Warren of Biden: wie maakt het meeste kans tegen Donald Trump?

Het fijne aan Donald Trump is dat je nooit hoeft te raden waar hij mee zit. Je kunt niet direct geloven wat hij zegt – de telling van de Washington Post staat nu op meer dan 12.000 onwaarheden sinds zijn aantreden – maar je kunt wel geloven dat het onderwerp hem bezig houdt. Als het om de komende verkiezingen gaat, haalt hij tot nu toe altijd wel even uit naar Joe Biden. Maar donderdag, tijdens een campagnetoespraak in Manchester, begon hij ook weer eens over Elizabeth Warren.

De senator uit Massachusetts is bezig aan een opvallende opmars in de peilingen voor de Democratische nominatie en heeft haar belangrijkste concurrent op de linkervleugel, Bernie Sanders, nu ingehaald. Ze hamert net als hij op de ongelijkheid en onrechtvaardigheid in de Amerikaanse samenleving, en oogst waardering voor de vele concrete plannen waarmee ze komt.

Als dat zo doorgaat, vindt de strijd om de nominatie plaats tussen haar en Biden. Of, zoals Trump graag zegt, tussen ‘Slaperige Joe’ en ‘Pocahontas’.

Trump kiest zijn bijnamen altijd zorgvuldig: het zijn plaagstoten naar de volgens hem zwakste plek van zijn tegenstanders. Bij Warren is dat haar aanspraak op een deels Indiaanse afstamming – wat haar volgens sommige critici een onterechte voorkeursbehandeling opleverde in haar universitaire carrière. Bij Biden is dat zijn leeftijd.

Hoe zwak zijn die plekken?

Joe Biden is best wel oud, vinden ook veel Democratische kiezers. In februari, toen hij zich nog niet als kandidaat had gemeld, noemde 62 procent het in het algemeen een probleem als de Democratische genomineerde 75 jaar of ouder zou zijn. Biden is 76 jaar, en het duurt nog minstens twee jaar voordat hij eventueel het Witte Huis kan betrekken.

Nog ouder dan Trump

Zijn tegenstanders vallen hem daar niet direct op aan, analyseerde de politieke statistiek-site Fivethirtyeight.com. Alleen Eric Swalwell zei in juni, tijdens de eerste serie Democratische tv-debatten, dat het ‘tijd is om het stokje over te geven’, verwijzend naar die keer lang, lang geleden, dat de opkomende politicus Joe Biden dat tegen een oudere politicus zei.

Maar de kiezers worden ook zonder directe verwijzingen naar Bidens leeftijd regelmatig eraan herinnerd dat de voorlopig populairste kandidaat nog ouder is dan Donald Trump (73). Biden staat er zijn hele carrière al om bekend dat hij zich ongelukkig kan uitdrukken, maar als hij het nu doet, vraag je je automatisch af of leeftijd misschien een rol speelt.

In zijn laatste uitglijder kwam een poging om kinderen in achterstandssituaties te prijzen er uit als: “Arme kinderen zijn net zo slim en getalenteerd als witte kinderen.” Hij ‘drukte zich verkeerd uit’ moest hij daarna weer eens toegeven.

Tot nu toe hebben die misstappen Biden nog niet erg geschaad in de peilingen, hij scoort al maanden rond de dertig procent. Dat heeft hij onder andere te danken aan brede steun onder de zwarte Democratische kiezers, die hem vooral zien als de man die de zwarte president Barack Obama acht jaar terzijde stond.

Maar ook, denkt Russell Berman van The Atlantic, doordat de Democraten hem de meest ‘verkiesbare’ kandidaat vinden: degene met de grootste kans om in de algemene verkiezingen Donald Trump te verslaan. Kiezers uit het politieke midden weten wat ze aan hem hebben. Die kiezers worden ook minder afgestoten door de progressieve ideeën van Biden dan door de verder gaande plannen van Warren.

Te links

De voorverkiezingen van 2020 worden op deze manier ‘kennersverkiezingen’, denkt Berman, waarbij kiezers gaan redeneren als al die commentatoren op televisie. Ze gaan niet voor de kandidaat die ze het beste vinden, maar proberen zich in te denken wat andere kiezers, in andere staten, ook kiezers die met tegenzin voor Trump kozen, van de Democratische kandidaten zullen vinden.

En dat is de werkelijke zwakke plek van Warren. Niet die controverse over haar Indiaanse afkomst, maar de vragen van Democraten over haar kansen in november volgend jaar. Is ze niet te links om van Donald Trump te winnen? En vooral: durven we opnieuw een vrouw naar voren te schuiven, vier jaar nadat onze historische vrouwelijke kandidaat onverwacht verloor van een onwaarschijnlijke mannelijke tegenstander?

Veelzeggend is een peiling die begin juni onder Democraten werd gehouden over het thema ‘verkiesbaarheid’. Als die factor niet mocht meetellen, kreeg Warren de grootste groep ondervraagden achter zich, 21 procent, twee procent meer dan Biden en Bernie Sanders. De ondervraagden mochten ook aangeven wat ze zouden veranderen aan hun favoriete kandidaat om die meer verkiesbaar te maken. Het geslacht was veruit de meest genoemde factor.

Een oordeel over de ‘verkiesbaarheid’ is altijd een factor in Amerikaanse voorverkiezingen, het lijkt onredelijk om te klagen over iets dat nu eenmaal in het tweepartijensysteem ingebakken zit. Maar deze keer, ziet Berman tot zijn spijt, delven inhoudelijke discussies wel heel erg het onderspit. Heel veel Democraten kan het eigenlijk niet schelen wie hun kandidaat is. Als hij – of zij – Donald Trump maar kan verslaan.

En voorlopig zeggen de een-tegen-een peilingen dat Biden dat met 50 tegen 38 procent net wat beter doet dan Warren met 45-39.

Trouw-correspondent Bas den Hond (standplaats Boston) schrijft wekelijks een column over de Amerikaanse politiek. Lees ze hier terug.

Lees ook:

‘Als Trump volgend jaar niet wint, heeft iemand met zijn hand in de koektrommel gezeten’

Tijdens een bijeenkomst in New Hampshire stonden aanhangers van de Amerikaanse president afgelopen week in de rij in de hoop de president live te zien. ‘Je krijgt niet beter dan Trump.’

‘Restauratieproject’ Biden is het grootste gevaar voor Trump

Gaat het nu goed of slecht met Joe Bidens poging om president van de VS te worden? Als je naar de Democratische race kijkt: niet zo geweldig. Maar houd je vanuit je ooghoek alvast Donald Trump in de gaten, dan ziet het een stuk beter uit.