Kokon: van meisje naar vrouw in een zonnig universum

Kokon
Regie: Leonie Krippendorff
Met Lena Urzendowsky, Jella Haase, Lena Klenke
★★★★

De zomer van 2018 is heet in Berlijn. De veertienjarige Nora hobbelt een beetje mee met haar oudere zus. Van balkon naar zwembad naar huisfeestje. In multicultiwijk Kreuzberg zijn de twee nogal op zichzelf aangewezen. Willen ze hun moeder zien, dan moeten ze in het café gaan zoeken. Jeugdzorgkinderen misschien, maar van het energieke soort. Terwijl zus Jule met haar vriendin obsessief naar eet- en dieetfilmpjes kijkt en druk is met stoerdoenerige jongens, zit Nora nog in een dromerige fase. Een stille observeerder, met een verzameling rupsen in potten.

De camera van filmmaakster Leonie Krippendorff beweegt losjes mee met een meisje in de merkwaardige fase waarin je, nog niet helemaal zelfbewust, een beetje wacht op het leven. Gaandeweg verandert Nora’s blik: van buitenstaander wordt ze deelnemer. Het gebeurt op het even kinderlijke als wijze gezicht van Lena Urzendowsky (2000), die in eigen land al een flink portfolio heeft opgebouwd. De ontzetting in Nora’s ogen bij haar eerste menstruatie gaat over in zachte extase bij de onderwateraanrakingen in het zwembad door een ander meisje. En dan ontmoet ze Romy (Jella Haase), assertief en stoer. Zij kust Nora als het ware wakker.

Gevoelig en eerder intuïtief dan met grote gebaren creëert Krippendorff, regisseur van de Duitse remake van de serie Anne+, een kleurrijk, zonnig universum voor een tiener die voorzichtig van volwassenheid proeft. De afwezigheid van oplettende ouders is wel degelijk een pijnpunt. Zie hoe zus Jule ineens een ‘oefenbaby’ het krappe appartement binnensleept. Maar een van de boeken van feministisch genderfilosoof Judith Butler duikt er ook op. Aan alles voel je: het zal deze meiden anders vergaan dan jaren tachtig-buurtgenoot Christiane F. Want Nora profiteert van haar autonomie. Om begeerte te ontdekken. Om dansend gek te doen bij een lhbtqi+-manifestatie.

De metafoor van de rups die vlinder wordt, lijkt een makkelijk cliché. Maar Krippendorff houdt de toon licht en nieuwsgierig in een film die, laverend tussen poëzie en realisme, laat zien hoe Nora zich binnen één hete zomer ontpopt tot vrouw.