Eerste Kamer
Volop vragen en twijfels, maar volgens minister Schouten is de nieuwe pensioenwet ‘toekomstbestendig’
Tot het laatste moment werd er door de Eerste Kamer nog gesleuteld aan de pensioenwet, uit vrees dat de wet eigenlijk niet haalbaar is. Maar vooral de werkgevers en vakbonden willen zo min mogelijk uitstel.
Minister Schouten (pensioen) schuift de deadline voor pensioenhervorming met een jaar op, zodat pensioenfondsen nog tot 2028 de tijd krijgen fatsoenlijk over te stappen op het nieuwe systeem. Ze neemt daarnaast het CDA-voorstel over om een regeringscommissaris pensioenen aan te stellen, die tijdig aan de politieke bel kan trekken als de overgang fout dreigt te gaan.
De bewindsvrouw kwam hiermee dinsdag de Eerste Kamer tegemoet, in een poging de angst van senatoren weg te nemen voor de nieuwe Wet toekomst pensioenen (Wtp). Die constateerden dat in de samenleving het ‘enthousiasme’ voor de wet inmiddels fors is afgenomen. Een deel van de oppositie ziet er niets in. Zij kritiseerden dan ook vrijwel alle elementen van de wet. Maar de coalitie wil de wet na vijftien jaar debat aannemen, vooral omdat die steun krijgt van werkgevers en vakbonden. Zij krijgt daarbij steun van PvdA en GroenLinks.
Spijt voorkomen
Vragen zijn er nog volop. Tijdens het urenlange slotdebat in de senaat werden die ook nog door de voorstanders gesteld. Of de pensioenwet eigenlijk wel rechtmatig, uitvoerbaar en handhaafbaar is? De senatoren verwezen daarbij geregeld naar ‘Groningen’ en de toeslagenaffaire.
“Ik heb geen enkele behoefte aan een nieuwe toeslagenaffaire”, zei CDA-senator Ria Oomen. Ze erkende dat ook binnen haar partij de meningen enorm verdeeld zijn over de nieuwe pensioenwet, ‘net als in de hele samenleving’. Oomen: “Daarom moet er alles aan worden gedaan om te voorkomen dat we over enkele jaren hier spijt van krijgen”.
Zo zijn er volgens CDA, PvdA, GroenLinks, SGP, SP en 50Plus signalen dat de deadline van 2027 veel te krap is. Niet alle 190 pensioenfondsen zullen tijdig kùnnen overstappen, alleen al door het gebrek aan bijvoorbeeld ICT’ers.
Vakbonden en werkgevers willen geen verder uitstel
De minister kwam hen iets tegemoet, maar zag geen reden voor uitstel tot 2030. Dinsdagochtend kwamen vakbonden en werkgeversorganisaties ook met een gezamenlijke brief, waarin ze dringend oproepen de datum niet op te schuiven om ‘druk op de ketel’ te houden. Schouten denkt met een regeringscommissaris goed zicht te kunnen houden of 2028 haalbaar is.
Schouten verdedigde dinsdag het wetsvoorstel met verve. Het nieuwe pensioen is ‘toekomstbestendiger’ waarmee ze hoopt ‘draagvlak’ onder jongeren te houden. Het pensioen blijft bovendien nog steeds deels gebaseerd op ‘solidariteit tussen generaties’ en biedt meer kans op een waardevaste uitkering, aldus de minister.
Er is bijvoorbeeld meer ruimte om de pensioenuitkering mee te laten stijgen met de inflatie. Het pensioen kan echter bij slechte beleggingsresultaten ook omlaag gaan, maar dit scenario denkt de bewindsvrouw met het risicofonds dat fondsen instellen ‘zoveel mogelijk’ te kunnen voorkomen.
Geen strijdigheid met Grondwet, benadrukt Schouten
De voorzitter van de Eerste Kamer moet zich nog wel uitspreken over de vraag of de pensioenwet in strijd is met artikel 63 van de Grondwet, zoals SP-senator Tiny Kox maandag betoogde. Volgens hem wijzigt de minister in deze wet iets aan de arbeidsvoorwaarden voor politieke ambtsdragers, waardoor de wet met twee derde meerderheid moet worden goedgekeurd.
Dat is volgens minister Schouten niet zo. Ze stelt geen ‘materiële wijziging’ voor, maar een ‘technische’ aanpassing, juist bedoeld om te voorkomen dat er iets wijzigt voor ministers, wethouders en Kamerleden. Als het kabinet politici ook onder deze nieuwe pensioenwet wil laten vallen, komt er een apart wetsvoorstel, aldus de bewindsvrouw. Maar met deze interpretatie was Kox geen juiste interpretatie. Hij kreeg hiervoor steun van enkele oppositiepartijen. De onafhankelijke senaatsfractie stelde dat de Pensioenwet nietig verklaard kan worden als hij nu wordt aangenomen. OSF-Kamerlid Ton Raven baseerde zich zelfs op de antwoorden die hij hierover via chatGTP had gekregen.
De Eerste Kamer wil nog steeds op 30 mei over de pensioenwet gaan stemmen. Dankzij de toezegging dinsdag van de minister, zal de wet vermoedelijk met een ruime meerderheid worden aangenomen. Maar omdat er nog gewijzigde moties worden ingediend, en vanwege de eventuele strijdigheid met de Grondwet, is besloten volgende week een derde termijn te houden, en vervolgens ook eerst te gaan stemmen over de vraag of de Pensioenwet wel met een gewone meerderheid kan worden aangenomen. Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn wil dat allemaal op de 30e doen, zodat aan het einde van de dag mogelijk finaal over de wet kan worden gestemd.
Lees ook:
De uitvoering van de Pensioenwet gaat nog veel hoofdpijn opleveren
Pensioenfondsen en -uitvoerders zullen nog een hele kluif krijgen aan het overgaan van het huidige pensioenstelsel naar het nieuwe. Waar gaat de wet precies over?
