ColumnWilma Kieskamp
Rechts roert zich, maar let vooral op de strijd tussen VVD en het linkse blok
Heeft Caroline van der Plas alsnog de stad ontdekt? Je zou het bijna denken, afgaand op de leus waarmee haar partij BBB – als een van de eersten – de campagne heeft afgetrapt voor de Provinciale Statenverkiezingen.
‘Ons dorp, onze stad, onze provincie’, is de slogan voor 15 maart. Het meest verrassende is de bijbehorende beeldtaal. Geen boerderij is er te zien op de buttons en posters die klaarliggen voor bijvoorbeeld de campagne in Zuid-Holland. BBB presenteert een vrolijk logo van een bijna randstedelijk landschap. Naast een klassieke windmolen zijn de grootste blikvangers in het BBB-landschap twee strakke, moderne appartementencomplexen.
Het zekere voor het onzekere
Op de rechterflank van de politiek wordt het zekere voor het onzekere genomen, zoveel is duidelijk. De netten worden breed uitgeworpen, ook richting kiezers in de stad. Met reden, want klinkende winst voor BBB is nog lang niet zeker. De concurrentie met de PVV van Wilders is hevig. Die laatste partij heeft volgens diverse peilingen op dit moment zo’n 12 procent van de kiezers als potentieel terwijl BBB schommelt rond de 8 procent.
De oplopende spanning van naderende verkiezingen is vooral bij rechtse partijen te zien. Een felle onderlinge strijd om de zetels is aanstaande in de provincies en de Eerste Kamer. Het zal weer gepaard gaan met veel kabaal. Maar let op: dat wil nog niet zeggen dat rechtse partijen de grootste worden. Elders staat een veel belangrijker gevecht op stapel.
Toch eerst nog even over die strijd op de rechterflank, waar vier partijen in ongeveer dezelfde vijver vissen. De strategieën verschillen. Wilders probeert van de provinciale verkiezingen een referendum over dure boodschappen te maken, met de belofte van ‘een kabinetscrisis’. BBB zet in op twijfel zwaaien over stikstof. “Stikstof moet kennelijk voor heel andere dingen omlaag dan voor natuurherstel”, aldus Van der Plas. Ze verdenkt het kabinet ervan grond te willen hebben voor woningbouw.
Ook JA21 zal zich willen roeren. Annabel Nanninga beheert in de Eerste Kamer nu nog zeven zetels, een overblijfsel van Forum. Maar volgens peilingen worden dat er dit keer waarschijnlijk minder.
Links blok gaat samenwerken
Ondertussen vindt de politieke strijd straks niet plaats op rechts, maar juist in het midden en links. Zoals het er nu voorstaat gaat het in maart tussen de VVD en PvdA-GroenLinks. Het wordt een heel ander soort krachtmeting: als het linkse blok samenwerkt, kan het dan de grootste worden?
In de Eerste Kamer gaan PvdA en GroenLinks vanaf dit jaar één fractie vormen, de opmaat naar een uiteindelijke fusie van de twee partijen. De Statenverkiezingen worden de test. Samenwerking moet het linkse blok de nummer één positie bezorgen. Afgaand op de peilingen moet het mogelijk zijn. Het politieke landschap mag dan overwegend rechts zijn, daarbinnen tekenen zich kansen af voor een links blok. In de peilingen zitten PvdA-GroenLinks samen de liberalen op de hielen.
“De grootste worden”; partijleiders Jesse Klaver en Attje Kuiken hebben het met veel bravoure aangekondigd, overtuigd dat het mogelijk moet zijn. Strategische stemmen, dat is waar PvdA en GroenLinks op inzetten.
De grote vraag wordt in maart daarom wat de linkse kiezers gaan doen. Zij, meer dan de rechtse kiezers, kunnen hun stempel op deze verkiezingen gaan drukken.
Politiek verslaggever Wilma Kieskamp schrijft om de week een column vanuit politiek Den Haag. Lees haar eerdere columns hier terug.