Voor veel CDA’ers was de ‘premierwaardige’ Hoekstra al jaren de droomkandidaat voor het lijsttrekkerschap

Hoe je een entree maakt als nieuwe partijleider, liet topkandidaat Wopke Hoekstra vrijdag meteen zien. Ontspannen arriveerde hij op het Binnenhof, te voet. Camera’s drongen zich om hem heen. Of hij beschikbaar is als nieuwe CDA-lijsttrekker? “Mocht er een vraag voor mij zijn, dan ga ik erover nadenken”, liet de minister van financiën weten, en wandelde met dynamische tred richting de ministerraad.

Klein, maar belangrijk detail: Hoekstra stapt normaal pas uit vlak voor de ingang, maar liep nu het laatste stuk achter zijn eigen dienstauto aan. Het was zijn zelfgekozen mediamoment, dat de geruchten voedde: natuurlijk wil hij, dit keer wel.

Voor veel CDA’ers was Hoekstra al jaren de droomkandidaat. Nu er acuut een vacature is door het vertrek van lijsttrekker Hugo de Jonge, heerst er grote opwinding in de partij. De vraag is of Hoekstra nog in de positie is om ‘nee’ te zeggen. Overdag laat hij nog twijfel bestaan over zijn interesse.

Tekenend voor zijn grote draagvlak is de euforie bij de CDA-jongerenafdeling. Daar voorspelt de voorzitter al dat straks ook VVD-premier Rutte nog voor de verkiezingen zal aftreden als lijsttrekker, en dat het CDA dan met Hoekstra de beste papieren heeft. Andere CDA’ers houden zich nog op de vlakte.

Internationale uitstraling

‘Premierwaardig’ is het woord dat al jaren klinkt over Hoekstra. Vooral op de rechtervleugel van het CDA zijn de verwachtingen hoog. Hoekstra heeft een wat rechtser profiel dan Hugo de Jonge. Dat profiel hangt samen zijn optreden als strenge minister van financiën, die van Zuid-Europese landen ook in de coronacrisis hervormingen eist, en die KLM redde door massaal aandelen te kopen. Het leverde hem in 2019 veel applaus op. Streng was hij ook op uitgaven door het kabinet, voor de coronacrisis uitbrak. ‘De blokkeerfries’, doopten andere ministers hem soms uit ergernis, als hij weer eens ‘nee’ verkocht.

Hoekstra heeft internationale uitstraling, door zijn werk als minister van financiën, maar ook omdat hij eerder werkte bij Shell, en al op jonge leeftijd partner werd bij consultancybureau McKinsey. Hij kreeg een opleiding aan het prestigieuze Franse instituut Fontainebleau, na een rechtenstudie in Leiden, waar hij praeses was van Minerva.

Bij het CDA waren de verwachtingen altijd al hooggespannen. Op zijn 35ste werd hij gevraagd om senator te worden, waarbij hij als enige CDA’er stemde vóór het afschaffen van de ‘weigerambtenaar’. Hij werd gevraagd om het verkiezingsprogramma te schrijven, in 2016, samen met onder andere Hugo de Jonge. Dat het CDA hem wilde als minister van financiën, was een zekerheid.

‘Moderate views, firmly held’

Zelf leek hij zich vorig jaar al warm te lopen voor het leiderschap van het CDA. Met lezingen versterkte hij zijn politieke profiel, dat tot dan toe wat bleek leek. Hoekstra sprak zich uit voor meer Europese samenwerking, mits met strenge afspraken over geld. Hij is kritisch over migratie. Waar Hoekstra staat in de koersdiscussie binnen het CDA, is soms minder duidelijk. “Ik ben een groot voorstander van moderate views, firmly held”, is zijn lijfspreuk.

Nog steeds is het onduidelijk waarom hij deze zomer bedankte. “Ik voel me meer bestuurder dan beroepspoliticus”, sprak hij resoluut. Hij wilde niet belanden in de Tweede Kamer, als fractievoorzitter, sprak uit die woorden. Hoekstra’s woordkeus was opmerkelijk: CDA-partijleider Buma zal zich toch niet als ‘beroepspoliticus’ hebben gezien.

Het was niet de eerste keer dat hij eigenzinnig zijn eigen plan trok in het CDA. Hoekstra doet zijn eigen ding. Maar na het dramatische vertrek van Hugo de Jonge als lijsttrekker, is er geen houden meer aan. Eerst laat Pieter Omtzigt, de nummer twee op de kandidatenlijst weten dat hij Wopke Hoekstra de beste partijleider vindt, spoedig gevolgd door het verlossende woord van voorzitter Rutger Ploum: het bestuur draagt Hoekstra voor als lijsttrekker. Op 9 januari vindt het uitgestelde congres plaats, waar de nieuwe leider officieel wordt gepresenteerd.

Lees ook: Zo ging het mis voor lijsttrekker Hugo de Jonge, de kroonprins van het CDA

Terugblik: Hugo de Jonge verdronk in de tweede coronagolf. Opnieuw mislukt een soepele wisseling van de macht bij het CDA. Pikant is hoe de aanval op De Jonge contrasteert met wat het CDA verkondigt in haar programma.

Hoe de PvdA na 25 jaar weer op zoek is naar de ideologische veren

Exact 25 jaar geleden sprak PvdA-voorman Wim Kok grote woorden: zijn partij bevrijdde zich en schudde haar ideologische veren af. Die uitspraak zou de sociaal-democraten een kwarteeuw nagedragen worden. Lodewijk Asscher geeft er nu een nieuwe wending aan.