Nederland en de Europese topbaan – geen gelukkig stel

Hans Leijtens zal weleens een ontspannener woensdagochtend hebben meegemaakt dan deze. Vandaag gaat deze commandant van de Koninklijke Marechaussee op sollicitatiegesprek bij het Europees Parlement. Dat heeft ook iets te zeggen over de invulling van de functie van directeur van Frontex, het agentschap dat de Europese grenzen bewaakt.

Leijtens is er al maanden mee bezig. Zeker al sinds juni, maar misschien speelde hij in januari al met het idee dat hij wellicht ooit Frontex zou leiden. Toen, bij een hoorzitting in de Tweede Kamer, vertelde hij al welke prioriteiten de organisatie wat hem betreft de komende jaren moet hebben.

Hij vindt dat er wel wat meer aandacht mag komen voor mensenrechten en hoe je die naleeft. Ook is Leijtens van mening dat medewerkers het moeten vertellen als ze zien dat een collega zich niet aan de regels houdt. Meer moraal, minder machismo – precies omgekeerd aan hoe de vorige directeur het zag.

Die moest dit voorjaar vertrekken toen bleek dat een cultuur van duwen en grommen, van migranten terugduwen en rechteloos houden zich tot in de haarvaten van de organisatie had genesteld.

Verstand van grensbewaking

Leijtens wil die baan wel, en niet alleen voor de dikke 9000 euro netto die hij er iedere maand voor zal krijgen. Hij wil het omdat hij verstand heeft van grensbewaking en omdat de echte grens aan de buitenkant van Europa is.

Hij wil het ook omdat Nederland het graag wil. Dat probeert al een tijd meer Europese topbanen te bemachtigen. Dat is een officieel plan dat zelfs is aangekondigd aan de Tweede Kamer. Maar het wil niet erg lukken.

Onlangs nog, afgelopen voorjaar, moest oud-staatssecretaris van financiën Menno Snel zich terugtrekken uit zo’n procedure. Hij wilde chef worden van het Europees Stabiliteitsmechanisme, maar kreeg onvoldoende steun van andere lidstaten. “We moeten wel onze vinger blijven opsteken”, zei minister Kaag toen.

Net zo lief naar een consultancyfirma

Daaraan schort het nogal. Weinig prominente Nederlanders schijnen trek te hebben in de ellenlange Europese procedures met een onzekere uitkomst. Aan vragenrondes in het Europees Parlement. Zij gaan net zo lief aan de slag bij een consultancyfirma.

Belgen schijnen daar anders in te zijn. Het aantal Belgen dat aan het hoofd staat van een Europees instituut – negen – is dan ook een veelvoud van het aantal Nederlanders met zo’n functie: twee, als je ruim rekent.

Daar komt bij dat voorzitter van de Europese Raad – de Belg Charles Michel – net iets prestigieuzer is dan het directeurschap van het Europees instituut voor gendergelijkheid. Krijgt Nederland het Frontex-directeurschap, dan zou dat echt wat gewicht in de schaal leggen.

Hard lobbyen

Daarom wordt voor Leijtens, die het opneemt tegen een Kroatische en een Letse, door Nederland hard gelobbyd. Maar of dat genoeg is, zal later pas blijken. Niet het Europees Parlement, maar Frontex beslist wie het wordt. Misschien dit jaar nog.

Al die tijd weet Leijtens niet waar hij aan toe is. Blijft hij commandant van de Koninklijke Marechaussee of verhuist hij naar Warschau, waar het kantoor van Frontex staat?

Niemand kan in zijn hoofd kijken, maar ook Hans Leijtens denkt misschien weleens aan een carrière bij een adviesbureau.