Kamer wil uitleg van Broekers-Knol over aanscherping gezinshereniging asielkinderen

Een correctie, zo noemt het ministerie van justitie en veiligheid het. Meer is het niet. Maar deze ‘correctie’ heeft negatieve gevolgen voor honderden asielkinderen. NRC Handelsblad onthulde maandag dat de VVD-staatssecretaris Ankie Broekers-Knol, tegen het advies van haar topambtenaren, de vreemdelingenwet zo aanpaste dat het voor zo’n tweehonderd alleenstaande asielkinderen nagenoeg onmogelijk is om hun ouders en eventuele broers en zussen naar Nederland over te laten komen als ze al ondergebracht zijn bij familie. Eerder bestond die mogelijkheid wel.

De Tweede Kamer werd er niet over geïnformeerd. Dat hoefde niet, zo stelt het ministerie, want het ging dus om een in november 2020 doorgevoerde correctie van eerder beleid. En dat Broekers-Knol het advies van haar topambtenaren in de wind sloeg – ‘Bij de staatssecretaris zijn de juridische en praktische kwetsbaarheden bekend’, heeft een van hen volgens NRC gezegd- verdient volgens het ministerie ook nuancering. “De staatssecretaris wordt altijd geadviseerd. Vervolgens is het aan haar om daar een beslissing over te nemen”, aldus een woordvoerster.

Tegen de nieuwe bestuurscultuur

De gang van zaken druist in ieder geval in tegen de nieuwe bestuurscultuur die VVD-leider en demissionair minister-president Mark Rutte begin dit jaar na de kabinetsval beloofde. Het kabinet zou meer openheid van zaken bieden, knopen zouden voortaan worden doorgehakt in de ministerraad. Niet in momenten vooraf. En de Tweede Kamer zou beter worden geïnformeerd. Kamerleden mochten niet langer het gevoel hebben te tekenen bij het kruisje nadat bewindspersonen in de polder of achterkamertjes van alles hadden bekonkeld.

“Het is onbehoorlijk dat ik dit in de krant moet lezen”, reageert GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet maandag. “Is de hele discussie over de nieuwe bestuurscultuur langs deze staatssecretaris heengegaan?” Ook andere Kamerleden staan op hun achterste benen. “Hier is het laatste woord nog niet over gezegd”, twittert D66’er Hanneke van der Werf. Haar partij heeft net als GroenLinks een debat aangevraagd. ChristenUnie-Kamerlid Don Ceder, die het kabinet onlangs met een motie een tik op de vinger gaf vanwege gebrekkige informatievoorziening in de Afghanistankwestie, rept van ‘inhumaan beleid’. Zijn partij zal Kamervragen stellen. VVD wacht een officiële reactie van de staatssecretaris af en CDA stelt Kamervragen. “Als dit klopt, is dit een vreemde en onacceptabele manier van werken", aldus CDA-Kamerlid Anne Kuik.

De Kamer ontstak in woede

De kritiek op Broekers-Knol komt nog geen week na een verhit Kamerdebat over te evacueren Afghanen. De VVD-staatssecretaris wilde toen voorwaarden stellen aan de wens van de Kamer om niet alleen Afghaanse tolken, maar ook ander stafpersoneel van de krijgsmacht naar Nederland te halen. De Kamer ontstak erdoor in woede, de SP dreigde zelfs met een motie van afkeuring. Vorig jaar maart botste Broekers-Knol ook al met de Kamer toen ze – tot schrik van Kamerleden – tussen neus en lippen door liet vallen dat het kabinet wekelijks een miljoen euro kwijt is aan dwangsommen vanwege te laat opgestarte asielprocedures.

Maanden later lukte het, ondanks al haar beloftes niet, om die achterstanden bij de IND tijdig weg te werken. En eind 2020 moest de staatssecretaris tot frustratie van de linkse oppositie erkennen dat het haar niet ging lukken om de alleenstaande minderjarige vluchtelingen uit het Griekse kamp Moria nog voor kerst naar Nederland te halen.

D66 en ChristenUnie zijn kritisch

Dat de VVD-staatssecretaris de Kamer nu weer op de kast heeft weten te jagen, is duidelijk. Maar of ze al haar krediet verspeeld heeft, zal moeten blijken in het vermoedelijk aanstaande Kamerdebat. Zeker is wel dat coalitiegenoten D66, CDA en ChristenUnie kritisch zijn. In een officiële brief, die hoogstwaarschijnlijk maandag naar de Kamer gaat, zal Broekers-Knol zich verantwoorden.

Lees ook:

Een ongekend kritische Kamer wil niks weten van excuses van kabinet

Ze werken dag en nacht en zetten alles op alles, zeggen de ministers en staatssecretarissen over het evacueren van Afghaans stafpersoneel. Volgens de Tweede Kamer komt hun inzet te laat.