Er zitten barsten in het glazen plafond van de kerk

We vierden een week vakantie in een van oudsher katholieke streek van ons land.

Op de dag voordat we naar huis gingen was het groot feest overal. De bewoners hadden de vlag uitgehangen en iedereen die we tegenkwamen was erg vrolijk, om niet te zeggen buitenissig vrolijk. Had deze euforie wellicht te maken met het feit dat paus Franciscus had besloten dat vrouwen mogen meestemmen tijdens de bisschoppensynode die in oktober gehouden wordt?

O ja, het was Koningsdag.

Toch is de beslissing van Franciscus om vrouwen te promoveren van toehoorders tot stemgerechtigden reden tot vreugde. Serieus. Tot nu toe mochten oversten van vrouwelijke congregaties wel meedoen aan bisschoppensynodes, maar niet stemmen tijdens de vergadering. Broeders (religieuzen die geen priester zijn) mochten dat wel. Natuurlijk blijft de overgrote meerderheid van deelnemers aan zo’n vergadering bisschop en dus man, maar er zitten barsten in het glazen plafond van de kerk. Al valt er nog veel werk te doen.

Al die priesters pasten nauwelijks in de grot

Afgelopen zondag keek ik op televisie naar de eucharistieviering die uit Lourdes kwam. Om precies te zijn uit de grot waar in 1858 Maria zou zijn verschenen aan Bernadette Soubirous. Hoofdcelebrant van de viering was kardinaal Eijk, de aartsbisschop van Utrecht, die met ruim 1300 gelovigen op bedevaart was in het genadeoord.

Er stonden twintig of dertig priesters om de kardinaal heen. Al die mannen pasten nauwelijks in de grot. Het was dringen geblazen rond het altaar. Geduldig speurden mijn ogen het gezelschap af of er misschien ook een vrouw tussen stond. Zeker nu er sprake was van een nieuwe lente in de kerk als het om vrouwen ging.

Dat viel niet mee.

Toen de regisseur een totaalbeeld van de grot toonde, zag ik haar zitten. Die ene vrouw. Aan de uiterste linker rand van dat gezelschap met al die mannelijke ambtsdragers. Alsof ze er net niet helemaal bij hoorde. Je zou bijna denken dat de Moeder Gods niet aan Bernadette was verschenen, maar aan Bernard.

Later mocht die ene vrouw nog wel de voorbeden voorlezen, maar daarna moest ze weer terug naar de haar toebedeelde plek aan de rand.

Hebben vrouwen in Nederland de moed opgegeven?

Paus Franciscus is bezig de cultuur in de kerk te veranderen en dat kost tijd. Over één ding is Franciscus duidelijk: ook onder hem komen er geen vrouwelijke priesters. Over de mogelijkheid van vrouwelijke diakens wordt nog nagedacht, al horen we daar weinig over.

Ik heb de indruk dat binnen de Nederlandse katholieke kerk die roep om vrouwelijk ambtsdragers niet zo hard meer klinkt. Uit een enquête van het zeer actieve Netwerk Katholieke Vrouwen onder meer dan 2000 vrouwen in ons land, bleek weliswaar dat die in meerderheid de kerk vragen om het priesterambt open te stellen voor vrouwen, maar ze lijken er niet echt de nadruk op te leggen. Tellen ze onder deze paus hun zegeningen of hebben ze de moed opgegeven?

Bij onze oosterburen ligt dat anders. In Duitsland geloven de katholieken nog vurig in vrouwelijke priesters. Een groot pleitbezorgster van de vrouw in het ambt is de benedictines Philippa Rath, die zelf trouwens geen ambities in die richting heeft. Ze schreef het boek ... weil Gott es so will (Omdat God het zo wil). Hierin vertellen 150 vrouwen over hun roeping tot het diakonaat en priesterschap. Verschillende Duitse bisschoppen lazen het boek volgens Rath en veranderden daarna hun mening over de positie van de vrouw van de kerk.

Kroning van Charles

Het heeft volgens zuster Philippa allemaal met gerechtigheid te maken. Al die vrouwen die roeping hebben tot het gewijde ambt en de kerk die er niet aan wil. Dat is onrecht, vindt zij. Maar wat is dat eigenlijk voor God, die vrouwen roept en er in zijn eigen kerk geen ruimte voor biedt?

Zuster Phillipa heeft gelukkig een standvastig geloof. Sterker nog: ze is ervan overtuigd dat binnen 20 jaar vrouwen tot diaken kunnen worden gewijd en ook tot priester. Ik waag het te betwijfelen, zuster Philippa.

Ondertussen vandaag maar even kijken naar de kroning van Charles. Een prominente rol is tijdens deze religieuze plechtigheid weggelegd voor de anglicaanse bisschop van Londen Dame Sarah Mullally. Ze leest het Evangelie. Lucas 4. Jezus gaat naar de synagoge in Nazareth. ‘Hij stond op om voor te lezen, en kreeg een boekrol van de profeet Jesaja aangereikt. Hij opende de rol en vond de plaats waar geschreven staat: ‘De Geest van de Heer rust op mij; daartoe heeft Hij mij gezalfd…’