Rijst met gebakken aardappels

Culinair historica Charlotte Kleyn onderzoekt de verhalen achter ons eten en werkt ze graag uit in haar keuken.

Receptenschrijvers gaan vrijwel altijd uit van recepten voor vier personen. Dat is de standaard, omdat ooit is bedacht dat een huishouden bestaat uit vier. Maar ja, daar ga je al, want is dat een gezin? Met kleine kinderen of hongerige pubers? Of gaat het om een studentenhuishouden? Bovendien kun je stellen dat zo’n standaard niet meer van deze tijd is: er zijn steeds meer twee- en eenpersoonshuishoudens in Nederland. Daar zijn opvallend weinig recepten voor. Het kookboek Solo Food van Janneke Vreugdenhil uit 2017 was niet voor niets een groot succes, tot over de landsgrenzen.

Dan is er nog de andere kant van het verhaal, het koken voor grote groepen. Studentenhuizen, familieweekenden, schoolkampen: er zijn nauwelijks kookboeken voor, terwijl het een andere tak van sport is. Je kunt niet alle ingrediënten in een recept simpelweg vertienvoudigen, het gaat ook om het kiezen van de juiste gerechten. Je moet voor veertig mensen geen biefstukken willen bakken, of aubergine frituren.

Voor professionele koks zijn er overigens wel instructieboeken. Zo zijn de recepten in marine- en legerkookboeken uit begin 20ste eeuw geschreven voor honderd personen. Neem de peulvruchtensoep waarvoor je maar liefst twintig kilo peulvruchten en vijftien kilo aardappelen nodig hebt, en twintig kilo groenten, een halve kilo peterselie, een kilo boter en een halve kilo aardappelmeel of bloem. Dat is wel erg overdreven voor wie een grotere groep mensen te eten moet geven – en klinkt ook niet bepaald smakelijk. Ik stel daarom mijn recept voor rijst met aardappels en gebakken uien voor. Niet voor honderd personen, wel dubbele koolhydraten, dus lekker vullend én heel lekker. Eet met tomatensaus, en erbij misschien wat gebakken groenten, een gegrild worstje, vis of halloumi of een salade.

Ingrediënten voor 4 personen

• 200 g pandanrijst
• 3 middelgrote aardappels
• 4 el olijfolie
• 2 uien, in dunne ringen
• 3 knoflooktenen, in dunne plakjes
• 1 blik gepelde tomaten à 400 ml
• 1½ el korianderpoeder
• 2 el komijnpoeder
• 1 à 2 el sambal (badjak)
• 1 el sojasaus + 1 el vissaus (of nog 1 el sojasaus)
• versgemalen zwarte peper

Bereiding

Spoel de rijst af in een zeef onder stromend water. Kook gaar in water en laat uitlekken. Schil de aardappels en snijd ze in kleine blokjes van 1 centimeter. Was en droog ze.

Verwarm 2 eetlepels olijfolie in een grote koekenpan en bak er de aardappel en ui onder een deksel op halfhoog vuur in tot ze gaar zijn, in ongeveer 20 minuten. Schep af en toe om.

Maak ondertussen de tomatensaus: verwarm 2 eetlepels olijfolie in een koekenpan en bak de knoflook tot hij begint de kleuren. Voeg de komijn, koriander en sambal toe en bak even mee. Doe de tomaten in de pan en druk ze stuk met een lepel. Laat zachtjes pruttelen zonder deksel tot de saus is ingedikt. Breng op smaak met zout.

Doe de rijst, sojasaus en vissaus bij de aardappel in de pan, meng goed en bak 5 minuten al omscheppend mee. Proef op zout. Draai er flink zwarte peper over. Serveer met de tomatensaus.