In 2030 is de lucht in Europa een stuk schoner, maar niet in Nederland

De Europese Commissie wil dat de lucht en het water in Europa veel schoner worden, maar Nederland heeft daarin nog een lange weg te gaan. Woensdag presenteerden Eurocommissaris Frans Timmermans en zijn Litouwse collega Virginijus Sinkevicius plannen waarmee de Europese lucht en water weer schoon moeten worden. Er komen strengere normen.

Ieder jaar gaan in Europa zeker 300.000 mensen vroegtijdig dood doordat de lucht te veel verkeerde stoffen bevat. Dat aantal moet volgens de Europese Commissie over acht jaar zeker 70 procent lager zijn. Dan, in 2030, moet de hoeveelheid fijnstof zijn gehalveerd. In 2050 moet de lucht dan helemaal schoon zijn.

Nederland de uitzondering

Op een kaartje dat door de Europese Commissie is gemaakt, is te zien hoe de strengere EU-normen ervoor zullen zorgen dat het grootste deel van Europa in 2030 aan de norm zal voldoen die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor luchtkwaliteit stelt. Alleen Nederland niet. Daar is de hoeveelheid fijnstof die door verkeer en mest in de lucht terechtkomt zo hoog, dat de fijnstofuitstoot ook in 2030 nog boven de grens van de WHO blijft.

Dat geldt ook voor een paar andere gebieden in Europa, zoals Noord-Italië en Zuid-Spanje, maar Nederland is het enige land dat als geheel boven de norm zal blijven.

Ook waterkwaliteit is slecht

Wat betreft waterkwaliteit zal Nederland ook grote stappen moeten gaan zetten. De nieuwe Europese regels zijn strenger over de kwaliteit van het water, terwijl het overgrote deel van het Nederlandse oppervlaktewater al niet aan de huidige normen voldoet.

De EU wil de lijst met schadelijke stoffen die onder meer de waterkwaliteit bepaalt veel langer maken. Daar moeten ook antibiotica, het in de cosmetica- en kledingindustrie veel gebruikte pfas en pesticiden zoals glyfosaat op komen te staan.

Bijzonder in het voorstel is dat de commissie wil dat bedrijven zelf gaan betalen voor vervuiling die ze aanbrengen aan het water. De Europese Commissie vindt het oneerlijk dat de Europese belastingbetaler daarvoor opdraait.

Waarschuwingssysteem

Eurocommissaris Timmermans verwees naar de immense vissterfte in het Poolse deel van de rivier de Oder afgelopen zomer. In de rivier werden honderden illegale lozingspijpen aangetroffen en veel schadelijke stoffen, die vanuit Polen in Duitsland terechtkwamen.

In de nieuwe regels staat ook een bepaling die voorschrijft dat landen elkaar voortaan moeten waarschuwen.

Ook wil de Europese Commissie dat burgers die problemen krijgen met hun gezondheid als gevolg van slechte luchtkwaliteit hun regering kunnen aanklagen, ook via gezamenlijke aanklachten.

De regels gaan pas in als de lidstaten en het Europees Parlement het eens zijn. Timmermans hoopt dat dat snel zal gebeuren.

Lees ook:

Met elke milieu- en gezondheidsstudie wordt de druk op Brabantse bestuurders groter

Brabanders leven bijna een jaar korter door slechte luchtkwaliteit. Het vergt ingrijpende keuzes om dat te veranderen.