Over de man die altijd alles weet

De Eerste Kamer, vond 50Plus-senator Martin van Rooijen, moest zich schamen. Voor het debat over de ingrijpende hervorming van het pensioenstelsel waren slechts twee dagen uitgetrokken – veel minder dan in de Tweede Kamer. ‘De wet wordt afgeraffeld’, constateerde een boze Van Rooijen eind april op Twitter.

Van zo’n bericht kun je een hoop vinden en op sociale media geldt over het algemeen de natuurwet dat elke mening die geuit kán worden, ook geuit móét worden. Maar tussen al dat gekrioel van voor- en tegenstanders bestaat maar één persoon die kan schrijven dat de ‘stelselherziening sociale zekerheid in 1986’ en de ‘belastingherziening van 2000’ ook in twee dagen werden behandeld, en dat er dus eigenlijk niet zo veel aan de hand is.

Die persoon is Bert van den Braak, hoogleraar parlementaire geschiedenis. Onder journalisten staat Van den Braak bekend als de man die alles weet over het politieke verleden, en die nooit te beroerd is zijn kennis te delen. Soms wordt hij geciteerd in artikelen, soms blijft zijn hulp onbenoemd – een stille kracht.

Voortaan geen context meer om de hectiek te duiden?

Om de dagelijkse Haagse hectiek te begrijpen, is context noodzakelijk. Hoe zit het bijvoorbeeld met de regionale spreiding van Tweede Kamerleden? Stappen kabinetten vaak op na parlementaire enquêtes? En klopt het dat tegenwoordig wel héél veel politici voortijdig de Kamer verlaten, of lijkt dat maar zo?

Voor die duiding wenden journalisten, wetenschappers, studenten en andere geïnteresseerden zich niet alleen tot Van den Braak zelf, maar veel vaker nog tot de website waarbij hij nauw betrokken is: Parlement.com. Die biedt biografieën van voormalige en huidige parlementariërs, uitgebreide verslagen van politieke gebeurtenissen, context bij de actualiteit en nog veel meer.

Maar aan die vanzelfsprekendheid waarmee jarenlang gretig gebruik werd gemaakt van de schier oneindige hoeveelheid kennis, personalia en statistieken, dreigt een einde te komen, waarschuwt hoogleraar Van den Braak. Afgelopen weken voerde hij actie voor het behoud van Parlement.com en diens Europese broertje Europa-Nu.nl.

Van groot belang, ‘zeker in een tijd van nepnieuws’

De reden: geldtekort. Jarenlang, vertelt Van den Braak, hielden de websites hun eigen broek op. Met enkele betaalde projecten, zoals hulp bij onderzoeken, kwam nét genoeg geld binnen om een groepje redacteuren en de digitale infrastructuur te betalen. Maar de kosten stegen harder dan de inkomsten. “We lopen tegen de grenzen aan”, zegt de historicus. Het is volgens hem, ‘zeker in een tijd van nepnieuws’, van groot belang dat deze ‘betrouwbare bron’ voor politieke achtergronden blijft bestaan.

Sinds de noodklok werd geluid, stromen de steunbetuigingen binnen. Niet alleen van mensen die een online oproep ondertekenden, ook van politieke prominenten als Herman Tjeenk Willink, Gerdi Verbeet en Wim Deetman. “Daarnaast hebben zo’n zestig wetenschappers zich achter ons geschaard”, zegt Van den Braak.

Is dat genoeg? Om in de lucht te blijven is op korte termijn ‘ruim een miljoen euro’ nodig, subsidie waarvoor Van den Braak bij de rijksoverheid heeft aangeklopt. Van politici hoort hij dat het bedrag geen probleem moet zijn. Maar ‘gezien de lastige financiële situatie’ ligt elke extra uitgave momenteel onder een vergrootglas.

Het gaat erom spannen: eind deze week worden de steunbetuigingen overhandigd aan de overheid. Van den Braak is optimistisch. “Het gaat erom dat we zicht krijgen op een oplossing. Desnoods kunnen we nog even doordraaien, als er maar toekomst is. Want het zou een enorme kapitaalvernietiging zijn dit allemaal verloren gaat.”