Kunnen we op vakantie deze zomer? (En tien andere prangende vragen over de lockdown-versoepelingen)

We kunnen weer naar de kapper en masseur. Vervalt daarmee de anderhalvemeterregel?

Nee. Afstand houden blijft het devies. Net als handen wassen, niezen en hoesten in de binnenkant van de elleboog en thuiswerken. Wat wel verandert is de richtlijn om zoveel mogelijk binnen te blijven. Dat wordt vanaf nu: blijf binnen bij klachten en vermijd drukte.

Een bezoek aan de kapper, waar afstand houden onmogelijk is, betekent niet dat we ook met vrienden en familie fysiek contact kunnen hebben. De richtlijn blijft om helemaal niet op bezoek te gaan bij mensen van 70 jaar of ouder, of mensen met een slechte gezondheid. En nog steeds mogen er maximaal drie mensen tegelijk op bezoek komen. Oppassen door opa of oma ‘wordt dringend afgeraden’ omdat ouderen kwetsbaar zijn. Wat het kabinet nu doet is enkele ‘contactberoepen’ de mogelijkheid geven weer op te starten. Daar zijn bijvoorbeeld ook rijscholen mee geholpen. Belangrijk is dat de ondernemer vaststelt dat de bezoeker geen klachten heeft die duiden op corona. Dat geldt evenzeer voor de kapper, masseur en rij-instructeur zelf. Daardoor wordt het risico op overdracht geminimaliseerd. Opvallend is dat het gebruik van mondkapjes hier niet verplicht wordt en in het openbaar vervoer wel.

‘Blijf binnen’ wordt dus ‘blijf binnen bij klachten’. We mogen dus weer massaal naar buiten?

In principe wel, mits we gezond zijn, groepen vermijden en afstand bewaren. Het zal onherroepelijk drukker worden op straat, in parken, op stranden en in het openbaar vervoer. Rutte doet een beroep op ieders eigen verantwoordelijkheid om zich aan de regels te houden.

Moeten we mondkapjes aanschaffen?

Wie met het openbaar vervoer wil reizen, heeft een mondmasker nodig. Deze zijn verplicht vanaf 1 juni in trein, bus, tram en metro, omdat reizigers daar niet altijd anderhalve meter afstand van elkaar kunnen houden. Opvallend is dat RIVM-directeur Jaap van Dissel zich donderdag kritisch uitliet over dit kabinetsbesluit. Reizigers mogen alleen niet-medische mondkapjes dragen en het effect daarvan, zegt Van Dissel, is gering. Mensen dragen de maskers vaak verkeerd en dat verhoogt juist de kans op besmetting. De mondkapjes-verplichting is dus een puur politiek besluit, zonder wetenschappelijke basis.

Is bezoek weer welkom in verpleeghuizen?

Vooralsnog niet. Het kabinet wil bewoners en hun naasten wel uitzicht bieden op toekomstig bezoek. Het goede nieuws is dat er ‘nagenoeg geen nieuwe locaties met een besmetting bijkomen’, zegt minister De Jonge. Daarom kan maandag in iedere GGD-regio één verpleeghuis proefdraaien met een soepeler bezoekregime. De minister wil vanaf 25 mei op meer locaties de bezoekregeling verruimen.

Wanneer hebben alle leerlingen en studenten weer fysiek onderwijs?

Zoals bekend starten de basisscholen komende maandag en kunnen de middelbare scholen in juni open. Daarna wordt het mistig. Het MBO mag half juni beginnen met praktijkonderwijs en praktijkexamens. Het is een eerste stap. Wanneer HBO- en WO-studenten weer fysiek colleges kunnen volgen, kan het kabinet niet zeggen. Diverse hogescholen en universiteiten houden er rekening mee dat ook volgend studiejaar een deel van het onderwijs nog digitaal, dus vanuit huis, moet worden gevolgd.

Kunnen we vanaf 1 juni weer naar theaters en bioscopen?

Dat is zeer de vraag. Deze instellingen mogen vooralsnog maximaal dertig mensen toelaten in een zaal. Vanaf 1 juli wordt dat honderd. Bioscopen denken voorzichtig op te kunnen starten, maar theaters kraken dit kabinetsbesluit. Theaterproducent Albert Verlinde noemt het toestaan van dertig mensen, inclusief personeel, een ‘schijnoplossing’. “Om mensen binnen te laten heb je al vier man nodig. Er gaat denk ik niets open in Nederland.”

Kunnen kerkgangers opgelucht ademhalen?

Voor religieuze bijeenkomsten komt meer ruimte. Vanaf 1 juli mogen kerkgemeenschappen met maximaal honderd mensen bijeen komen, tot die tijd moet het beperkt blijven tot dertig. Het kabinet wil geen uitzondering maken voor megakerken waar plek is voor duizenden mensen. Ook daar geldt straks: hooguit honderd.

Kunnen we weer volop sporten?

Niet direct. Vanaf maandag mogen ook volwassenen weer buiten sporten, mits ze afstand kunnen bewaren. Dus geen voetbal en hockey, wel tennis, paardrijden en golf. Het leidt tot kritiek van onder meer de turnbond. Want waarom mogen voetballertjes wel op het veld over elkaar heen buitelen en jonge turners niet op afstand van elkaar op balk en brug oefeningen doen? Pas op 1 september mag iedereen weer zonder beperkingen sporten, binnen en buiten.

Is zwemmen weer mogelijk?

Vanaf maandag mogen zowel de binnen- als buitenzwembaden open. Wanneer de zwemlessen beginnen, zal verschillen per locatie. Het wordt een logistieke klus: zwemklassen moeten veel kleiner, er komen looproutes. Ter plaatse douchen is niet toegestaan.

Wanneer beginnen de festivals en dorpsfeesten?

Dat blijft een raadsel. Het kabinet heeft een sombere boodschap voor liefhebbers van grote evenementen. Die zijn vermoedelijk pas toegestaan als er een vaccin tegen het coronavirus is. En dat kan, aldus Rutte en De Jonge, ‘een jaar of langer duren’. Dat betekent dat festivalseizoen 2021 in gevaar is. Dat betekent ook dat voetbalwedstrijden komend seizoen langere tijd zonder publiek moeten worden gespeeld. De KNVB noemt dit bericht ‘geen prettige verrassing’.

Wat kunnen we doen in de zomervakantie?

Of buitenlandse reizen tegen die tijd mogelijk zijn, is onduidelijk. Dat zal per land verschillen. Binnenlandse vakanties zijn een optie; campings en vakantieparken mogen in principe volledig open, inclusief sanitaire voorzieningen. Daarbij openen ook attractieparken, musea en dierentuinen binnenkort weer hun deuren. Dat zijn prettige vooruitzichten, zeker als de vakantie in een ander land in het water valt.

Lees ook:

Deze nieuwe superdenktank gaat het kabinet bijstaan op de weg uit de coronacrisis

In antwoord op smeekbedes van de Tweede Kamer, zullen nu ook niet-medische adviseurs het kabinet bijstaan in de coronacrisis.

Met de versoepeling begeeft het kabinet zich op onbekend terrein

Nederland zal de komende tijd stukje bij beetje van het slot gaan. Daarmee komt het kabinet tegemoet aan de groeiende druk om de coronamaatregelen wat te versoepelen. Ook neemt het een risico: de kans op een nieuwe uitbraak neemt toe.