Migratiediscussie in de SP vlamt op na ‘boze witte mannen’-tweet

Even leek de strijd om het voorzitterschap van de Socialistische Partij zich in de luwte af te spelen. Het Eindhovense SP-raadslid Jannie Visscher en de Bredase oud-wethouder Patrick van Lunteren gingen overal in het land met leden en met elkaar in gesprek, meningsverschillen werden niet fel aangezet. Die rust is voorbij. Van Lunteren heeft met één tweet de pleister van een nog niet geheelde wond getrokken.

Na een optreden in Amsterdam, twitterde Van Lunteren vanochtend: “Als we de partij van xenofobe boze witte mannen blijven, verliezen we het in de grote steden. Wijze les van mooie avond met SP-leden in Amsterdam.” Dat schoot veel SP’ers in het verkeerde keelgat. Kamerlid en bestuurslid Bart van Kent roept Van Lunteren op zijn tweet te verwijderen en excuses aan te bieden.

Helderder uitspreken

Van Lunteren peinst er niet over: “Laat helder zijn, ik vind de SP geen xenofobe partij of een partij voor boze witte mensen.” Wel deelt hij kritiek dat zijn partij moeizaam afstand neemt van de PVV en Forum voor Democratie. “Dat is zorgelijk. Ik denk dat we ons veel helderder moeten uitspreken tegen racisme en discriminatie.”

Volgens Van Lunteren verliest de SP terrein in de grote steden, doordat een helder standpunt over migratie en integratie ontbreekt. Randstedelijke afdelingen vinden dat de partij te weinig opkomt voor diversiteit. Van Lunteren: “Ik denk dat we diversiteit moeten uitstralen. We moeten samen optrekken tegen een systeem dat niet deugt. Als je in de bijstand zit, maakt het niet uit of je uit Nederland of Turkije komt.”

Door de tweet verloopt nu ook de verkiezing voor een nieuwe partijvoorzitter volgens een scheidslijn die de SP al verdeelt sinds de vorige voorzittersverkiezing. In 2015 werd Ron Meyer, de favoriet van de partijleiding, gekozen met een opvallend kleine voorsprong op uitdager ­Sharon Gesthuizen. Zij wilde een humaner asielbeleid, waar Meyer een activistische, soms populistische koers bepleitte.

Alle zetels kwijt

De afgelopen jaren speelde de discussie vaker, bijvoorbeeld toen de SP in het Europese verkiezingsprogramma vluchtelingendeals niet langer taboe verklaarde. Meyer trad in mei af, nadat de SP alle Europese zetels verloren had.

Van Lunteren vindt de felle reacties op zijn tweet overdreven. Hij geldt als de uitdager van Jannie Visscher, de kandidaat van het partijkader. “Al een paar weken word ik gebasht, of op zijn minst kritisch gevolgd door mensen die graag Jannie als voorzitter zien. Ik geloof niet dat zij er op uit zijn mijn woorden helemaal te begrijpen.”

Volgens Kamerlid Van Kent spreekt de tweet van Van Lunteren voor zich. “Er staat dat de SP de partij van xenofobe, boze mannen is. Dat is volgens mij volkomen onjuist. Excuses lijken mij op zijn plaats.” Volgens Van Kent neemt de partij vaak afstand van de PVV. “In asieldebatten stemmen wij zelden hetzelfde.” Dat de discussie over migratie steeds weer opspeelt, ziet hij ook. “Daar hebben we dan een debat over, en vervolgens stemmen we over het standpunt. Het heeft geen zin om daarna elke keer weer de discussie te beginnen.”

Volgens Van Lunteren moet het debat eens goed gevoerd worden. “De geest is uit de fles. Als je hem weer terugstopt, dan knalt hij over twee jaar in je gezicht.” Hij voorziet dan een partijscheuring. “Zolang de discussie niet gevoerd wordt, blijven mensen afhaken. Je kunt ervoor kiezen om geen allochtone kiezers aan te spreken. Maar wel na een intern debat.”

Vanaf volgende week kunnen SP-leden stemmen. De nieuwe voorzitter wordt tijdens een partijcongres in december bekendgemaakt.

Lees ook:

Dramatische verkiezingen nekken SP-voorzitter Meyer

Ron Meyer vertrekt nog dit jaar als voorzitter van de partij. Hij was verantwoordelijk voor de mislukte campagne voor de Europese verkiezingen. Ook de harde, persoonlijke aanval op PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans kwam uit zijn ­koker.