Rutte: Nieuwe ministersploeg moet een ‘goede mix’ uit de samenleving zijn

De nieuwe formateur Mark Rutte wil de verdeling van ministeries over de vier coalitiepartijen op 2 of uiterlijk 3 januari bekendmaken, zo zei hij vrijdag. En hij hoopt dat het nieuwe kabinet in de tweede week van januari op het bordes kan staan, maar laat zich er niet op vastpinnen.

Voor de vierde keer ging de VVD’er vrijdag aan de slag om een nieuwe ministersploeg samen te stellen. De coalitie kijkt volgens Rutte ‘zeer uit naar dit nieuwe avontuur’. Vrijdag werden de partijen het erover eens dat het nieuwe kabinet-Rutte lV straks 20 ministers en 9 staatssecretarissen krijgt, de grootste ploeg in de naoorlogse geschiedenis. De VVD krijgt acht ministers, D66 zes, CDA vier en de ChristenUnie twee toebedeeld. VVD en D66 krijgen elk drie staatssecretarissen, het CDA twee en ChristenUnie één. Of D66-leider Sigrid Kaag opnieuw minister wordt is nog niet bekend.

Grotere ministersploeg nodig

Bij zijn eerste kabinet roemde Rutte nog de kleine regeringsploeg van slechts twaalf ministers. “Dat klein is fijn, daar stappen we vanaf”, zegt hij nu. Een grotere ploeg is nu nodig vanwege de ‘complexiteit’ van het ministerswerk, aldus Rutte. “De vraagstukken zijn ingewikkeld, de intensiteit van het overleg met de Kamer is groot, en er ligt een brede maatschappelijke druk. Bovendien willen we zorgen dat bewindslieden ook overeind blijven met een betere balans tussen werk en privé”.

Volgens Rutte is het helemaal niet lastig om kandidaat-ministers te vinden. “Dat het moeilijk is merken we niet. Het wordt straks een sterk team, met mensen van naam en faam. Het kabinet krijgt voldoende nieuwe gezichten om hopelijk dat nieuwe elan te realiseren.”

Het kabinet krijgt een speciale minister voor natuur en stikstof, voor volkshuisvesting en ruimtelijke ordening en voor klimaat en energie. Ook sociale zaken krijgt twee ministers, al verdwijnt daar wel de staatssecretaris. Voor de aardbevingsproblemen in Groningen en de schadeafhandeling komt een speciale staatssecretaris voor mijnbouw. En het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschappen krijgt een staatssecretaris voor cultuur en media.

Man-vrouwverdeling

De kandidaat-bewindslieden hebben de partijen al op het oog. Er zijn volgens Rutte geen afspraken gemaakt over een gelijke man-vrouwverdeling of over diversiteit, maar ‘een goede mix moet wel het streven zijn’. De partijverdeling over de ministeries is gemaakt, maar kan nog iets wijzigen, aldus de formateur. “Dan ruilen we twee posten. Dat deden we in september ook, toen er plots twee vacatures waren. Daardoor kregen we goede ministers van defensie en buitenlandse zaken. Dat kan nu ook nog gebeuren.”

Inlichtingendienst AIVD moet de kandidaten nu screenen. Zo wordt gecheckt of ze betrouwbaar zijn, niet chantabel of iets op hun kerfstok hebben. Er wordt scherper gecontroleerd op de financiële handel en wandel van kandidaten. CDA-minister Hoekstra werd in september nog in verlegenheid gebracht, omdat hij als senator had geïnvesteerd via een belastingparadijs.

De kandidaat-bewindspersonen moeten hun financiële belangen tijdelijk op afstand zetten. Dat kan over het eigen bedrijf gaan, de aandelen of andere bezittingen waarmee ze mogelijk in opspraak kunnen komen. De Tweede Kamer krijgt straks voor het eerst een lijst waarop precies staat van welke belangen de bewindslieden afstand hebben gedaan.

Lees ook:

De strijd over medische ethiek verplaatst zich naar de Tweede Kamer

Het was het lastigste onderwerp in de kabinetsformatie. Maar ChristenUnie en D66 vonden elkaar uiteindelijk vrij vlot over medische ethiek.