Van Brussel had Nederland zijn burgers veel eerder energiesteun kunnen bieden

De voormalige Franse premier Jean Castex reageerde meteen toen hij van Brussel zijn burgers mocht helpen met hun energierekening. Hij stelde een grens aan de energietarieven die burgers moesten betalen. De Franse regering bevroor de prijzen voor consumenten op het niveau van oktober 2021. Was de rekening hoger, dan betaalt de Franse staat die. De regeling geldt nog altijd.

Frankrijk is lid van dezelfde Europese Unie als Nederland, maar de Nederlandse premier zegt dat de EU hem ervan weerhield om de burgers tegemoet te komen met hun energierekening.

“Sinds een dag of tien weten we dat Europa ons toestaat mensen veel breder te helpen, met een prijsplafond. Daardoor kunnen we ook al dit jaar beginnen. Ja, GroenLinks en PvdA vroegen hier al eerder om, maar wij maakten de analyse dat Europa het niet toestond”, zei premier Mark Rutte in een interview met Trouw.

Maar Europa weet niet op welke regels Rutte aan het hinten is. In Brussel zijn de regels voor lidstaten om consumenten te steunen met hun energierekening al bijna een jaar versoepeld. Dat gebeurde in verschillende stappen: eerst in oktober 2021, toen in juni 2022 en onlangs weer.

‘Kwetsbaar’ is een kwestie van interpretatie

“Je kunt wel zeggen dat Nederland de regels overdreven en onnodig streng heeft geïnterpreteerd”, zegt een bron dicht bij de Europese Commissie. In oktober vorig jaar werd voor het eerst gezegd dat regeringen kwetsbare consumenten mogen steunen. Dat moment is bijvoorbeeld aangegrepen door de Franse regering om de tarieven te bevriezen.

In maart bevestigde de Commissie nogmaals dat ‘prijsregulering’ tijdelijk is toegestaan. “Artikel 5 van de Energierichtlijn staat toe dat lidstaten, in de huidige uitzonderlijke omstandigheden, de prijs mogen bepalen voor huishoudens.”

Rutte heeft gelijk dat er bij de laatste vergadering van lidstaten iets is veranderd: toen is expliciet vastgesteld dat de regeling voor alle consumenten mag gelden. Een jaar eerder was sprake van ‘kwetsbare consumenten’.

Maar wie precies geldt als ‘kwetsbaar’ is een kwestie van interpretatie. Voor premier Castex uit Frankrijk en zijn opvolger Élisabeth Borne zijn alle consumenten kwetsbaar. Voor Nederland viel niemand in die categorie, tot een vol jaar later.

Lees ook:

Europese overheden beschermen burgers tegen hoge energieprijzen

Het geven van een directe subsidie aan de gezinnen die het eerst in financiële problemen raken, is een oplossing waar de afgelopen maanden meer Europese landen voor hebben gekozen.