Provincie ergert zich aan Haags uitsluitspel

In debatten op radio en tv roepen politieke leiders om het hardst dat ze na de komende verkiezingen voor de Provinciale Staten met bepaalde partijen géén zaken willen doen. CDA-leider Wopke Hoekstra sluit samenwerking met PVV en Forum voor Democratie (FvD) uit. D66-lijsttrekkers uit de provincies willen weer geen coalitieonderhandelingen beginnen met PVV, JA21 en BBB, vanwege hun standpunten over klimaat en stikstof, al nuanceerde Sigrid Kaag dat later weer.

undefined

Maar de toon is gezet. De betrokken partijen reageren als door een adder gebeten. ‘Ze zijn bang‘, twittert Wilders. Annabel Nanninga (JA21) noemt het de tactiek van het ‘schoolplein’. BBB-leider Caroline van der Plas is verontwaardigd dat haar partij een ‘stilstaande bus‘ wordt genoemd. “Dan stopt er tenminste een keer een bus op het platteland.” Vervolgens sluit ze op haar beurt een coalitie uit met ‘de VVD onder leiding van Rutte‘, al vindt ze hem persoonlijk best een aardige vent.

De Brabantse CDA-lijstrekker Erik Ronnes stoort zich aan dit Haagse gekrakeel. “Ik vind het niet kies om al voor de verkiezingen te roepen met wie ik niet wil gaan besturen.” De problemen in de provincie, van stikstof tot woningbouw en migratie, zijn bovendien te groot om al vooruit te lopen op een mogelijke coalitie. De versplintering in de politiek zorgt straks waarschijnlijk voor moeizame onderhandelingen over een coalitie bestaande uit meerdere partijen. “We hebben de luxe niet om selectief te zijn.”

Niemand de rug toekeren

In mei 2021 viel het college van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant toen VVD en CDA opstapten. Met Forum van Democratie viel niet meer samen te werken, concludeerden beide partijen toen. “Het ligt niet voor de hand om met Forum te gaan besturen, gezien onze ervaringen‘’, zegt Ronnes nu. Hetzelfde geldt voor de PVV. “Maar ik sluit geen enkele partij uit.” Datzelfde geldt voor de VVD in Zuid-Holland. Lijsttrekker Jeanette Baljeu: “De ene partij is een logischer keuze dan de andere, maar ik boycot geen partij op voorhand, ook de PVV niet‘’.

In Limburg denkt de CDA-lijsttrekker er al net zo over. Theunes: “Ik vind uitsluiten een vreselijk woord. Wij gaan in Limburg met iedere partij het gesprek aan, net als in het dagelijks leven keren we niemand de rug toe. De Haagse politici moeten het goede voorbeeld geven, in plaats van elkaar af te wijzen.” Niet voor niets riepen hij en zijn elf collega-lijsttrekkers van christendemocratische huize onlangs op de polarisatie in de politiek te stoppen. “De grote meerderheid van de kiezers denkt er net zo over, denk ik.”

De vraag is inderdaad of de kiezer het waardeert dat de politieke kopstukken van te voren heldere wijn schenken of juist niet. “Voor kiezers is het niet motiverend om te weten dat bepaalde partijen niet mee mogen doen”, meent oud-CDA-spindokter Jack de Vries. “Het kan zelfs averechts werken. Kiezers kunnen ook denken: ‘Ik zal ze eens een poepie laten ruiken, ik stem toch lekker op die partij’. Het stoer uitsluiten van partijen is dan ook meer gericht op de eigen achterban dan op de twijfelende kiezer.”

Goed doen in de campagne

Voormalig VVD-spindokter Henri Kruithof leidde jarenlang campagnes. “Het van tevoren boycotten van partijen heeft geen enkele zin”, zegt hij. “Maar dat geldt voor meer dingen die in campagnes gebeuren en toch is het iedere keer weer raak.” Zijn VVD sloot de PVV pas uit nadat Wilders in 2012 brak met het kabinet dat hij gedoogde. Het is volgens Kruithof ook ‘onverstandig‘ om hardop te roepen dat je niet met andere partijen wilt samenwerken. “Dat betekent aandacht voor die partijen en dat is fout. Jouw eigen partij moet aandacht krijgen. Je ziet dat de flankpartijen het daardoor goed doen in deze campagne“.

Lees ook:
Ook linkse kiezers krijgen een knuffel van Rutte bij de campagne-aftrap in Dordrecht.

De campagne-aftrap voor de Provinciale Statenverkiezingen in Dordrecht is vooral een thuiswedstrijd voor de VVD. Voor kritische vragen is nauwelijks tijd.