Kauthar Bouchallikht: ‘Als GroenLinkser zal ik Milli Görüs niet meer bezoeken’

Het is vrijdag, einde van de middag, wanneer de woordvoerder van GroenLinks belt. Kauthar Bouchallikht wil spoedig een interview geven, zegt hij. Liefst nog dit weekend.

De 26-jarige Bouchallikht staat op plaats negen van de kandidatenlijst voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. GroenLinks presenteerde haar twee weken geleden als ‘indrukwekkende nieuwkomer met lef’, een ‘groot en wijs talent’, iemand met ‘slimme ideeën en overtuigingskracht’. Bouchallikht was 17 jaar toen ze als bestuurslid van scholierenorganisatie Laks een demonstratie van 15.000 kinderen op het Amsterdamse Museumplein mede-organiseerde. Ze is ook een van de drijvende krachten achter de grote klimaatmars in de hoofdstad in maart vorig jaar. GroenLinks noemt haar zelfs een ‘icoon uit de nieuwe klimaatgeneratie’.

Maar daar gaat dit interview niet over. Zondagochtend, op het partij­bureau in Utrecht, vertelt Bouchallikht dat de afgelopen twee weken onstuimig waren. “Ik heb wat slechte nachten achter de rug. Nachtmerries. Ik wist dat ik wel wat storm kon verwachten, maar dit was overweldigend.”

‘Ik sta voor radicale gelijkwaardigheid’

Bouchallikht is in opspraak geraakt om iets wat de kandidatencommissie níét heeft vermeld. Ze is tot 1 december dit jaar ook vicevoorzitter van Femyso, een in Brussel ­gevestigde koepelorganisatie waar diverse islamitische jongerenbewegingen onder vallen. Femyso krijgt subsidie van de Europese Unie en is een gesprekspartner van de Europese Commissie. Die koepelorganisatie wordt door een aantal deskundigen ook gezien als een verlengstuk van de omstreden Moslimbroederschap, de conservatieve politieke organisatie waar een partij als GroenLinks niets van moet hebben. En dat roept de vraag op wat Bouchallikht op de kandidatenlijst doet.

“Femyso is een legitieme organisatie”, benadrukt ze. “Ik sta zelf voor radicale gelijkwaardigheid. Het maakt mij niet uit wat iemands gender, seksuele geaardheid of kleur is. Ik heb zelf ook nooit iets gemerkt van enige verbondenheid met de Moslimbroederschap. Ik wil ook niets te maken hebben met dat ­gedachtengoed.”

Maar die geluiden zijn niet nieuw, de link wordt al langer gelegd. Terreurdeskundige Ronald Sandee noemde Femyso dit voorjaar in een hoorzitting in de Kamer expliciet als jeugdorganisatie van de Moslimbroederschap. Duitse inlichtingendiensten leggen dit verband ook.

Krabt u zich dan niet achter de oren? Misschien merkt u het niet, maar is het wel degelijk zo.

“Nogmaals, ik ben dit nooit in mijn werk tegengekomen. Binnen ­Femyso zitten allemaal verschillende moslims met verschillende opvattingen, maar als we vergaderen, hebben we echt niet de hele dag theologische discussies. Het is ook niet zo dat wij als bestuur van Femyso het gedachtengoed onderschrijven van alle organisaties die onder ons vallen. Het is andersom. Zij moeten onderschrijven waar Femyso voor staat. Wat ons bindt, is dat we moslims zijn en mee willen doen in het democratische proces.”

Milli Görüs is ook verbonden aan Femyso. Hoe kijkt u naar die organisatie?

“Het gaat om de Duitse jongerentak, dat klopt. Ik heb daar zelf niets mee. Zolang zij onze principes onderschrijven, komen we daar namens Femyso langs. Maar hoe Milli Görüs bijvoorbeeld bijeenkomsten organiseert, mannen en vrouwen apart, dat vind ik niks.”

Toch heeft u daar vorig jaar een workshop gegeven. Waarom?

“Ik was daar namens Femyso en het ging over teambuilding. Ik heb mijn presentatie gegeven, het was leuk en daarna ben ik weer naar huis gegaan.”

Begrijpt u dat mensen daar nu vragen over hebben? U wordt hoogstwaarschijnlijk Kamerlid namens GroenLinks, een partij die niet veel op heeft met Milli Görüs.

“Ik snap dat. Kijk, het is belangrijk dat zo’n organisatie binnen de grenzen van de wet opereert. Als ik daar te gast ben, respecteer ik hun regels. Dat doe ik ook als ik een kerk bezoek. Dat betekent niet dat ik het altijd overal mee eens ben.”

Als u als Kamerlid van GroenLinks weer zo’n bijeenkomst bezoekt, zou u dan wel iets zeggen over vrouwen die apart moeten zitten van de mannen?

“Als GroenLinkser zou ik niet langsgaan. Ik was daar heel nadrukkelijk als bestuurslid van Femyso.”

U heeft veel kritiek over u heen gekregen. Had u dit verwacht?

“Ik wist dat er iets ging komen, maar de heftigheid was nieuw voor me. Er is geen handboek hoe hiermee om te gaan, helaas. Maar ik was ook ontroerd door de steun die ik kreeg. Meer dan honderd organisaties hebben een publieke steunverklaring ondertekend. Van Queers for Climate, tot feministische organisaties tot Kick Out Zwarte Piet. Omdat die mensen mij kennen en weten dat onze strijd tegen onrecht met elkaar verbonden is.”

Toch overheerste de storm. Dacht u op enig moment: waar begin ik aan?

“Nee. Die positieve reacties bewezen mij dat er in Nederland een grote groep is die, net als ik, wil strijden voor klimaatrechtvaardigheid, voor een groene en sociale samenleving. Die wil om dat in gang te zetten neem ik mee naar de Kamer. Ja, er is weerstand, maar ik merk ook dat er heel veel fijne energie is in het land. Natuurlijk is het heftig als je leest dat ik eigenhandig de democratie in Nederland zou willen ontmantelen. Dat mensen zich afvragen of ik het homohuwelijk wel steun. En het recht op abortus. Dat vind ik wel bijzonder. Ik hoor bij GroenLinks, natuurlijk steun ik dat. Wat volgens mij ook meespeelt in deze discussie is wie ik ben en hoe ik eruitzie. Het bevestigt dat er in de Kamer te weinig vrouwen zitten en te weinig zwarte mensen. Ik hoop zo dat het ooit saai wordt gevonden als er een vrouw met hoofddoek in de Kamer komt, of een queer activist. We hebben nog wel een wereld te winnen.”

Lees ook:

Ellemeet moet GroenLinks aan regeringsmacht helpen

GroenLinks schuift een nieuwe nummer twee naar voren. Zij moet de partij eindelijk, na drie decennia oppositie, de regering in onderhandelen.

Jesse Klaver over zijn klimaatprogramma: ‘Het is tijd voor grote verandering’

In het verkiezingsprogramma van GroenLinks domineert één thema: het klimaat. Lijsttrekker Jesse Klaver: ‘Ik doe dit omdat ik heilig geloof dat we klimaatverandering moeten stoppen. Daarom werk ik dagen en nachten door.’