De zin van Bettelies Westerbeek: ‘Gras gaat niet harder groeien door eraan te trekken’

Meer en minder bekende Nederlanders vertellen over hun persoonlijke leefregel of inspirerende zin. Vandaag: Bettelies Westerbeek (37), kerkpionier en pastor van de buurtkerk Geloven in Moerwijk.

“Een gemeenschap opbouwen kost tijd. Dat is de belangrijkste les die ik heb geleerd sinds ik in het Haagse Moerwijk aan het werk ben. In de kerk zeggen mijn collega en ik het vaak tegen elkaar: gras gaat niet harder groeien door eraan te trekken.”

“In Moerwijk is veel armoede. Mensen hebben vaak complexe, veelgelaagde problemen. Als kerk hebben we grote idealen, dus het liefste pakken we die problemen meteen aan. Dat ongeduld is niet per se verkeerd, want actie zet dingen in beweging. Maar de ervaring leert dat sommige processen de tijd nodig hebben, dat je ze niet moet forceren. Als pionier kun je voor de troepen uit lopen, maar je komt altijd weer terug bij de mensen met wie je verbinding moet leggen.”

“De tijd nemen betekent niet dat je op je rug kunt gaan liggen wachten totdat het gras gaat groeien. Je kunt de omstandigheden voeden, zoals het gras de juiste voeding geven. Toen ik zeven jaar geleden in Moerwijk kwam, was er nauwelijks aandacht voor de armoede en gezondheidsproblemen in deze wijk. Het wantrouwen dat hier wordt gekoesterd richting de overheid kan ik me goed voorstellen. Belofte op belofte is gebroken en er is steeds verbetering toegezegd. Maar de woningcorporaties zijn niet te bereiken, renovaties lopen niet goed en zodra mensen een klein beetje extra inkomsten hebben, worden ze gekort op hun uitkering.”

Vertrouwen terugwinnen vergt tijd

“Dertig procent van de wijkbewoners is gevaccineerd. De vaccinatiegraad zal hier waarschijnlijk niet veel hoger worden, en dat komt omdat de grond niet goed is. De overheid legt de verantwoordelijkheid voor goed gedrag bij burgers, maar ze moet zich eerst zélf als een betrouwbare overheid gaan gedragen. Vertrouwen terugwinnen vergt tijd. Mensen moeten eerst het gevoel hebben dat ze worden gezien. Het zou bijvoorbeeld helpen als de overheidsinstanties ‘sorry’ zouden zeggen voor misstanden, zodat er heling kan plaatsvinden.”

“Waarom worden mensen precies arm, en waar bestaat armoede uit? In Moerwijk zie ik hoe ingewikkeld het armoedeprobleem is. Dat betekent dat ook de oplossing complex is. Het werkt niet om mensen gewoon meer geld te geven. Onze toegevoegde waarde als kerk is om te faciliteren in een gemeenschap. Dan gaan mensen voor elkaar zorgen. Dat doet veel meer recht aan hun situatie, het spreekt hun eigen kracht en vermogen aan. Misschien heb je niet alles in je eigen leven op orde, maar dat betekent niet dat je een ander niet kunt helpen.”

In de coronaperiode merkte ik hoezeer we wortel hebben geschoten. In het begin van de crisis ging alles dicht, de hulpverlening zat thuis. Wij wonen in de buurt, dus mensen wisten ons goed te vinden. De maatregelen hebben een hier heel directe invloed op de armoede. Mensen hadden geen eigen laptop om mee thuis te werken. Energierekeningen werden steeds hoger. Samen met andere organisaties in de buurt hebben we allerlei initiatieven uit de grond gestampt. Mensen gingen maaltijden koken voor hun buren, en er kwam groente en fruit uit het Westland, waar we voedselpakketten van hebben gemaakt. Als je goed geworteld bent op een plek, dan kun je snel groeien.”

“Als kerk hoeven we niet alles te fiksen, maar moeten we er vooral voor zorgen dat de bodem voor het gras goed is. Daar zitten seizoenen in. Het ene moment gebeurt er van alles, dan stroomt het. Het andere moment zit het vast. Dan laat het resultaat op zich wachten, maar dat betekent niet dat wat je nu doet, niet van waarde is voor dat resultaat.”

Lees ook:

Vrijwel elke stad heeft zijn eigen Moerwijk, waar de coronaklappen harder aankomen dan elders

Vijftien burgemeesters van Nederlandse gemeenten roepen het kabinet op gezamenlijk te werken aan een actieplan voor kwetsbare wijken. Den Haag wil het extra geld onder meer uitgeven aan Moerwijk.