In ‘Wat is er eigenlijk met jou gebeurd?’ beloven de ouders van de hoofdpersoon geld voor elke kilo die ze afvalt

Een expressieve en aangrijpende graphic novel over eten, zelfbeeld, vriendschap en ouderliefde.

‘Wat beweging kan geen kwaad voor jou’, ‘Schep je nou nog een keer op?’ en ‘Ik wist niet dat dikzakken konden rennen.’ Janne krijgt dagelijks dit soort opmerkingen te verduren. Na school troost ze zichzelf door, weggedoken in de bosjes, een zak zoete broodjes op te eten. Ze lijkt het liefst te verdwijnen, terwijl iedereen door haar voorkomen juist op haar let.

De Noorse illustrator en cartoonist Jenny Jordahl debuteert met deze empathische graphic novel, die in haar thuisland meteen twee prijzen won: voor beste kinderboek én beste stripboek.

Een bijzonder verhaal is het inderdaad; Jordahl slaagt erin Jannes worsteling met de meningen van anderen, het heersende schoonheidsideaal, haar zelfbeeld en haar eetstoornis genuanceerd te vertolken in een toegankelijk getekende en voor jonge tieners herkenbare strip.

Grootste troef is haar vondst om Jannes zelfbeeld te visualiseren. Soms door Janne, wanneer ze geconfronteerd wordt met haar overgewicht, op de tekeningen te laten veranderen in een grote, grijszwarte figuur met lillende vetkwabben. Vaker nog is haar zelfbeeld op de achtergrond aanwezig als een enorme, zwarte schaduw met loerende witte oogjes, die haar de put in praat.

Janne kan niet stoppen als ze een gezond gewicht bereikt

Jannes ouders maken zich zorgen en willen haar helpen, maar focussen op haar overgewicht en niet op de emotionele oorzaak ervan. Ze beloven haar geld voor elke kilo die ze afvalt. Aanvankelijk lijkt dat Janne te motiveren: ze eet minder, wandelt en rent, maar algauw slaat de stoornis door naar de andere kant. Janne eet nauwelijks nog en kan niet stoppen met lijnen als ze een gezond gewicht heeft bereikt.

Haar schaduw-zelfbeeld wordt namelijk niet slanker en grijpt haar op een angstaanjagende, paginagrote tekening zelfs vast terwijl het brult: “Wij zijn nog niet klaar”.

Het moment dat Jannes ouders voor het eerst echt horen wat er in het hoofd van hun dochter omgaat (‘niemand vindt dikzakken leuk’, ‘ik ben goor en lelijk’) is aangrijpend neergezet: ze knuffelen Jannes grote, zwarte schaduw-zelfbeeld tot het krimpt en ze hun dochter vasthouden.

Ondertussen gaat het boek ook over vriendschap. Janne raakt een vriendin kwijt, maar als een populaire jongen in de klas toenadering zoekt, kan ze niet geloven dat hij haar verkiest boven de knappe meiden. Aan het hoopgevende slot komt Janne bij zichzelf en aanvaardt ze dat ze de moeite waard is.

Jenny Jordahl
Wat is er eigenlijk met jou gebeurd?
Vert. Bernadette Custers
Luitingh-Sijthoff; 216 blz. € 19,99
Vanaf 10 jaar.