Je hebt een probleem en bedenkt een oplossing: zo simpel werkt politiek niet

Als het gaat over ­problemen en oplossingen, denken we meestal vrij ­lineair. Eerst is er een probleem en daarna bedenk je een oplossing. In de politieke werkelijkheid gaat dat natuurlijk vaak anders. Twee frames om dat duidelijk te maken.

Het eerste frame: oplossingen op zoek naar problemen. Het idee is dat je als politicus een oplossing hebt voor een bepaald vraagstuk, en dan op zoek gaat naar andere problemen, die ook baat hebben bij jouw oplossing. Denk aan het stikstofdebat. Een radicale reductie van stikstof levert meer natuur op. Maar ook meer ruimte om te bouwen. Minder dieren en dus minder gezondheidsrisico’s. Een andere agrarische sector met eerlijke prijzen. Het frame is aantrekkelijk. Hoe meer probleemoplossend vermogen jouw oplossing heeft, hoe beter die lijkt.

Het tweede frame: geen oplossing, geen probleem. Als je echt geen uitweg voor een probleem ziet, dan wordt het aantrekkelijk het probleem te ontkennen. Je ziet het stikstofbeleid helemaal vastlopen, en je kunt gevoelig worden voor de gedachte dat het probleem zwaar wordt overdreven. Dat we een stikstoffuik zijn ingezogen. Dat modellen zijn losgezongen van de werkelijkheid.

Wanneer een onderwerp politiseert, kunnen beide frames hun werk doen. De een heeft een oplossing, zoekt er steeds meer problemen bij, waardoor die oplossing voor de eigen achterban steeds mooier wordt. De ander heeft zo’n afkeer van de oplossing, dat het steeds aantrekkelijker wordt om het hele probleem te ontkennen.