Feesten van rivaliserende religies kosten levens

De iftarmaaltijd lonkte, die fatale laatste dag van maart. Na het vasten zouden moslims in de Indiase stad Bihar Sharif samen gaan eten, in een moskee.

Maar toen sloeg het noodlot toe met een pogrom door hindoejongeren. Hun processie ter ere van de geboortedag van de god Ram zetten ze extra luister bij door het interieur van de moskee kort en klein te slaan. Winkels stonden in lichterlaaie. Ook boeken werden slachtoffer van het vuur. Er viel een dode.

Bij zulk nieuws zou je wensen dat je alle religieuze feesten kon verbieden. Dat lukt alleen in China. Wat zou het al een prachtige stap vooruit zijn als je ze voortaan op één en dezelfde kalender kon inplannen, ver uit elkaar zodat ze tot op de jongste dag nooit meer op elkaar konden botsen.

Nu volgen religieuze hoogtijdagen maanjaren of zonnejaren of combinaties daarvan, zodat ze elkaar vroeg of laat inhalen. En dan krijg je ineens dat bijvoorbeeld de christelijke en joodse paasfeesten in de ramadan belanden. Met als gevolg nog doffere ellende in het toch al chronisch zieke Jeruzalem.

Zo’n chirutgische ingreep zou in India nauwelijks helpen

In India, met zijn talloze hindoegoden, zou ook een chirurgische kalender-ingreep weinig helpen. Want altijd valt wel de geboortedag van de een of andere god in ramadan. De bijbehorende processies zijn wandelende bommen. Dat geldt in elk geval voor die stoet jongeren in Bihar Sharif, die onder sarrend gezang halt hield bij de moskee.

Het feest dat ze vierden, heet Ram Navami en is bedoeld voor morele bezinning. In Bihar Sharif gaven ze aan die reflectie hun eigen invulling. Ze legden ook nog eens een honderd jaar oude islamitische bibliotheek in de as. Ruim vierduizend boeken en handschriften gingen in vlammen op. ‘Heil Heer Ram’, scandeerden de pyromanen. Ze dwongen moslims hetzelfde te roepen.

De leiding was in handen van de organisatie Bajrang Dal. De aanvoerder is opgepakt. Hij spreekt van een complot. Opnames, gemaakt door drones van de hooligans, zouden bewijzen dat de politie de schuld heeft. Er liepen ‘provocateurs’ in de mars mee. Een ‘valse vlag-operatie’ dus, die pogrom, om Bajrang Dal in diskrediet te brengen. Tenminste, volgens de verongelijkte hoofddader.

Het geheime wapen: ontsporende processies

Die rare club van hem ijvert voor de sloop van moskeeën op plekken waar vroeger hindoetempels zouden hebben gestaan. Ook ageert ze tegen bekeringen van hindoes tot islam of christendom, tegen westerse culturele smetten, hoge geboortecijfers van moslims en het slachten van heilige koeien. Haar wapen: processies die spontaan evolueren tot pogroms zodra een moskee in zicht is. Wat zou het een zegen zijn als je relibruten een levenslang godshuisverbod kon opleggen. Met een dagelijkse meldplicht.

De autoriteiten willen de spanningen dempen met vredesmarsen. Indiase media krijgen associaties met de boekverbrandingen in nazi-Duitsland. Ze waarschuwen: nu zijn het boeken, straks mensen. Laat dat straks maar weg, er viel nu al een dode. Ook verschijnen er zoete verhalen over hoe goed vroeger de relaties tussen de verschillende godsdiensten waren.

Scribenten geven de schuld aan sociale media en opgekropte covidspanningen. Maar in 1992 bestonden Twitter, Facebook en covid nog niet. In dat jaar verwoestte een hindoemenigte de Babrimoskee in de stad Ayodhya. Er vielen tweeduizend doden. Tot zover die goeie ouwe tijd.