Menton: citroenfeest aan de Côte d’Azur

1 Citron de Menton

Een citroen uit Menton kun je eten als een appel. Met schil en zonder grimas, want minder zuur. Doordat het Zuid-Franse stadje wordt omsloten door bergen heerst er een subtropisch microklimaat. Ideaal voor exotische bloemen en citrusvruchten. Van 1650 tot 1850 was Menton de grootste citroenproducent van ­Europa – zweepslagen waren de officiële straf als men zomaar bloesem van een citroenboom trok. Twintig jaar geleden begon de gemeente met het stimuleren van boeren en landeigenaren om meer citroenbomen te planten.

Zo kwam de productie van de delicate Citron de Menton weer op gang en kreeg het een keurmerk. Stéphane Constantin, voorzitter van de vereniging ter promotie van de lokale citroen, heeft er een van de boom geknipt: “Kijk, dit is een perfect exemplaar. Steeds vaker word ik gebeld door inwoners die een stukje land over hebben en dat willen afstaan voor citroenbomen.”

De boomgaard heeft alles weg van een aards paradijs. Mentonezen zijn trots op hun erfgoed, daarom betrekt Stéphane schoolkinderen in een nieuw project. In het kadaster bleken oude plattegronden uit de vroege 19de eeuw te bestaan, met daarop precies de oorspronkelijke plantages aangegeven. “We vragen ze deze mooi geel in te kleuren, zodat we in kaart kunnen brengen hoe het hier was. Die kinderen lopen nu met hun ouders door de straten en vertellen: ‘Kijk, hier was ooit een citroenplantage’. Leuk toch? Er is echt sprake van een hernieuwde begeestering.” Oogsten kan meerdere keren per jaar, maar de beste pluk is van november tot mei. Op het Fête du Citron, elk jaar rond carnaval, eert Menton de lange traditie met onder meer praalwagens en sculpturen van citrusvruchten.

2 La Belle époque

Luisa Inversi komt uit een familie van Italiaanse boeren, maar werd zelf technisch ingenieur. Tot haar zoon Ricardo besloot pastamaker te worden en zij hem volgde. Dagelijks maken ze verse pasta’s waaronder de (goddelijk lekkere) raviolis au citron de Menton. Ook Luisa raakt niet uitgepraat over de verfijnde smaak van de lokale citroen. Chef-koks werken er graag mee en ook moeder en zoon wonnen vele prijzen met hun ravioli. De winkel Pasta Piemonte is gevestigd in het centrum, vlak achter het voormalige Palais de l’Europe. Kleine stadspaleizen en mooie belle-époquehotels herinneren aan de periode rond 1900 toen het onder aristocraten, koningen en kunstenaars modieus was te overwinteren aan de Côte d’Azur. De pastelkleurige gevels zijn soms verweerd, maar juist dat is de charme van Menton: niet alles is opgepoetst.

Ook de overdekte markthal stamt uit die tijd, elke ochtend wordt hier een schat aan verse, ­lokale producten verkocht. Het strand is twee minuten lopen, dus die picknick is zo geregeld. Net als goeie koffie trouwens, met dank aan Italië om de hoek. Pronkstuk van de vieille ville is de hoger gelegen Basilique Saint-Michel Archange en de smalle steegjes eromheen waarboven wasgoed wappert.

3 Klassieke-muziekfestival

Op het voorplein van die prachtige basiliek met okergele toren staat Paul-Emmanuel Thomas. Naast dirigent is hij artistiek leider van het prestigieuze Festival de Musique de Menton dat elke zomer plaatsvindt. Enthousiast vertelt hij over de oorsprong, hoe de Hongaarse muziekliefhebber en journalist André Böröcz hier de trappen beklom, zich omdraaide en een wondermooie doorkijk had naar zee. Hoe hij op datzelfde moment vioolmuziek hoorde vanuit een openstaand raam en betoverd raakte. Dit was magisch, dit moesten meer mensen kunnen ervaren. “Je moet weten: klassieke concerten in de openlucht zijn moeilijk. Maar hier klinkt het als in een zaal met goede akoestiek, omdat het plein wordt omsloten door twee kerken en huizen en één opening heeft naar zee.” Janine Jansen stond hier een aantal keer op het podium, net als andere internationale topmusici. En sinds Madonna het festival in 2013 bezocht is het bekend tot in de Verenigde Staten. Het programma voor deze zomer is nog geheim, “maar er staat een grote naam op de lijst”, belooft Thomas.

4 Een dagje Italië

“Met de Alpes-Maritimes achter ons, de zee voor ons, rechts Monaco en links de Italiaanse grens, zijn we hier altijd op onszelf geweest”, zeggen verschillende locals in ongeveer dezelfde bewoordingen. Daarom ook de bijnaam ‘Verborgen parel van de Côte d’Azur’. De slingerende kustweg naar Ventimiglia, 10 kilometer verderop, is onwaarschijnlijk mooi. Langs rotsige baaitjes, palmen en cactussen en in deze tijd van het jaar witte bloesem en citrusbomen vol fruit. Met iets meer landinwaarts de heldergele, zoetgeurende mimosa. Prachtige botanische tuinen hier ook, ooit aangelegd door rijke Engelsen naast hun villa’s met uitzicht op zee. Snak je naar een ultiem vakantiegevoel? Neem deze SS1/Via Aurelia. Bij aankomst in Ventimiglia vergeef je alles en iedereen en wacht je de lekkerste tiramisu ooit bij het klassieke strandpaviljoen San Giuseppe.

5 Musée Jean Cocteau Le Bastion

Een naam die overal opduikt in de geschiedenis van Menton is die van kunstenaar, schrijver en regisseur Jean Cocteau (1889-1963). Omringd door beroemde vrienden als Edith Piaf en Pablo Picasso verbleef hij lange periodes aan de Côte d’Azur, met een voorliefde voor Menton. Hij decoreerde de trouwzaal van het gemeentehuis, ontwierp postzegels voor het stadje en ­affiches voor het klassieke-muziekfestival.

Het moderne Musée Jean Cocteau collection Séverin Wunderman ligt vlak aan zee, maar door waterschade als gevolg van een zware storm in 2018 en metershoge golven die het museum binnenstroomden, is het nog steeds gesloten. Wel geopend is Musée Jean Cocteau Le Bastion. De kunstenaar decoreerde het 17de-eeuwse bastion zelf met mozaïeken. Kleinere exposities zijn hier te zien, zoals nu ‘Cocteau Design’ (t/m 15 juni).

Meer informatie over Menton en de Côte d’Azur: menton.fr, provence-alpes-cotedazur.com, nl.france.fr

Lees ook: Reisreportages vanuit bijzondere bestemmingen, boeiende steden en verre streken, met reistips.
U vindt ze op trouw.nl/reizen of op deze kaart.