Verhoren parlementaire enquête Groningen in de zomer van 2022

Waarschijnlijk stemt de Tweede Kamer dinsdag in met deze onderzoeksopzet, die woensdag door het bestuur van het parlement werd vastgesteld. Na die stemming kan op donderdag de commissie vastgesteld worden die de aardgaswinning zal gaan onderzoeken.

Historisch onderzoek

Dat de verhoren nog zo’n anderhalf jaar op zich laten wachten, heeft ermee te maken dat een parlementaire enquête, en zeker één naar zo’n lange periode als die waarin de gaswinning plaatsvond, veel tijd kost. Vrijwel heel 2021 zal in het teken staan van het verzamelen van data en historisch onderzoek. De eerste helft van 2022 vinden voorgesprekken plaats.

De commissie wil weten welke besluiten sinds het begin van de gaswinning in 1959 zijn genomen en hoe er in die tijd is omgegaan met de risico’s rond aardbevingen. Daarnaast zullen de Kamerleden proberen wijs te worden uit de ingewikkelde bestuurlijke organisatie rond de gaswinning. Ook de rol van de Tweede Kamer wordt onderzocht en in hoeverre de Groningers hierbij betrokken werden.

Een andere belangrijke vraag die de enquêtecommissie zal willen beantwoorden, is waarom met name het kabinet Rutte II zolang bleef doorgaan met het oppompen van gas, ook na de zware aardbeving bij Huizinge in 2012. Volgens toenmalig minister van economische zaken Henk Kamp was Gronings gas onontbeerlijk voor de Nederlandse energiesysteem. Maar tijdens Rutte III bleek de gaskraan vrij snel dicht te kunnen.

Kritische vragen

Dit kabinet besloot aanvankelijk dat Nederland in 2030 definitief zou stoppen met het oppompen van Gronings gas. Deze einddatum is al een aantal keer naar voren gehaald, de verwachting is nu dat de gaswinning in 2022 definitief verleden tijd is.

De commissie zal ongetwijfeld Kamp willen horen, net als diens opvolger Eric Wiebes, die onlangs aftrad vanwege zijn rol in de toeslagenaffaire. Naast vragen over het dichtdraaien van de gaskraan, kan Wiebes ook kritische vragen verwachten over de versterkingsoperatie en het schadeherstel. De aanvankelijke vreugde over het stoppen met de gaswinning, maakte in Groningen de afgelopen jaren plaats voor verbittering. De tegemoetkoming aan Groningers bleef heel lang in gebreke, net als de reparatie en versterking van beschadigde huizen.

De commissie die donderdag wordt samengesteld, kan mogelijk na de verkiezingen nog worden aangepast, als Kamerleden niet herkozen worden. De voorzitter van de voorbereidende commissie, GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee, zegt dat hij ook in de definitieve enquêtecommissie wil plaatsnemen. De kosten van het totale onderzoek komen neer op 4,3 miljoen euro.

Lees ook:

De klap na de klap, díe doet Groningers pas pijn

Twee weken lang liep Trouw rond in Noordoost-Groningen en sprak met bewoners, ondernemers, makelaars, hypotheekadviseurs, onderzoekers en schade-experts. Vijf dagen later vond de beving in Westerwijtwerd plaats. Een verslag.