauw

Althans niet dé waarheid. Voor gelovigen kan de waarheid bij God zijn, maar ook die is te bestrijden, want er zijn vele goden. Welke god kan je volgen?

Fundamentalisme is inderdaad zoeken naar de waarheid bij de bron, en er is voor ieder mens slechts één bron: de zijne. De waarheid is dan dat je een uniek persoon bent, dat je van je eigen mens-zijn uitgaat om waarachtig, naar waarheid, te leven. Naar je eigen waarheid, je fundamentele ik. Vandaar uit leef je, werk je, sta je in de samenleving.

In die samenleving ontmoet je allemaal andere fundamentalisten. Op zich is dat heel boeiend, want het levert fundamenteel interessante discussiestof op. ‘Hoe leef jij? Wie ben jij? Wat vind je van mij?’

Problematisch wordt het pas als je gelijk wil, nee, moet hebben. Dat jouw waarheid die van de ander moet zijn. Dat je de ander niet in zijn eigen waarheid laat, maar de jouwe wil opdringen. Of erger: door de strot wil duwen. Dat is fundamenteel fout, want wie ben jij dat je jouw waarheid aan de ander opdringt? Tenslotte zal je nooit toestaan dat de ander zijn waarheid tot de jouwe maakt. Tenzij je je eigen waarde niet kent.

Het is van fundamenteel belang dat de waarheid van de ander naast die van jou mag bestaan. Dat je dus elkaar in ieders waarheid laat. Een Chinese zegswijze luidt dat gelieven elkaar in het begin diep in de ogen kijken, maar later samen met die ogen naar iets anders gaan kijken. Je accepteert elkaar, hebt elkaar zelfs lief met ieders eigenaardigheden en eigen waarheid. En vanuit die acceptatie kijk je samen naar de wereld en lever je je bijdrage.

Op die wijze kan iedereen als fundamentalist zijn leven leiden, trouw aan zichzelf, aan zijn eigenwaarde en eigen waarheid. Het wordt dan samen strijden vanuit uiteenlopende visies (ieder mens heeft iets van waarde) om van de wereld gezamenlijk een vreedzaam oord te maken. Gefundeerd op waarde en waarheid van ieder mens.

Wilt u iets delen met Trouw?

Tip hier onze journalisten

Op alle verhalen van Trouw rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@trouw.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden