Warmtepomp wordt voorlopig niet verplicht in appartementen. ‘Te veel gedoe’

De gasgestookte cv-ketel verdwijnt, als het aan het kabinet ligt, langzaam maar zeker uit Nederlandse huizen. Warmtepompen worden de nieuwe standaard. Op z’n minst hybride, geholpen met een beetje gas, maar liever nog volledig elektrisch.

Helemaal vrijwillig gaat dat niet. Als huizenbezitters vanaf 2026 hun cv-ketel willen vervangen, moeten ze verplicht een warmtepomp aanschaffen. Dat klinkt simpeler dan het is. Een hybride warmtepomp kost al gauw 6000 euro, de volledig elektrische variant nog veel meer.

Er zijn ook praktische bezwaren: soms is er simpelweg geen ruimte om het systeem, inclusief een groot apparaat in de buitenruimte, te installeren. Of het komt slecht uit omdat de woning binnen een paar jaar al wordt aangesloten op een warmtenet.

Afspraken met de buren

Daarom gaat de inwisselplicht voorlopig niet van kracht voor zulke uitzonderingsgevallen, meldde minister Hugo de Jonge (wonen) maandag. Dat geldt onder meer voor alle appartementen. “Het is daar technisch een stuk ingewikkelder om te bouwen”, legde De Jonge uit. “Je moet vaak ook afspraken maken met de buren. Het is gedoe.”

Want de overstap van gas naar elektrisch moet, meent de bewindsman, wel ‘haalbaar en betaalbaar’ blijven. In de meeste gevallen is de warmtepomp dat volgens hem ook. “Of je het nu voor de klimaatdoelen doet, voor je eigen portemonnee of tegen Poetin – het is altijd de beste keuze”, aldus De Jonge.

Maar, erkende hij, zelfs als de warmtepomp op termijn winstgevend is, blijft de eerste aanschaf een forse investering. Weliswaar subsidieert de overheid 30 procent van de kosten, onderaan de streep staat nog steeds een viercijferig geldbedrag.

Dat geld kan worden geleend bij een Nationaal Warmtefonds, in veel gevallen renteloos. “Juist mensen die elk dubbeltje moeten omdraaien, willen we helpen deze investering te doen. Want iedereen gaat het uiteindelijk terugverdienen via een lagere energierekening.” Lukt dat ‘terugverdienen’ naar verwachting niet binnen zeven jaar, bijvoorbeeld omdat een woning slecht is geïsoleerd, dan geldt ook daarvoor een uitzondering en mag de gasgestookte cv-ketel voorlopig blijven.

Veel kritiek

Op de geleidelijke overgang op warmtepompen die het kabinet beoogt, klinkt vaak en veel kritiek. Het stroomnet zou niet zijn opgewassen tegen al die elektravreters. Bovendien gaat de productie volgens tegenstanders veel te langzaam om de vraag bij te houden, met maandenlange wachttijden als gevolg.

Maar De Jonge maakt zich geen zorgen, zei hij maandag na afloop van een bezoek aan een warmtepompfabriek in Coevorden. Het stroomnet is volgens hem ‘klaar’ voor hybride. “Als er al sprake zou zijn van een opstopping op het elektriciteitsnet, gaat-ie gewoon over op gas.”

Voor vertragingen vreest de bewindsman evenmin. “Juist doordat we producenten duidelijkheid bieden over de toekomst, kunnen ze hun productie gaan opschalen.”

Ook de duurzaamheid van warmtepompen werd recent ter discussie gesteld. Uit nieuwe berekeningen bleek dat de apparaten maar liefst elf keer vervuilender waren dan gedacht. De productie was niet meegeteld, het ‘koudemiddel’ waarmee warmte wordt verplaatst ook niet.

Maar waar die rekensom dan weer geen rekening mee hield: de milieuwinst die warmtepompen opleveren door het verminderde gasgebruik. In opdracht van de overheid veegde onderzoeksbureau TNO alle informatie bij elkaar. De conclusie: de totale milieu-impact van warmtepompen is ‘vrijwel altijd’ lager dan die van cv-ketels.

Lees ook:

Huis isoleren levert lang niet voor alle huishoudens besparing op

Voor het eerst hebben TNO en het Centraal Planbureau bekeken wat isolatie van het huis betekent voor het inkomen van huishoudens. Lang niet iedereen gaat erop vooruit.