‘The Reason I Jump’ probeert de wereld te laten zien door de ogen van een niet-sprekend, autistisch kind

The Reason I Jump
Regie: Jerry Rothwell
★★★★

Hoe is het om de wereld te zien door de ogen van een niet-sprekend, autistisch kind? Een moeilijke vraag, maar het lukt de Britse documentairemaker Jerry Rothwell heel aardig om een inkijkje te geven in de autistische ervaring. Hij baseerde The Reason I Jump (2020) op een prachtig document. In Japan schreef het 13-jarige, nonverbale, autistische jongetje Naoki Higashida zijn ervaringen op in een boek dat bij verschijnen in 2007 een kleine revolutie veroorzaakte.

‘Een gezant van een andere wereld’, zo beschrijft de Britse bestsellerauteur David Mitchell het in de film. Mitchell, zelf vader van een niet-sprekende, autistische zoon, besloot samen met zijn Japanse vrouw het boek te vertalen. ‘Omdat het je helpt te begrijpen hoe een autistische geest werkt’, aldus Mitchell.

‘Als jij een object bekijkt, zie je eerst het geheel en daarna de details’, zo klinkt het in voice over in de film. ‘Maar ik zie eerst de details en daarna het geheel.’ Het is een van de vele fragmenten uit het boek die door de film dwarrelen en gevisualiseerd worden: je ziet wat het autistische kind ziet, dus niet het geheel maar de details.

Wat de film aan de ervaringswereld van Higashida toevoegt zijn de verhalen van vijf andere kinderen uit India, Engeland, Amerika en Sierra Leone. Een zesde kind, het Japans-Britse jongetje Jim Fujiwara, verbeeldt Higashida zelf. De kinderen die zich op verschillende manieren uiten, maken allemaal indruk. De Indiase Amrit die wat ze voelt en denkt niet kan uiten met woorden, maakt tekeningen die zo fantastisch zijn dat ze een tentoonstelling krijgt.

De Engelse Joss die als tiener hevige aanvallen heeft van angst en agressie zien we gelukzalig springen op een trampoline. In de woorden van Higashida: ‘Als ik spring is het alsof ik de touwen kan laten vieren die me naar beneden trekken, het is alsof mijn gevoelens naar de hemel gaan.’ In Sierra Leone dachten ze dat Jestina bezeten was door de duivel, een stigma waar veel nonverbale autisten wereldwijd mee te maken hebben. Haar ouders richtten een school op waar kinderen als Jestina veilig zijn en opbloeien.