Ook het CDA is om: de partij noemt inkrimping van de veestapel ‘onvermijdelijk’

Ook het CDA is om: de veestapel moet inkrimpen om Nederland leefbaar te houden. In een nieuwe landbouwvisie benoemt de partij dit voor het eerst zo expliciet. De nieuwe opstelling van het CDA vereenvoudigt de formatiegesprekken over stikstof.

Het huidige Nederlandse landbouwsysteem is onhoudbaar, concluderen de fractie en het wetenschappelijk bureau van de partij. “We vragen op sommige plekken te veel van de grond en vervuilen de lucht. De uitstoot van te veel stikstof legt een druk op de natuur.” Er is daarom ‘een nieuwe balans’ nodig, waarbij de nadruk verschuift van kwantiteit naar kwaliteit. Krimp van de veestapel is hierbij ‘onvermijdelijk’.

De partij wil op die krimp geen getal of percentage plakken. Landbouwwoordvoerder Derk Boswijk noemt in het AD pleidooien om de veestapel te halveren “een oneliner zonder enige visie”. “Het doel moet zijn om de klimaat- en milieudoelen te halen.” Het CDA blijft wel tegen gedwongen krimp van de veestapel.

De christendemocraten sluiten zich aan bij het pleidooi van de commissie-Remkes om de stikstofuitstoot in 2030 te halveren. Het kabinet koerst nu op 2035. Boeren zullen meer in een kringloop moeten werken, daarvoor heeft de partij 1,5 à 2 miljard euro per jaar over. Ook moet er een Landschapscommissaris komen, die de overgang naar een duurzame landbouw, meer natuur en woningbouw in goede banen moet leiden.

Opnieuw een boerendemonstratie in Den Haag

Het CDA wil hiermee ook boeren zekerheid geven. Die hebben vaak het idee dat zij van de overheid iedere keer door een ander hoepeltje moeten springen en niet de vrijheid hebben om hun bedrijf naar eigen inzicht te leiden. De afgelopen jaren waren er felle protesten van boeren die vreesden dat de overheid te veel zou ingrijpen op het erf. Woensdag is er opnieuw een boerendemonstratie in Den Haag. Ook CDA-Kamerlid Boswijk zal daar de boeren toespreken.

Diens verhaal is een bijstelling van de koers, maar vooral van de toon van zijn partij. Tijdens de vorige regeerperiode waren er felle aanvaringen in de coalitie, met name tussen CDA en D66. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot pleitte voor een halvering van de veestapel, CDA’er Jaco Geurts zei dat hij daar pal voor zou gaan liggen. Het kabinet worstelde zich naar een stikstofwet, die volgens experts onvoldoende zoden aan de dijk zet.

De traditionele achterban stapt over

De CDA-fractie voelde vaak de hete adem van de traditionele boerenachterban in de nek, die inmiddels voor een deel is overgestapt naar plattelandspartij BBB. Eind 2019 stond in een concept-toekomstvisie van het CDA, die als basis moest dienen voor het verkiezingsprogramma, dat Nederland niet langer de tweede landbouwexporteur van de wereld moet willen zijn. Na oproer in de partij, aangevoerd door Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik, werd de passage geschrapt. Boswijk zegt in het AD dat ‘een boer er niks aan heeft dat wij de tweede landbouwexporteur ter wereld zijn’.

Inmiddels regent het rapporten en adviezen waarin een nieuw kabinet wordt opgeroepen meer te doen om de stikstofuitstoot te beperken. Nu het CDA om is, staat weinig meer in de weg van een ingrijpender stikstof- en milieubeleid. D66, PvdA en GroenLinks zijn al langer voor een steviger stikstofbeleid. De VVD zag de afgelopen jaren met afgrijzen dat economische ontwikkeling en bedrijvigheid werden geremd door het teveel aan stikstof. En ChristenUnie-minister Carola Schouten van landbouw wilde de afgelopen jaren vaak meer dan ze uiteindelijk voor elkaar kreeg. Meestal vond ze het CDA op haar weg.

Lees ook:

Den Haag kan er niet meer omheen tijdens de formatie: de stikstofuitstoot moet fors omlaag

Stikstof is een van de hete hangijzers in de formatie. Het besef groeit dat meer nodig is, óók bij politieke partijen.