SP-leider Lilian Marijnissen: ‘Arbeidsmigratie is een pervers verdienmodel voor werkgevers’

Nee, verrast was Lilian Marijnissen allerminst over de boodschap van de Arbeidsinspectie. “Sterker: het was volop herkenning”, zegt de partijleider van de SP. “Deze analyse, over de problemen door ongereguleerde arbeidsmigratie, maken wij al veel langer. Dat de werkgevers de winst pakken en de samenleving voor het verlies kan opdraaien, roept de SP al jaren.”

Welk nadeel van arbeidsmigratie weegt voor u het zwaarst?

“De sociaal-economische gevolgen. Zolang je ongereguleerd goedkope concurrentie uit armere landen blijft toestaan, zullen de lonen hier niet stijgen. Dat is tragisch. Bovendien maakt het de werkgevers lui. Het houdt innovatie tegen. Het opvallende is dat de ontwikkeling op dit moment tegengesteld is. Binnen de Europese Unie staat er geen rem op arbeidsmigratie. En het kabinet wil arbeidsmigranten uit landen buiten de EU halen, in ruil voor afspraken over het terugnemen van asielzoekers. Dat vinden wij zeer onverstandig.”

Binnen de EU geldt in ieder geval vrij verkeer van mensen en goederen. Dat is een voldongen feit.

“Dat is een politieke keuze. En wij zijn vrij om dat ter discussie te stellen. Wat ons betreft verdient arbeidsmigratie strikte regulering. Ik ben zelf in Polen geweest, ik heb de kassen van binnen gezien waar Oekraïners aan het werk waren. De Polen op hun beurt werken in onze kassen. Mensen werken dus in een buurland en duwen de arbeiders daar naar het volgende buurland. Dat is toch bizar. Het is een pervers verdienmodel voor werkgevers.”

De commissie-Roemer, onder leiding van uw partijgenoot, onderzocht in 2020 de situatie van arbeidsmigranten in Nederland en bepleitte strikte regulering. Verplichte certificering voor uitzendbureaus, hoge boetes voor werkgevers die met illegale bureaus in zee gaan. Dat moet u als muziek in de oren hebben geklonken.

“Ja, en hard nodig want de uitbuiting is vreselijk, maar met dat rapport is niets gedaan. De politiek laat het afweten. Het debat hierover ligt volkomen stil. Het is onbegrijpelijk.”

Is het wel verstandig om arbeidsmigratie aan banden te leggen, gezien de krapte op de arbeidsmarkt? Er zijn sectoren die niet zonder kunnen.

“Let op: de SP zegt niet dat arbeidsmigratie moet stoppen. Wij zeggen ook niet dat de grenzen dicht moeten. Wel regulering. In welke sectoren zijn deze arbeidskrachten echt nodig? Daar kunnen migranten dan met vergunningen werken. Je kunt ook werkgevers dwingen eerst de lonen te verhogen voordat ze mensen uit het buitenland mogen halen. Er moet een einde komen aan die enorme flexibilisering, waar onze premier zo’n fan van is.”

Hoort de Arbeidsinspectie, een uitvoeringsinstantie, zulke gevoelige politieke uitspraken te doen over het afremmen van arbeidsmigratie?

“Ik ben vooral blij dat het gebeurt. De SP voelt zich gesteund. Rechtse partijen mopperen wel eens over nadelen van arbeidsmigratie, maar uiteindelijk roepen ze vooral dat het goed is voor de economie. En partijen die zich links noemen hoor ik vooral zeggen dat het sociale vooruitgang is, dat het zo mooi is dat mensen hun eigen kansen pakken. De SP is actief in de wijken die ontwricht worden door ongereguleerde arbeidsmigratie. Ze zitten soms met zes of acht personen in een eengezinswoning. Het zijn aardige mensen, zeggen de buren dan, maar ze worden wel uitgebuit. Andere partijen lijken even vergeten dat dit niet gaat over de economie zoveel mogelijk helpen. Dit gaat over alle mensen een fatsoenlijk leven gunnen.”

Lees ook:

Arbeidsinspectie wil minder arbeidsmigranten

Er zijn veel redenen - zoals uitbuiting en de woningnood, maar ook het milieu - om te streven naar minder arbeidsmigranten in Nederland, vindt de Arbeidsinspectie.