Kamer sceptisch over EU-onderhandelingen met Albanië

Maandag kon de Kamer dan toch minister Stef Blok (buitenlandse zaken) spreken, in aanloop naar de Europese videovergadering van woensdag met de landen van de Westelijke Balkan, over de onderlinge samenwerking. Vanwege het ministeriële virusoverleg zal Mark Rutte niet aan de top deelnemen, de premier van Luxemburg belt in namens de Benelux.

Coalitie- en oppositiepartijen hebben zorgen of dit het juiste moment is voor toetredingsgesprekken, met name met Albanië. SP-Kamerlid Renske Leijten: “Dat je in deze crisis spreekt over uitbreiding van de Europese Unie komt schizofreen over. Welke scenario’s liggen er als ze door de toetredingsgesprekken heen zijn? Schengen, de Eurozone?” CDA’er Pieter Omtzigt wil zeker weten dat onderhandelen niet onomwonden betekent dat Albanië lid wordt. “Albanië moet aan alle voorwaarden voldoen. Dat moet aan de Tweede Kamer worden voorgelegd, voor we ermee instemmen.”

Geen stap verder

De landen moeten van de EU voldoen aan een lijst voorwaarden over de rechtsstaat, persvrijheid, democratie en anticorruptie. Volgens minister Blok kunnen alle partijen alleen maar beter worden van onderhandelingen. “Ik kan me niet voorstellen dat iemand het oneens is met de voorwaarden. We vinden allemaal dat dit moet gebeuren.”

GroenLinks-Kamerlid Bram van Ojik heeft juist het idee dat de Europese Unie geen stap verder zet in de gesprekken met de landen. “Het standpunt dat Albanië eerst voortgang moet hebben geboekt, doet me denken aan wat Nederland al jaren zegt. Nederland heeft hier steeds een halfhartige positie in gehad.”

Van Ojik vreest dat China in het gat springt als de EU geen goed perspectief biedt aan Balkanlanden. Zo onderhandelt Servië al jaren met de EU, maar premier Aleksandar Vucic trekt in de coronacrisis sterk naar China, dat zijn land steun en hulpmiddelen aanbiedt.

De EU jaloers maken

Kamerleden stoorden zich aan foto’s van posters van de Chinese president Xi Jinping in Servische straten en Vucic die de Chinese vlag kust. Volgens VVD-Kamerlid Anne Mulder spelen leiders als Vucic ‘spelletjes’. “Ze flirten met andere mogendheden om de EU jaloers te maken en in eigen land te laten zien dat ze eigen baas zijn. Vucic, kap met dit soort spelletjes.”

Mulder botste met zijn partijgenoot Blok, toen die antwoordde dat het niet aan Nederland is om landen aan te spreken op samenwerking met China; alle Europese landen doen immers zaken met dat land. Volgens Mulder zegt de minister daarmee dat ‘flirten met China mag’. Blok: “Er is ons veel aan gelegen dat de EU zelfvertrouwen heeft. Als landen voldoen aan de criteria, zijn ze welkom.”

Lees ook:

EU zet sein op (licht)groen voor Albanië en Noord-Macedonië

Verhitte discussies in Brussel: hebben we in de coronacrisis wel tijd voor dit soort besluiten? EU-voorzitter Kroatië zet door.