Het intieme ‘The Inspection’ laat zien hoe een zwarte gay man zichzelf in het leger vindt

The Inspection
Regie: Elegance Bratton
Met Jeremy Pope, Gabrielle Union, Bokeem Woodbine
★★★★

‘De meeste van mijn vrienden zijn dood of zitten in de gevangenis. Op straat zou ik uiteindelijk niet overleven. Sterf ik in een uniform, dan ben ik tenminste een held, íemand.’ De jonge Ellis French leeft al tien jaar op straat. Nu neemt hij een radicale beslissing: hij meldt zich aan voor het korps mariniers. Maar French is gay. En in het Amerikaanse leger geldt op dat moment de regel Don’t ask, don’t tell. Alleen wie zijn geaardheid voor zich houdt, mag dienen.

Met zijn eerste lange speelfilm vertelt Elegance Bratton (1979) een grotendeels autobiografisch verhaal. Als tiener werd hij dakloos, het huis uit gezet door een moeder die niet kon leven met zijn homoseksualiteit. Aan het begin van The Inspection lijkt French als twintiger zich voor het eerst bewust te spiegelen aan oudere zwarte gay mannen in de daklozenopvang: zo miserabel wil hij niet eindigen.

Terwijl op televisieschermen nieuws woedt over de strijd tussen Amerikaanse militairen en Al-Qaida, begint hij aan de eerste fase van zijn opleiding. Militaire ontgroeningen hebben we vaker gezien, in films als G.I. Jane, Jarhead: schreeuwende commandanten die rekruten afblaffen, vernederen, fysiek en mentaal tot het uiterste brengen. Voor French is die fase des te moeilijker zodra hij als gay is bestempeld. Zijn maten zien zijn aanwezigheid in de slaapzaal niet zitten.

French houdt vol, misschien wel uit wanhoop

Bratton brengt de diepe dalen waar French doorheen gaat eerder nuchter dan dramatisch in beeld. Hij wisselt ze af met mooie droomsequenties waarin de kazerne het decor is van warm gekleurde erotische fantasieën. Een zacht tegenwicht in een omgeving waarin alles draait om ‘discipline boven pijn’ en teksten als ‘het is mijn opdracht monsters van jullie te maken’.

French houdt vol, misschien wel uit wanhoop. En ook omdat Bratton, die tussen 2005 en 2010 marinier was en zich vervolgens concentreerde op fotografie en korte films met lhbti+-onderwerpen, wil laten zien hoeveel ze hem uiteindelijk opleverden, de discipline, het verantwoordelijkheidsgevoel en de eer van zijn inspanningen in het leger. Het mag een pijnlijke route zijn, French vindt zichzelf.

Het echte conflict heeft hij niet met de legerleiding, maar met zijn moeder. Jeremy Pope (eerder te zien als ambitieuze scenarioschrijver in de serie Hollywood) heeft de sterkste scènes met Gabrielle Union (Being Mary Jane) als zijn weerbarstige moeder. Haar intense teleurstelling in hem is groter dan de trots die ze misschien toch voelt voor haar kind dat zichzelf uit de goot heeft opgeraapt. Intieme, emotionele momenten met scherpe dialogen.

Zijn moeder overleed vlak nadat Bratton groen licht voor de film had gekregen. The Inspection droeg hij aan haar op.