OMT en de Kamer zijn sceptisch over de versoepelingen. ‘Wordt mensen weer een worst voorgehouden?’

Maandenlang was het behoedzaamheid troef bij het coronabeleid van het kabinet. Demissionair premier Mark Rutte en demissionair minister Hugo de Jonge (volksgezondheid) waren zo voorzichtig, dat dit zelfs bij andere bewindslieden tot irritaties leidde. Maar nu lijken ze liever gisteren dan vandaag de coronamaatregelen te versoepelen. En dat terwijl de situatie in de ziekenhuizen bijna net zo somber is als tijdens de piek van de eerste golf.

Het roept vragen op in de Tweede Kamer, die donderdag over het coronavirus debatteert. “Het kabinet noemt heel precies data waarop versoepelingen kunnen worden doorgevoerd”, zegt Lisa Westerveld (GroenLinks). “Hoe reëel is het dat dit ook kan? Wordt mensen weer een worst voorgehouden? De ziekenhuizen zeggen dat het hen over de voeten dreigt te lopen.”

Partij voor de Dieren-Kamerlid Eva van Esch: “Premier Rutte nuanceerde de boodschap wel steeds: dat de cijfers het echt mogelijk moeten maken. Toch blijven de genoemde data hangen. Eerder werd al beloofd dat de terrassen met Pasen open zouden kunnen. En we hebben gezien hoe snel de cijfers kunnen oplaaien na een versoepeling.”

Ziekenhuizen kunnen niet op volle capaciteit draaien

Ook het Outbreak Management Team (OMT), dat het kabinet adviseert over de epidemie, is zeer sceptisch over versoepelen. In het OMT-advies dat dinsdagnacht verscheen, waarschuwen de epidemiologen en virologen dat nu versoepelen, terwijl er zeer veel besmettelijke personen rondlopen, kan resulteren in een ‘snelle en absoluut gezien grote toename van de besmettingen’. Op dit moment liggen er zo’n 800 mensen op de ic’s, ongeveer evenveel als in de eerste golf van vorig jaar. Dat kan de komende weken oplopen naar duizend. Het OMT waarschuwt dat de ziekenhuizen niet op volle capaciteit kunnen draaien. Veel personeel dat al maanden op hun tandvlees loopt, is ziek.

Toch is het kabinet optimistisch. In de persconferentie van dinsdag erkende Rutte dat de situatie in de zorg ‘nijpend’ is. Maar tegelijkertijd constateerde hij dat het geduld in de samenleving afneemt, en dat de problemen toenemen bij ondernemers, studenten en ouders.

Het kabinet verwacht dat de huidige derde golf de laatste grote golf van het coronavirus zal zijn. Minister De Jonge rekende dinsdag voor dat inmiddels bijna 4 miljoen mensen gevaccineerd zijn. Daarnaast hebben enkele miljoenen mensen al corona gehad, waardoor zij resistent zijn. Hij vermoedt dat 6 à 7 miljoen Nederlanders afweerstoffen hebben, waardoor het virus nu veel moeilijker om zich heen kan grijpen dan een jaar geleden.

Felle kritiek op de kabinetsplannen

Daarom denkt het kabinet ook dat de snelheid waarmee het het land wil heropenen, haalbaar is. Al op 28 april wil het – als het meezit – de terrassen openen en de avondklok afschaffen. Hiervoor geldt nog maar één criterium: de piek in het aantal ziekenhuisopnames moet achter de rug zijn. Als die een aantal dagen dalen, met hoeveel kon of wilde Rutte niet zeggen, dan kunnen de terrassen al open. Of dat voor 28 april lukt is zeer discutabel, dan moet het kabinet dit al op 20 of 21 april aankondigen. Er resten dan nog maar enkele dagen waarin het aantal ziekenhuisopnames substantieel moet dalen.

Door alleen naar de ziekenhuiscijfers te kijken, is het kabinet ook een stuk soepeler dan het OMT. Dat adviseert pas te versoepelen als ziekenhuizen aan álle patiënten goede zorg kunnen bieden, als ziektegevallen fatsoenlijk te herleiden zijn, en als de kwetsbare mensen beschermd zijn. Voorlopig zijn die nog lang niet allemaal gevaccineerd. Niet voor niets uit OMT-lid Diederik Gommers direct felle kritiek op de kabinetsplannen.

Is de lichtzinnigheid ingetreden bij het kabinet, met de eindstreep van de ergste beperkingen in zicht? Een bron rond het kabinet weerspreekt dat. Het kabinet moet belangen afwegen en ziet dat de samenleving toe is aan hoognodige versoepelingen. Ja, de 28ste wordt mogelijk krap, maar er wordt nu wél perspectief geboden, ook als de opening van de terrassen één of twee weken later komt. “In deze fase van de pandemie kun je het nooit goed doen. Als er nu geen data waren genoemd, was de kritiek geweest dat het kabinet geen perspectief schetst.”

Lees ook:

Ic-voorzitter Diederik Gommers is boos: Kabinet speelt ondernemers, horeca en ziekenhuizen tegen elkaar uit

Ic-voorzitter Diederik Gommers ziet de versoepelingsplannen van het kabinet met lede ogen aan. ‘Mark Rutte en Hugo de Jonge blijven maar polderen.’