Forum voor Democratie lijkt niet te ontsnappen aan het lot van veel nieuwe partijbewegingen. De eerste partijscheuring is een feit. Wat zijn de politieke gevolgen?
Of Henk Otten en de twee senatoren afgelopen zondag toevallig werden gespot door de Telegraaf op een Zwols terrasje? Dat is maar zeer de vraag. Veel langer zou de overstap van Jeroen de Vries, ex-partijvoorlichter en voormalig vertrouweling van Thierry Baudet, en Dorien Rookmaker naar Ottens nieuw op te richten partij toch niet geheim zijn gebleven. De Vries en Otten retweetten maandag berichten hierover in de media, Rookmaker liet al eerder weten zwaar teleurgesteld te zijn over de ‘hondse behandeling’ van Otten door de partij.
De broederstrijd tussen de oprichters van Forum voor Democratie zorgde deze zomer voor de enige rimpelingen in de Haagse vijver. Baudet royeerde zijn medeoprichter Otten als partijlid en de harde verwijten vlogen over en weer. Otten werd dit voorjaar uit het bestuur gezet. Forum beschuldigt de ondernemer en oud-penningmeester van een greep in de partijkas, Otten bezegelde zijn afkeer van het ‘boreale geleuter’ van rechtsfilosoof Baudet met de aankondiging van een eigen – nog naamloze – partij. Van de aangiftes van respectievelijk fraude en smaad waarmee gedreigd werd is overigens nog niets vernomen.
Het conflict sudderde al enkele maanden. Volgens Otten is de onvrede over de koers van de partij begonnen op de verkiezingsavond van 20 maart, waarbij Forum als grote winnaar uit de bus kwam bij de provinciale verkiezingen. Baudet verbaasde vriend en vijand met een overwinningstoespraak vol filosofische verwijzingen en termen die ook bij alt-right en extreem-rechts in zwang zijn. “Daar zijn heel veel mensen van geschrokken. Het gaat een kant op, waar wij ons niet achter willen verschuilen”, aldus Otten tegen het Radio-1-journaal.
Pijnlijk zetelverlies
Otten plaatst zich hiermee als een ‘realo’ tegenover de ‘borealen’ die Baudet trouw blijven. Hij denkt dat nog meer Forumleden de overstap naar zijn partij zullen wagen, ook in de provincies. Otten stelde bij de afgelopen verkiezingen mede de kandidatenlijsten samen. Maar voorlopig gaat verder alleen de vinger van Robèrt Baljeu omhoog. De nieuwe partij wil zich profileren met koopkrachtverbetering en is tegen meer migratie en klimaatinvesteringen, een weinig vernieuwend geluid ten opzichte van de moederpartij. Otten zou aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 willen meedoen.
Pijnpunt voor Forum is dat de extra zetel die de partij in Europa toevalt als de brexit een feit wordt, naar Dorien Rookmaker gaat. Zij was de nummer vier op de lijst voor de Europese verkiezingen, waarbij Forum voor Democratie (na de forse winst bij de Provinciale Staten een teleurstellende) drie zetels haalde. In de Eerste Kamer blijft Forum nu achter met negen zetels. De fractie was na het royement van Otten al niet meer de grootste, dat is de VVD met 12 zetels.
De gevolgen voor Forum zijn verder waarschijnlijk gering. De populariteit van Baudet en zijn onorthodoxe politieke gedrag vormen de kurk waarop de partij drijft. Daarbij vergeven de kiezers hem zijn academische provocaties. Toch lijkt de partij zich de eerdere kritiek van Otten wel aan te trekken. Baudet schrijft in zijn Zomermanifest waarmee hij het politieke seizoen in juli afsloot dat hij een ‘brede, liberaal- conservatieve beweging’ voorstaat. Zijn verkiezingstoespraak waarin de uil van Minerva opsteeg, noemt hij nu ‘misschien wat hoogdravend’.
Ook de recente kritiek van prominent lid Annabel Nanninga neemt hij ter harte, dat de partij de gewone voetbalvaders en schoolpleinmoeders niet uit het oog moet verliezen. Maar verder gaat Baudets zelfreflectie niet. Van het gedoe rond de ‘onvermijdelijke groeistuipen’ binnen de jonge partij geeft hij vooral ‘framing in de media’ de schuld. De overstap van De Vries en Rookmaker, die hij uit de pers moest vernemen, noemt hij in een reactie “jammer, maar niet schadelijk”.
Lees ook:
Stilletjes heeft Forum toch de kritiek van Otten omhelsd
Wat bezielt Thierry Baudet om midden in het zomerreces hardhandig af te rekenen met zijn voormalige vertrouweling Henk Otten? De rust in Forum voor Democratie leek net een beetje terug, schrijft politiek redacteur Wilma Kieskamp in haar zomercolumn.
