Wopke Hoekstra: Russische opmars verloopt ‘gestaag en nietsontziend’

Minister Wopke Hoekstra van buitenlandse zaken is somber gestemd over de Russische invasie in Oekraïne. Die verloopt weliswaar ‘minder snel dan president Poetin had gedacht, maar wel gestaag en nietsontziend’. Hij zei dat tijdens een Oekraïne-debat met de Tweede Kamer.

De gemelde aanval van woensdag op een kinderziekenhuis in de Oekraïense stad Marioepol noemde Hoekstra een ‘absolute schande’. Hij onderstreepte dat de verantwoordelijken voor deze en andere Russische aanvallen op burgers gestraft moeten worden. Daarvoor wordt inmiddels in internationaal verband nauwkeurig gewerkt aan een ‘bewijzenbank’, waarin alle details van deze gruweldaden worden opgeslagen.

Verder is de CDA-minister niet bepaald optimistisch over een diplomatieke doorbraak in het conflict. Overleg tussen Oekraïense en Russische vertegenwoordigers bij de Oekraïens-Wit-Russische grens leverde niets op. Donderdag troffen Hoekstra’s Oekraïense en Russische ambtgenoten, Dmitro Koeleba en Sergej Lavrov, elkaar in de Turkse stad Antalya. Ook daar was geen enkel zicht op spoedige beëindiging van de oorlog.

Onredelijke eisen

De schuld daarvoor ligt geheel bij de Russen, aldus Hoekstra. “Zij bevinden zich op een plek waar zij totaal niet hoeven zijn. Zij stellen allerlei eisen die op geen enkele manier redelijk zijn.”

In het Oekraïne-debat vuurden Kamerleden een brede waaier aan vragen af op de ministers Hoekstra en zijn defensie-collega Kajsa Ollongren (D66). Die vragen gingen onder meer over Russisch geld op de Amsterdamse Zuidas, humanitaire hulp, eventuele nieuwe sancties tegen Rusland en de Nederlandse wapenleveranties aan Oekraïne. Premier Rutte was op dat moment in Versailles, waar een informele EU-top gaande is waar de oorlog ook boven aan de agenda staat.

De grootste oppositiepartij PVV keerde zich bij monde van Raymond de Roon tegen de westerse sancties tegen Rusland, omdat die toch geen zin zouden hebben. Hoewel De Roon de Russische agressie opnieuw veroordeelde, herhaalde hij ook het PVV-standpunt dat Oekraïne een soort bufferstaat moet worden. “Trek een streep door het Navo-lidmaatschap voor Oekraïne en ook het EU-lidmaatschap. Dan weet (de Oekraïense president, red.) Zelenski waar hij staat.”

Het PVV-Kamerlid riep het kabinet verder op om zijn uiterste best te doen buiten het conflict te blijven. “De verdediging van Oekraïne is echt aan de Oekraïners zelf.”

Speciale behandeling voor Oekraïne

De mogelijke EU-kandidatuur voor Oekraïne, eventueel via een versnelde procedure, maakte zowel in Versailles als in Den Haag de tongen los. Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Tom van der Lee (GroenLinks) vinden dat Oekraïne in de huidige omstandigheden recht heeft op een speciale behandeling, al onderstreept Van der Lee dat de bestaande criteria voor toetreding tot de EU gerespecteerd moeten worden.

Hoekstra zei dat de Europese Commissie momenteel andere ‘opties en varianten in kaart brengt’ voor een versterkte samenwerking met Oekraïne zonder dat dit meteen een versnelling van de toetredingsprocedure tot de EU betekent. “Dat vind ik verstandig”, aldus de minister over deze aanpak.

Lees ook:
Tweede Kamer stemt in met meer geld naar defensie en ‘ruimhartig’ beleid voor vluchtelingen

Het kabinet kreeg eind vorige maand steun voor opstelling in Oekraïne-conflict. Vluchtelingen zijn welkom.