Met haar breinaalden helpt Michelle Obama je de crisis door

In haar tweede boek In het licht tuigt Michelle Obama een gereedschapskist op met praktische levenslessen.

Vorige week kwam het uit: In het licht, het tweede boek van Michelle Obama. Het eerste, Mijn verhaal, kreeg in 2018, toen Amerika net een jaar Donald Trump achter de kiezen had, een lancering van jewelste. Inclusief optredens op stadionschaal en een wereldtournee. Logisch, bij zo’n eerste, redelijk openhartige autobiografie van de eerste zwarte presidentsvrouw van de Verenigde Staten.

Dat eerste boek ging over het gezin waarin ze opgroeide, over Princeton waarvoor ze geen geschikt ‘materiaal’ zou zijn. Over haar eerste ontmoeting met stagiair Barack op een advocatenkantoor, over relatietherapie en vruchtbaarheidsproblemen. Al die ingrediënten keren terloops terug, maar In het licht is eerder opgezet als zelfhulpboek, als praktische ‘gereedschapskist’, ingegeven door de grote crises van de afgelopen jaren (pandemie, Black Lives Matter, bestorming van het Capitool) die voor zoveel onzekerheid zorgden.

Een sokkenkoper, geen sokkenstopper

Fraaie onthulling is dat Michelle de pandemie is doorgekomen door een paar breinaalden te bestellen. De vrouw die van zichzelf zegt een sokkenkoper en geen sokkenstopper te zijn – je kunt je dat bij een succesvolle advocate alleszins voorstellen – ontdekte de helende kracht van het kleine handwerk als de grote wereld geen soelaas biedt – en vertelt daarbij hoe haar overgrootmoeder met haar Singer-naaimachine rondreisde en kleding herstelde. Dat zijn mooie kleine geschiedenissen.

Michelle spreekt ons, de lezers, direct aan. Als een vriendin. Ze is net als wij. Met angsten en twijfels. Ze heeft goede vriendinnen nodig en een oppeppend zinnetje, ’s morgens bij de eerste blik in de badkamerspiegel. ‘Houd in gedachten dat ik ook weleens ’s nachts in bed lig en me afvraag of ik wel goed genoeg ben. Besef alsjeblieft dat ik net als iedereen omhoog moet klimmen.’

‘Ik hoefde alleen maar nee te zeggen’

Ze was doodsbang toen zij en Barack voor de beslissing stonden of hij voor het presidentschap zou gaan. Ze realiseerde zich: ‘Ik hoefde alleen maar nee te zeggen’. Ze had de loop van de geschiedenis kunnen veranderen en dan was Barack niet de eerste zwarte president van de VS geworden. En dan komt die hardnekkige Amerikaanse spirit naar boven, want vóór alles is het belangrijk om de kringloop van angst te doorbreken. Neem risico’s, luidt haar credo. ‘Het onbekende is de plek waar de mogelijkheden glinsteren.’ Nee zeggen is geen optie.

De gedachte die je daarom bij het lezen bekruipt is hoe loodzwaar het moet zijn om zo’n rolmodel te zijn. Dat zoveel mensen je vragen naar het recept, naar de formule van het leven. En dat je zegt dat je die ook niet hebt, maar tóch een boek gaat schrijven. Omdat je misschien juist wél net een tikkie anders bent dan de anderen.

Michelle Obama
Het licht in ons - hoe we onzekere tijden overwinnen
(The light we carry - overcoming in uncertain times)
vert. Jan van den Berg en Piet Dal
Hollands Diep, 304 blz. € 26,99