Paul Rosenmöller gaat PvdA-GroenLinksfractie Eerste Kamer leiden. ‘Het kan, dat Nederland een linkse premier krijgt’

Politiek veteraan Paul Rosenmöller wordt de fractievoorzitter van de eerste gezamenlijke fractie van GroenLinks en de PvdA in de Eerste Kamer. Een project dat moet slagen.

“Eervol”, noemt hij het. Paul Rosenmöller heeft voor GroenLinks in zijn leven al veel functies vervuld. Maar niet die ene, een nieuwe, waarin hij de kar gaat trekken van linkse samenwerking. Hij wordt fractievoorzitter in de Eerste Kamer van één fractie GroenLinks-PvdA, het politieke laboratorium waarin het historische onderscheid tussen de twee partijen moet gaan verdwijnen.

Die beslissing is gevallen, zegt Rosenmöller, “in harmonie en met veel positieve energie in de fractie.” Op een avond in maart, vlak na de Provinciale Statenverkiezingen, bogen de twee lijsttrekkers zich samen over de verkiezingsuitslag. Het papiertje met de voorlopige prognose voor de Eerste Kamer – vijftien zetels, de tweede partij na winnaar BBB – werd al snel terzijde geschoven.

“We keken elkaar aan: wie gaat het doen? GroenLinks is iets groter geworden dan de PvdA, het scheelt weinig. Maar dat is niet de blik waarmee we naar elkaar kijken. Wij werken al jaren nauw samen in de Eerste Kamer. Dat is steeds zeer soepel gegaan. Wie van ons tweeën de fractievoorzitter zou worden was wel het minste probleem.”

Elkaars ‘capaciteiten wegend’ kwam het duo met een voordracht aan de nieuwe fractie. Rosenmöller was in de jaren negentig de politiek leider van GroenLinks. “Mei Li wil graag intern aan de fractie bouwen, het wordt een grote club. Zij heeft plezier in teambuilding. Zij vond dat ik de fractie moet leiden. ‘Jij hebt de ervaring met zo’n samengestelde fractie’, zei ze. We waren er eigenlijk zo uit”. De fractie stemde unaniem in.

Rosenmöller diept een herinnering op aan andere tijden, toen links tot op het bot verdeeld was. “Er zijn jaren geweest dat de linkse partijen meer bezig waren met hun onderlinge verschillen dan met het verschil met de VVD. Ik heb in mijn jonge jaren eens PvdA gestemd, puur uit protest dat we met de verkeerde strijd bezig waren. Maar die tijden zijn zo lang voorbij. Dit project van linkse samenwerking is historisch. We zijn de politieke versplintering in het land zó beu en delen inhoudelijk zoveel. We willen laten zien dat het anders kan, door samen te werken”.

Wat wordt de toon van de fractie? Links zou de grootste worden, was de inzet bij de verkiezingen. Moet u de verwachtingen temperen?

“Ik ben geen teleurgestelde kiezers tegengekomen in de achterban. We zijn de tweede partij geworden in de Eerste Kamer. Complimenten aan BBB, voor een winst die voor iedereen toch een verrassing is geweest. Ja, ook voor ons.”

“De verkiezingsuitslag laat iets interessants zien: een rechtse partij is de grootste maar de tijdgeest past meer dan ooit bij een linkse agenda. Ga maar na: er is brede maatschappelijke verontwaardiging over de ongelijke vermogensverdeling, de ongelijke inkomensverdeling, over Shell die 38 miljard euro winst maakt terwijl de politiek – onder leiding van PvdA en GroenLinks – een list moest verzinnen voor energiecompensatie.”

“Mensen willen een sterke publieke sector. Ze willen geloofwaardig en rechtvaardig klimaatbeleid dat ook door de lagere inkomens gedragen kan worden. De protesten van de boeren begrijp ik soms ook. Het lijkt op de havenarbeiders die in de jaren zeventig over moesten van stukgoed naar containers. Omslag werkt alleen op een sociaal verantwoorde manier.”

“Wij gaan als grote fractie, groter dan de VVD, in de Eerste Kamer laten zien dat er een alternatief is. Via de inhoud gaan we het initiatief heroveren van progressieve politiek. Er is een hele generatie jongeren die niet anders kent dan de liberale premier Rutte of de rechtse CDA-premier Balkenende. Wij gaan ze uitzicht geven: er zijn ook andere premiers mogelijk, die niet alleen maar de bal een beetje vooruitrollen maar écht Nederland socialer en groener maken. Kiezers hunkeren daarnaar.”

Wat kan links in de Eerste Kamer? Het kabinet kan voor een meerderheid ook over rechts, met de BBB.

“Wij zullen het het kabinet met slim oppositie voeren zo moeilijk mogelijk maken om over rechts te gaan. Dit kabinet was al wankel en wordt door de nieuwe verhoudingen in de Eerste Kamer nog wankeler. Als Rutte steun wil voor wetsvoorstellen, zal hij nog meer rekening moeten houden met linkse wensen. Wij komen vooral met goede voorstellen voor socialer en groener beleid. De pensioenwet is deze week in de Eerste Kamer nog een slag verbeterd. Door onze inzet.”

Komt er in de Tweede Kamer een gezamenlijke fractie bij de volgende verkiezingen? “Persoonlijk ben ik er zeker voor. Maar het tempo is niet overal gelijk, dat zie je in de provincies. We willen op landelijk niveau stappen vooruit blijven zetten, maar zorgvuldig en in overleg met de leden. Het belangrijkste is nu dat dit grote project in de Eerste Kamer slaagt. Ik heb geen enkele twijfel over deze sterke, leuke, inhoudelijk zeer eensgezinde fractie. Door onze samenwerking gaan we kiezers uitzicht geven. Het kan, dat Nederland een linkse premier krijgt.”

Lees ook:
In de provincie bekoelt de linkse liefde

Wat is er over van de linkse liefde, nu de PvdA in meerdere provincies GroenLinks loslaat? Landelijk werken de partijen al geruime tijd steeds inniger samen. Maar in Limburg, Groningen, Friesland en Drenthe wordt een breuk zichtbaar. De PvdA, sinds jaar en dag een ervaren bestuurspartij en betrouwbare coalitiepartner, probeert er in deze provincies uit te komen met BBB, zónder GroenLinks.

Door BBB moet ook links kleur bekennen

PvdA-leider Attje Kuiken heeft de PvdA-afdelingen in het land niet aan een touwtje. Zodra de PvdA in de provincies compromissen gaat sluiten over stikstof zal ze slapeloze nachten hebben, schrijft columnist Wilma Kieskamp.