In Den Haag groeit de onrust over het proces tegen Wilders

De documenten die zondagavond naar buiten kwamen, wijzen duidelijk op afstemming tussen het ministerie van justitie en het OM over het strafproces tegen Wilders. Dat is zonder twijfel pikant: volgens de huidige minister Ferd Grapperhaus (justitie) is er geen sprake van inhoudelijke bemoeienis, en opereren de officieren van justitie – juist in deze politiek uiterst gevoelige zaak – geheel zelfstandig.

Wilders doet zijn omstreden ‘minder Marokkanen’-uitspraak in maart 2014, rond de gemeenteraadsverkiezingen. Op 10 september dat jaar besluit het OM dat de PPV’ers hiervoor moet worden vervolgd, op verdenking van het aanzetten tot haat en discriminatie. Een week na dat besluit, zo blijkt uit een interne mailwisseling, discussiëren topambtenaren over adviezen die ze het OM willen meegeven. Op 17 september schrijft een ambtenaar aan een collega: “Ik zou zo min mogelijk beperkingen aanbrengen in hetgeen je voorlegt aan de rechter.” En verderop: “Krijgen we het requisitoir vooraf(...)? Dat zou ik verstandig vinden, dan kan jij ‘meelezen’ en waar nuttig opmerkingen doorgeven.” Bepaalde punten moeten ‘onder de aandacht van het OM’ worden gebracht.

Het ongemak op het Binnenhof groeit

Formeel kan het Openbaar Ministerie zich verdedigen met het argument dat ten tijde van de mailwisseling het besluit om Wilders te vervolgen al was gevallen. Daar heeft het ministerie van justitie geen invloed op gehad. Maar het heeft er alle schijn van dat topambtenaren het proces vervolgens wel hebben willen sturen. Er is nog altijd geen bewijs dat toenmalig minister van justitie Ivo Opstelten zich persoonlijk heeft bemoeid met de inhoud van de strafzaak. Toch raakt het contact tussen ambtenaren en een onderdeel van de rechterlijke macht ook de minister, de politiek verantwoordelijke, zeker omdat het kabinet de bemoeienis altijd nadrukkelijk heeft tegengesproken.

Wilders deed maandag aangifte tegen een officier van justitie en twee advocaten-generaal wegens ‘een ernstig vermoeden van valsheid in geschrifte’. Zij hebben, volgens de PVV-leider, tijdens het proces gelogen door te verklaren dat er destijds geen afstemming heeft plaatsgevonden tussen het OM en het ministerie. De PVV’er kondigde ook aan dat ‘het OM en alle betrokkenen die een rol hebben gespeeld bij mijn politieke vervolging hun borst moeten natmaken’. “Ze kunnen zich opmaken voor een serie aangiften en procedures.”

Inmiddels groeit op het Binnenhof het ongemak over het Wilders-proces. Leiders van de coalitiepartijen zitten met de recente onthullingen in hun maag. Geen van hen herhaalde maandag de woorden van het ministerie, dat de vervolging van de PVV’er op geen enkele wijze politiek is beïnvloed.

Fractievoorzitter Gert-Jan Segers van de ChristenUnie zei na het wekelijkse coalitieoverleg dat het nu wachten is op de uitspraak van de rechter: “Is de scheiding der machten doorbroken? Is die grens overschreden? Pas daarna geef ik mijn politieke oordeel.” D66-collega Rob Jetten: “Ik heb mijn wenkbrauwen gefronst over de enorm actieve rol die ambtenaren hebben gespeeld.” CDA’er Pieter Heerma: “Er komen in deze zaak steeds allerlei dingen naar buiten waarvan ik denk: hoe zit dit precies? Maar de politiek moet nu afwachten wat de rechter gaat zeggen.”

Of het gerechtshof zich vandaag uitlaat over de laatste wending, is onduidelijk. De kans is wel groot dat minister Grapperhaus nog deze week in de Tweede Kamer tekst en uitleg moet geven.

Lees ook:

‘Ambtenaren drongen wel aan op vervolging Geert Wilders’

Hoge ambtenaren van het ministerie van justitie hebben zich nadrukkelijk bemoeid met de vervolging van PVV-leider Geert Wilders. Dat blijkt uit vertrouwelijke documenten die zondag naar buiten zijn gekomen via ‘RTL Nieuws’.

Partijen: Grapperhaus moet klare wijn schenken over politieke bemoeienis met zaak-Wilders

Heeft oud-minister Ivo Opstelten (VVD) van Justitie zich persoonlijk bemoeid met de strafzaak tegen PVV-leider Geert Wilders? Politieke partijen eisen uitleg van Opsteltens opvolger Ferd Grapperhaus.