Nieuwe bestuurscultuur
Vertrouwen? De burger zal eerst willen zien, dan geloven
Niet voor niets is ‘Democratische rechtsorde’ het eerste hoofdstuk van het akkoord. Er zitten barsten in het ‘fundament van de samenleving’, de rechtsorde. Maar de coalitie weet: de burger zal eerst willen zien, dan pas geloven.
Vertrouwen is een abstract begrip, maar de coalitie belooft een aantal praktische zaken die het vertrouwen moeten opvijzelen. Burgers krijgen meer en betere rechtshulp. De griffierechten (die waren gestegen) gaan weer omlaag, voor een betere toegang tot het recht. Wetten krijgen ‘hardheidsclausules’ zodat instanties en gemeenten menselijker kunnen oordelen over burgers die onbedoeld een fout maken. Bij alle nieuwe wetgeving wil het nieuwe kabinet kijken of dit wel echt zo uitpakt als bedoeld, en of het wel uitvoerbaar is in de praktijk. “We leverden niet waar mensen naar snakken en waar ze recht op hadden”, aldus ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers
Extra aandacht is er voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire en de Groningse aardbevingen, waarmee de partijen afgelopen maand spraken. Al zijn beloftes van een ‘ruimhartige compensatie’, ‘rust en duidelijkheid’ en ‘spoedig perspectief’ niet nieuw. De kinderopvangtoeslag verdwijnt in stappen, en wordt tot 95 procent gratis voor werkende ouders. In Groningen blijft het principe van omgekeerde bewijslast voor schade gelden. Dit was al zo, maar er werd aan gemorreld.
De coalitie belooft ook de veelbesproken macht en tegenmacht in de democratische rechtsstaat te versterken. Geen voorgekookt coalitieoverleg meer op maandagen, waar alle kwesties werden gladgestreken alvorens ze in de ministerraad belandden. De vier partijleiders beloven betere samenwerking met het parlement, naast versterking door onder andere meer geld voor ondersteuning van Kamerleden.
De coalitie erkent het belang van sterke, onafhankelijke media. Het investeert bescheiden in regio-pers en onderzoeksjournalistiek en zet de strijd tegen nepnieuws voort.
Lees ook:
Het nieuwe regeerakkoord is een oefening in bescheidenheid, met torenhoge ambities
Als het coalitieakkoord één woord ademt, dan is het bescheidenheid.